kentel 7

publicité
KENTEL 7
PETRA A RIT/ PETRA A REZ ? - QUE FAITES-VOUS / QUE FAIS-TU ?
PIV/PETRA A RA AN DRA-SE ? - QUI/QU'EST-CE QUI FAIT CELA ?
GERIAOUEG :
kemer vb. kemeret : prendre (sens très large)
tapout vb. tapet : prendre, saisir
c'hoari vb. c'hoariet : jouer
soñjal e vb. soñjet : penser à
mont da vb. aet : aller à
dont eus vb. deuet : venir de
keginañ vb. : keginet : cuisiner
prenañ vb. prenet : acheter
gwerzhañ vb. gwerzhet : vendre
Petra a ran d'al lun ?
Qu'est-ce que je fais le lundi ?
Kousket a ran d'al lun.
Je dors le lundi.
Petra a rez d'ar meurzh ?
Que fais-tu le mardi ?
Skrivañ a ran d'ar meurzh.
J'écris le samedi.
Petra a ra d'ar merc'her ?
Que fait-il/elle le mercredi ?
Mont a ra d'ar marc'had d'ar merc'her.
Il/elle va au marché le mercredi.
Petra a reomp d'ar yaou ?
Que faisons-nous le jeudi ?
Neual a reaomp d'ar yaou.
Nous nageons le jeudi.
Petra a rit d'ar gwener ?
Que faîtes-vous le vendredi ?
Deskiñ a reomp brezhoneg d'ar gwener.
Nous apprenons le breton le vendredi.
un dra bennak : quelque chose
gant prép. : avec
evit prép. : pour
hep prép. : sans
boued n.m. : nourriture
dilhad coll. : vêtements
pezh dilhad n.m. -ioù d. : (un) vêtement
Petra a reont d'ar sadorn ?
Que font-ils le samedi ?
Seniñ a reont d'ar sadorn.
Ils sonnent (font de la musique) le samedi.
Petra a reer d'ar sul ?
Que fait-on le dimanche ?
Pourmen a reer d'ar sul ?
On se promène le dimanche.
Kemer a ran ma liaoù (louzoù) bemdez.
Je prends mes médicaments tous les jours.
Prenañ a rez ur pezh dilhad.
Tu achètes un vêtement.
Kanañ a ra ur ganaouenn.
Il/elle chante une chanson.
Pegañ a reomp ur skritell ouzh ar voger.
Nous collons une affiche au mur.
Tapout a rit ho levr diwar an daol.
Vous prenez votre livre « de sur » la table.
Fardañ a reont ur gouign amanenn.
Ils préparent un kouign amanenn.
Kerzhout a reer betek ti Tad Kervella.
On marche jusqu'à la maison du Père Kervella.
Pegañ a ra Per ha Jorj ur skritell ouzh ar voger.
Pierre et Georges collent une affiche au mur.
Kanañ a ra Enora ur ganaouenn vrav.
Enora chante une belle chanson.
Kanañ a rit ?
Vous chantez ?
Ne ran ket.
Non.
OBER peut également s'employer dans les phrases suivantes :
Piv a ra trouz evel-se ?
Qui fait du bruit comme ça ?
Alan a ra.
C'est Alan.
Petra a ra trouz evel-se ?
Qu'est-ce qui fait du bruit comme ça ?
Ar gannerez a ra.
C'est la machine à laver.
LES JOURS DE LA SEMAINE
En breton, les jours de la semaine prennent deux formes selon qu'ils sont adverbes ou noms. Ils
sont adverbes :
Vendredi (dernier), il est allé au cours de breton.
Digwener e oa aet d'ar gentel vrezhoneg.
Mardi (prochain), j'irai à la piscine.
Dimeurzh ez in d'al lenn gouronkañ.
L'adverbe se remarque à sa forme en DI- (qui signifie jour < dies). Il a obligatoirement le sens de
« prochain » ou « dernier », c'est le temps du verbe et le contexte qui le dit.
Ils sont noms, de la même manière qu'en français, en étant accompagné d'un article.
Je vais au cours de breton le vendredi.
Mont a ran d'ar gentel vrezhoneg d'ar Gwener.
Je vais à la piscine le mardi.
Mont a ran d'al lenn gouronkañ d'ar Meurzh.
Le nom est accompagné d'un article. On l'utilise, comme en français, lorsque l'on exprime une
habitude. On lui met une majuscule.
Les formes adverbiales
Les formes nominales
dilun
dimeurzh
dimerc'her
diriaou
digwener
disadorn
disul
al Lun
ar Meurzh
ar Merc'her
ar Yaou
ar Gwener
ar Sadorn
ar Sul
YEZHADUR - GRAMMAIRE
Le breton possède une forme de conjugaison bien pratique, qui est appelée pompeusement
« conjugaison périphrastique ». Cela consiste à conjuguer n'importe quel verbe avec le verbe faire
« OBER ».
Ce verbe faire est dit irrégulier car son infinitif n'a rien à voir avec sa base verbale et que cette
base change un peu durant la conjugaison :
infinitif : OBER
base verbale : GRA
Après la particule verbale A certains verbes mutent (comme le nom féminin singulier après
l'article).
G devient C'H ; ce son tombe dans le cas du verbe OBER. On aurait dû avoir :
kanañ a c'hran
mais on a KANAÑ A RAN
KANAÑ
verbe à l'infinitif
A
particule verbale
RAN
verbe « faire» conjugué
DISPLEGADUR - CONJUGAISON
Kanañ a RAN
Kanañ a REZ
Kanañ a RA Ø
Kanañ a REOMP
Kanañ a RIT
Kanañ a REONT
Kanañ a REER
Avec OBER, on a la possiblilité de conjuguer tous les verbes, y compris lui-même (ober
a ran = je fais), à l'exeption de être (BEZAÑ) et avoir (ENDEVOUT).
DE PLUS, LES DÉSINENCES
-AN ; EZ; Ø ; -OMP ; -IT ; -ONT ; -ER
SERONT CELLES DE LA CONJUGAISON DU PRÉSENT DES
VERBESRÉGULIERS.
Nous avons étudié O lenn emaon : je suis en train de lire.
Il ne faut pas utiliser Lenn a ran de la même manière.
O lenn emaon s'emploie quand vous faites l'action au moment où vous vous exprimez.Lenn
a ran s'utilise dans les autres cas (habitude, capacité à faire ...)
Téléchargement