
¼Lesargiles
Lesargilesdésignentdetrèsfinesparticulesdematièrearrachéesauxrocheslorsdes
processusd'érosion.Laplupartdecesparticulesproviennentdeladésagrégationde
rochessilicatées:dugranite(micaetfeldspath),dugneissouencoredesschistes.
Cesparticulessonttransportéesparleventoul'eau.Lesfleuvesvéhiculentdesargiles
quifinissentparsedéposerenalluvions,danslecoursd'eaului‐même,àson
embouchure,dansunlacoudanslamer.
Lesdépôtspeuventalorssédimenteretformerunerocheargileusepardiagenèse:
déshydratationetcompactage.
Auniveaumicroscopiquelesminérauxargileuxsontorganisésenfeuilletsetconfèrent
àl'argileunepropriétéparticulièrequiestlaplasticité.C'estl'eauquipermetàces
feuilletsdeglisserlesunssurlesautres,sielleestenexcèsl'argileestalorstrop
visqueuse,ellecolleetn'estplusmalléable;s’iln'yapasassezd'eau,l'argileserétracte
etdevientdure.Laplasticitéetleretraitsontvariablesselonletyped'argileenrelation
directeaveclesminérauxqu’ellecontient.
Pourobtenirunepâteadaptéeauxbesoinsdupotierilfautdoncmaîtriserl’hydratation
del’argileenrelationavecsacomposition.
¼Porositéetperméabilité
laporosité:correspondauvolumerelatifdesvidesprésentsdanslaroche(nombre
sansdimension)
Silesporessontreliésl’eaupeuttraverserlaroche,onditalorsquelarocheest
perméable
Silesporessontisoléslesunsdesautres(commedansunepierreponceparexemple)
larocheestimperméable
Onpeutmesurerlaporositétotaleenmesurantlaquantitéd’eauqu’unerochesèche
peutabsorber.
Onpeutmesurerlaporositéefficaceenmesurantlaquantitéd’eauquiressortdela
rochesousl’effetdelagravité.
Onendéduitlaporositérésiduellequicorrespondàlaquantitéd’eauquireste
prisonnièredelarocheetquines’écoulepaspargravité.
Schémadesdifférentesporosités
Porositétotale;b)porositérésiduelle.
ab