
2
Catherine DE LAVERGNE COR positionnement L1- 24/09/2014
économied’énergie,droitaulogement,sécuritédomestique,etc…,ouponctuellementsurunpoint
précis:unedécisionmunicipale.
Cettecommunicationcomprendtroisdimensions:
Uneaffirmationexposeunfait,détailleunesituation(dominantecognitive:exposer),ouproclame
uneévidence.Unjugementdevaleur,soitexprimé(ex:c’estinjuste)soitimplicite(lemeurtredela
nature)donneunecolorationmoraleàcetteaffirmation(dominanteaffective:convaincre).Ilyaaussi
unechargeaffective(sons,images,gestes…).
Lacommunicationexternedenotoriétéportesurl’image,oul’imagedemarque,c’est‐à‐diresurl’idée
quelesrécepteursd’unmessagesefontdel’émetteur.Cettenotioncomportedeuxéléments:le
degrédenotoriété,oulefaitd’êtreconnud’unnombreplusoumoinsélevédepersonnes(ex:80%
desadultesde20à60ansenrégionparisienne),etl’image(ouimagedemarque),constituéed’un
aspectcognitif(seprésenter,faireémergeruneperceptiondel’identitéd’unorganisme)etd’un
aspectaffectif:l’impressionquelelecteurenretire(cotesdepopularitédesinstitutsdesondagepour
telleoutellepersonnalité):cesontdesattitudes:appréciationspouroucontre:opinionspositives
(exemples«intéressant»,«sympathique»),ounégatives(«inquiétant»,«désagréable»…)
Lacommunicationd’incitationnevisepasl’intimitédespersonnesconcernées(cequ’ellespensentou
ressentent),maislepassageàl’acte:déclencherdesactionsoudescomportementschezlerécepteur,
conformémentàunbutvouluparl’émetteur(acheterunbien,adhéreràunclub,s’engagerdansune
actionmilitante,conduired’unemanièreraisonnable,etc…).Cettecommunicationcomportela
descriptionclairedel’acteàaccomplir,etunestimulation(ressortspsychologiques).
Contrairementauxtroiscommunicationsprécédentes,lacommunicationdediffusionn’estpas
«égocentrée»maisdavantagetournéeverslerécepteur.Elleviseàtransmettredesconnaissances,
desinformations,desémotions,enrespectantlalibertédechoixdurécepteur,encherchantmêmeà
favorisersonautonomie(maisellevisesouventlepassageàl’acte).(ex:relationpédagogique,
documentation,renseignement,orientation,informationd’actualité,divertissement,information
artistiqueouculturelle»).C’estdoncaussiunecommunicationd’influence.
NB:cesfonctionspeuventêtrecombinéesentreelles
Lapromotionestlacombinaisondesfonctionsdenotoriétéetd’incitation.Elleviseàlafoisàfaire
connaîtreunorganisme,etàproposersesproductions
(combinaisond’unepublicitéemarqueetd’unepublicitédeproduit)
Lamobilisationestlacombinaisondesfonctionsd’opinionetd’incitation:convaincred’uneidéequi
doittrèsvitedébouchersuruneactionconcrète.
Identifiezlesdéviationspossiblespourchacunedescommunicationsprincipales:/excèsdela
publicité//incompréhension,lassitude,etrisquedeglissementverslesautresfonctionsetleurs
déviationsrespectives/autosatisfaction,domination/démagogie,propagande,intoxication,
manipulation.
Intégrezcesdéviationsdansvotretableau
Lalecturedesconsignes(engrisé)estàdistinguerdecelledutexte.Danslepremierparagraphede
consignes,onrelèveuneinformationclé:l’ensembledutextetraitedesfonctionsdela
communicationexterne.Dansledernierparagraphe,onrelèveuneinformationclé,sousforme
graphique:le/quiestunséparateur(slashoubarreoblique)nousindiquequ’ilyaquatregroupes
dedéviationspossibles.
Ilyavait,bien‐sûr,plusieurspossibilitéspourprésentercetexteentableau.Lestêtesderubriques
pouvaientêtreinversées(lignesetcolonnes).Ilétaitaussipossibledefairefigurerlestypesde
communicationexternehybrides(communicationdepromotionetcommunicationdemobilisation)
aprèslesquatretypesprincipaux,oudelesmentionnerpardesaccoladesendessousdutableau.