
3 Réduction des endomorphismes, applications 32
3.1 Puissances entières d’une matrice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
3.1.1 Méthode par réduction d’endomorphisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
3.1.2 Méthode par division euclidienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
3.2 Suites récurrentes linéaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3.2.1 Suites vectorielles récurrentes d’ordre un . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3.2.2 Suites récurrentes linéaires d’ordre supérieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.3 Systèmes différentiels linéaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
3.3.1 Méthode par réduction directe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
3.3.2 Méthode par exponentielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Exercices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
4 Formes bilinéaires. Formes quadratiques 40
4.1 Forme bilinéaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
4.1.1 Définitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
4.1.2 Orthogonalité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
4.1.3 Matrice d’une forme bilinéaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
4.2 Forme quadratique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
4.2.1 Définitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
4.2.2 Orthogonalité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.2.3 Matrice d’une forme quadratique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
4.2.4 Réduction d’une forme quadratique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Exercices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
5 Espaces euclidiens 58
5.1 Produit scalaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
5.1.1 Définition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
5.1.2 Exemples fondamentaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
5.2 Orthogonalité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
5.2.1 Définitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
5.2.2 Familles orthogonales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
5.2.3 Procédé d’orthonormalisation de SCHMIDT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
5.3 Théorème de projection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Exercices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
6 Endomorphismes remarquables d’un espace euclidien 70
6.1 Endomorphismes orthogonaux. Matrices orthogonales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
6.1.1 Endomorphismes orthogonaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
6.1.2 Matrices orthogonales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
6.2 Endomorphismes autoadjoints . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
6.2.1 Adjoint d’un endomorphisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Romain Dujol
2