CANCER BRONCHIQUE Points essentiels et recommandations

publicité
FicheSFR‐Evidence‐BasedMedicine(EBM)
CANCERBRONCHIQUE
Rédacteur:GuillaumeChassagnon‐[email protected]
Relecteur:Marie‐PierreRevel‐marie‐[email protected]
D’aprèslaSéancedecoursorganiséeauxJFR2013
Thoraxdiagnostiqueetinterventionnel‐Cancerbronchique:actualités
Dimanche20octobre–8h30‐10h00–Salle352
Responsable:GilbertFerretti,Sociétéd’ImagerieThoracique(SIT)
Pointsessentielsetrecommandations
 Denouvellesrecommandationspourlapriseenchargediagnostique
desnodulespulmonairessontdisponiblesetincluentdésormaisles
nodulesenverredépoli.
 L’entitécarcinomebronchiolo‐alvéolaireadisparuaveclanouvelle
classificationdesadénocarcinomesbronchiques.
 L’étudeNord‐américaineNLSTsurledépistageducancerbronchique
parscannerfaibledosedémontreuneréductionde20%dela
mortalitéspécifiquemaislagénéralisationdecesrésultatsetlamise
enplaced’undépistagedemasseposentencorequestion.
En2013,dessociétéssavantesjugentlicitederépondrepositivementàune
demandededépistageindividuelchezlespatientsrépondantauxcritères
d’inclusiondel’étudeNSLT.
Résumédelaséance
CetteséanceorganiséeparlaSociétéd’ImagerieThoraciqueetmodéréeparGFerettia
étél’occasiondefairelepointsurlesavancéesdeces3dernièresannéesconcernantla
priseenchargedesadénocarcinomesbronchopulmonaires.
GFeretti(Grenoble)arappelélesrésultatsdel’étudeNord‐américaineNLST,
démontrantunediminutionde20%delamortalitéspécifiqueparcancerbronchique
chezlespatientsdépistésannuellementpendant3ansparscannerthoracique,
comparativementauxpatientsdépistésparsimpleradiographiethoracique[1].Aucune
desautresétudesencoursn’apourl’instantconfirmécesrésultats,possiblementdufait
d’unmanquedepuissance.Parailleurs,laméthodologieutilisée,mettantenjeudes
expertsdanschaquedomaine,apparaîtdifficilementtransposableàlargeéchelle.
Acejour,undépistageorganiséducancerbronchiquen’estpasd’actualitéenFrance
maislaSociétéd’ImagerieThoracique(SIT),l’IntergroupeFrancophonede
CancérologieThoracique(IFCT)etleGrouped’OncologiedeLangueFrançaise(GOLF)
jugentlicitederépondrepositivementàunedemandededépistageindividuelchezles
sujetsrépondantauxcritèresd’inclusiondel’étudeNLST[2].Ils’agitdefumeursactifs
(ouanciensfumeursayantarrêtéilyamoinsde15ans)âgéde55à74ans,présentant
uneintoxicationtabagiquesupérieureà30paquets‐années.Cedépistagedoitêtre
effectuéparscannerthoraciquebassedose(PDL<150mGy.cm),noninjecté,répétéde
façonannuellependantaumoins3ans.Lepatientdoitêtreinformédesrisquesdefaux
positifetdeprocédureinutileainsiquedelanécessitéd’unedémarchedesevrage
tabagique.
MLederlin(Bordeaux)estrevenusurlanouvelleclassificationinternationaledes
adénocarcinomesbroncho‐pulmonairesparueen2011,quirésulted’uneapproche
multidisciplinaireincluantlepointdevueradiologique[3].Cetteclassificationaentre
autresaboutiàladisparitionduterme«carcinomebronchiolo‐alvéolaire»jugétrop
imprécis.Certainsaspectsradiologiquespeuventêtrecorrélésauxdifférentesformes
histologiquesdelanouvelleclassification.
Troislésionspré‐invasivessontdésormaisreconnues:l’hyperplasieadénomateuse
atypique,l’adénocarcinomeinsituetl’adénocarcinomemini‐invasif.Ces3lésionsont
commecaractéristiquescommunesuneévolutionlente,untrèsbonpronosticavecune
survieà5ansprochede100%.Leuraspecttomodensitométriqueestdifférentdecelui
deslésionsinvasives.Ellesseprésententsoitsouslaformedenodulesnonsolides
(verredépolipur)soitsouslaformedenodulespartiellementsolidesavecune
composantesolidedemoinsde5mm.Laprésencedeverredépolicorrespondàla
composantelépidique(croissancedescellulesnéoplasiqueslelongdesstructures
préexistantessansinvasionstromale,pleuraleouvasculaire),alorsquel’aspectsolide
traduitgénéralementlaprésenced’unecomposanteinvasive.Unecomposantelépidique
peutégalementêtreretrouvéedanscertainesformesd’adénocarcinomesinvasifsetsa
proportionauseindelalésioninfluealorssurlepronostic.
