
1.3. LARADIO‐ONCOLOGIE
Laradio‐oncologieestlabranchedel’oncologieliéeauxtraitementsquiimpliquentun
rayonnementionisant.Laradiothérapieetlacuriethérapiesontinclusesdanscedomaine.
1.3.1. LARADIOTHÉRAPIE
Laradiothérapieestuneméthodebaséesurl’utilisationdesradiationsprojetéesdefaçon
régionaleafindedétruirelescellulescancéreusesenbloquantleurcapacitéàsemultiplier.Les
cellulestumoralesserontdétruites,tandisquelestissuspériphériquesserontconservés.Plus
delamoitiédespatientsatteintsdecancerontbesoindecetteméthode.Cetteméthodepeut
entraîneruneguérisonàelleseule,maiselleestaussiutiliséecommeuntraitement
complémentaireàlachirurgieetàlachimiothérapie.
Onparlederadiothérapieexternelorsquelasourcederayonnementestàl’extérieurdu
malade.Cettetechniqueutiliseprincipalementdesaccélérateurslinéairesdeparticulesde
rayonnementXenproduisantdesfaisceauxdephotonsXouγ d’énergiecompriseentre4et
25MeV.Cetteénergiedélivreundébitdedosequel’onquantifieenGray(Gy).Legray(Gy)est
l’unitédusystèmeinternationaldérivéd’énergiemassiquederadiationabsorbée.Iléquivautà
ladosed’énergieabsorbéeparunmilieuhomogèned’unemassed’unkilogrammelorsqu’ilest
exposéàunrayonnementionisantapportantuneénergied’unjoule.Donc1Gy=1J/Kg.
Pourlaradiographieexterne,lesdébitsdedosesontsupérieursaugrayparminute.Ilexiste
aussilerayonnementavecdesélectrons,quivontagiràunniveausuperficiel,etle
rayonnementavecprotons,neutronsouionslégers,quiserontutilesdansdesdomainestrès
spécifiques.Onreconnaitentantqueradiothérapieexternedifférentestechniques:
1. laradiothérapieconventionnelleestlaradiothérapieadministréeàdistanceet
pouvantaffecterlestissussainsetlesorganesavoisinantl'emplacementdelatumeur,
2. laradiothérapieconformationnelle3Destl’irradiationdansunvolumedéfiniavec
précisiontoutenépargnantlepluspossiblelestissussainsetlesorganesvoisins,
3. laradiothérapieconformationnelle3Davecmodulationd’intensitéconsisteen
l’améliorationdelatechniquedeconformation3D.Onpeutchangerladoseappliquée
àlatumeurmêmeàl’avance(sansavoiràentrerdanslasallependantlaprocédure),
devenantlameilleuretechniqued’irradiationd’unetumeurdeformequelconque,
mêmesielleestdeformeconcave),et
4. latomothérapieouradiothérapiehélicoïdale,quiestunetechniqueguidéepar
l’imageenpermettantunmeilleurciblagedutissutumoralàirradiereten
conséquenceunediminutiondurisqued’irradiationdesorganessainsàproximité.
Parailleurs,ilexistelacuriethérapie,quifaitaussipartiedelafamilledelaradiothérapie.Il
s’agitd’unetechniqueoùlasourceradioactiveestplacéependantuntempslimitéouillimitéà
l’intérieurdumaladeprèsdelatumeuroubienau‐dedansmêmedecelle‐cienyaccédant
notammentparlescavitésnaturellesducorps.Cettetechniqueestexpliquéeplusendétail
plusloin.