Ladistinctionentrenodulesolide,partiellementounonsolideestdoncunélément
essentieldelacaractérisationenscannerdeslésionsduspectrelésionneldes
adénocarcinomes.Ellepermetd’orienterversl’histologiedeslésionsetdedifférencier
lesformespré‐invasivesdesformesinvasives.Unecomposantedeverredépolidoit
égalementêtrerecherchéedanslesmassestumoralesplusavancéescarelletraduit
généralementlaprésenced’uncontingentlépidiquedemeilleurpronostic.
Enfin,MPRevel(Paris)estrevenuesurlapriseenchargedesnodulespulmonairesau
quotidienLescritèresdemalignitédoiventfaireadresserlepatientàuneRéunion
ConcertéePluridisciplinaire(RCP)thoracique.Lescritèresenfaveurdelabénignitéont
étérappelés,demêmequelescritèresdéfinissantuneévolutiviténodulaire(croissance
d’aumoins2mmdudiamètreoud’aumoins25%duvolume).Lanécessitédecontrôler
lesnodulespulmonaires,particulièrementlesnodulespulmonairespartiellementou
non‐solides,aétérappeléecarleurrégressionspontanéeestfréquente.Les
recommandationsrécentesdelaFleischnerSocietypourlapriseenchargedesnodules
non‐solides(enverredépolioumixtes)ontétéexposées[4].Encequiconcernelaprise
enchargedesnodulessolides,lesmodalitésadoptéesdansl’étudeBelgeetNéerlandaise
NELSONsurledépistageontétéreprisesdanslesrecommandationsfrançaises[5].Elles
ontl’avantagedesimplifierlesuivietdediminuerlenombredecontrôlesévolutifs,
grâceàl’utilisationdeslogicielsdevolumétriepermettantdecalculerletempsde
doublementtumoral.Untempsdedoublementinférieurà400jourslorsducontrôleà3
moisdoitfaireadresserlepatientenRCPthoracique,tandisqu’untempsdedoublement
supérieurà400jourspermetderepousserlecontrôleàunan.L’ensembledes
recommandationsrécentes(Figure1)aétéreprisdansunemiseaupointduJournalde
RadiologieDiagnostiqueetInterventionnelledisponibleenligne[5].
Figure1:Tableausynoptiquedepriseenchargedesnodulespulmonairesd’après
LederlinM,RevelMP,KhalilAetal.Managementstrategyofpulmonarynodulein2013.
DiagnIntervImaging2013[5]
Références
1. AberleDR,AdamsAM,BergCD,BlackWC,ClappJD,FagerstromRM,etal.
Reducedlung‐cancermortalitywithlow‐dosecomputedtomographicscreening.
NEnglJMed2011;365:395‐409
2. CouraudS,CortotAB,GreillierL,GounantV,MennecierB,GirardN,etal.French
lungcancerscreeningstatementtaskforce;grouped'Oncologiedelangue
française.Fromrandomizedtrialstotheclinic:isittimetoimplementindividual
lung‐cancerscreeninginclinicalpractice?Amultidisciplinarystatementfrom
FrenchexpertsonbehalfoftheFrenchintergroup(IFCT)andthegroupe
d'Oncologiedelanguefrancaise(GOLF).AnnOncol2013;24:586‐97
3. TravisWD,BrambillaE,NoguchiM,NicholsonAG,GeisingerKR,YatabeY,etal.
Internationalassociationforthestudyoflungcancer/americanthoracic
society/europeanrespiratorysocietyinternationalmultidisciplinary
classificationoflungadenocarcinoma.JThoracOncol2011;6:244‐85
4. NaidichDP,BankierAA,MacMahonH,Schaefer‐ProkopCM,PistolesiM,GooJM,
etal.Recommendationsforthemanagementofsubsolidpulmonarynodules
detectedatCT:astatementfromtheFleischnerSociety.Radiology2013;266:
304‐17
5. LederlinM,RevelMP,KhalilA,FerrettiG,MilleronB,LaurentF.Management
strategyofpulmonarynodulein2013.DiagnIntervImaging2013;94:1081‐94
Téléchargement