Lithiase urinaire

publicité
Lithiaseurinaire
DrAndreiBOTNARU,Urologue,CliniquedeMontbeliard
Adressedusite:www.docvadis.fr/www.urologie-belfort-montbeliard
Lithiaseurinaire-Maladiedelapierreurinaire;Motsclés:lithiaseurinaire,oxalique,
uriqueECBU,lithothriptie,nephrolithotomie
Lithiaseurinaire-Maladiedelapierre
Onparledelithiaseurinaireenprésenced’uncalculsituédanslereinetde
maladielithiasiquedèslorsqu’ilssontnombreux.Enrèglegénérale,lescalculs
demoinsde5millimètress’éliminentspontanément.Ilesttoutefoisnécessaire
delesanalyserpourenconnaîtrelanatureetlescaractéristiquesafind’éviter
lesrécidives.
Épidémiologie
Lalithiaseurinairetouche11à12%delapopulation,soitplusde20000
nouveauxcaschaqueannéeenFranceetcorrespondàunexcèsde
saturationdesurinesinsuffisammentdiluées,sachantque80%despatients
éliminentspontanémentleurscalculsetnepassentpasentrelesmainsdes
urologues.
C’estunepathologiemajoritairementmasculine(13%d’hommescontre6%
defemmes).
Prèsde75%descalculssontcomposésdecalciumcequilesrendradioopaques.
Symptômes
Audébutdesavie,lecalculquigranditdanslereinneprovoquepasde
malaise(ilestditasymptomatique).
Dèsqu’ilmigre,ilpeuts’accompagnerdefièvre,desaignement,d’infection
urinaire,dedouleurlombairejusqu'àprovoquer,quellequesoitsataille,la
redoutablecolitenéphrétiquedèslorsqu’ilfranchitlecanaldel’urèthreetdilate
lesvoiesurinaires.
Sonéliminationspontanéedépenddesaformeetdesondiamètre.
Au-delàde6mm,ilestillusoirequ’ildisparaissetoutseuletilconvientde
chercheràl’éliminercarilpeutabîmerlerein.
Diagnostic
Dansunpremiertemps,l’interrogatoiremetsurlapisted’unobstaclesurla
voieexcrétrice.
Lebilanradiologiquevientconfirmerlaprésenceetlanaturedelalithiase.
Ilsertàcaractériserlescalculs(dimension,topographie,naturechimique)et
permetd’apprécierlaqualitédelavoieexcrétricequiconditionnelapriseen
chargedupatientetnotammentlespossibilitésd‘éliminationspontanée.
Latailleducalculestlecritèreprincipaldel’orientationthérapeutique.
L’éliminationspontanéesefaitauprixd’unecrisesouventextrêmement
douloureusequipeutallerjusqu’àlacolitenéphrétique.
C’estsouventleprixàpayerpouréliminersoncalcul.L’intérêtdupatient,du
médecingénéralisteetdel’urologueestd’éviterlarécidive.
Danslesuivi,lebilanradiologiquerenseignesurlesrésultatsdela
thérapeutiquechoisieetsurladisparitiondetoutfragmentrésiduel.
lescannersansinjectionpermetenunminimumdetempsd’obtenirdes
imagesdequalité.
Traitement
Plusieursapprochessontpossibles.
Lapriseenchargepeutêtrerelativementsimplepuisqu’ilpeuts’éliminerseul
dans80%descas.
Uncalculasymptomatiqueneréclamequ’unesimplesurveillancesivousn’êtes
passurlepointd’entreprendreunvoyagelointainquiimposeraitqu’onvous
endébarrasseavantvotredépartpourvouséviterlacolitenéphrétique.
Votrenéphrologuepourraégalementvousproposeruntraitement
médicamenteuxvisantàledissoudres’ils’agitd’uncalculd’acideurique.
Cettedissolutionexercéeparlesmédicamentsappartenantàlaclassedes
anti-adrénergiquesestsansdangerpourl’organismeetsepratiquevia
l’alcalinisationdesurines,unobjectifquepoursuitl’absorptiond’eau
bicarbonatéetypeVichyCélestins,àraisond’unlitreetdemiparjour.
Leprincipeestsimple:fairefondrelescristauxd’acideuriquecommeonferait
fondredusucredansunliquide.
Lorsqu’ellenesuffitpasenraisonduvolumeducalcul,ouestinadaptéeàsa
composition(calcique,oxalique),votreurologueesthabilitéàvousproposer
différentesméthodesenfonctiondelanatureducalculqu’ils’agissedela
lithothritieextracorporelle(traitementparvoieexterne),d’urétéroscopieau
moyend’appareilsdepetitcalibreintroduitssousanesthésiegénéraleparles
voiesnaturelles,delanéphrolithotomiepercutanéeenutilisantuneincision
effectuéeauniveaududospourconduireauxreinsouencoredela
coeliochirurgiepourlaquellel’incisionestabdominale.Toutescesméthodes
sontdepuis1980venuesenrichirlachirurgieouvertequiétaitautrefoislaseule
réponsepossibleenprésenced’unelithiasecompliquéemaisnereprésente
plusaujourd’huique1%desindications.
NousdisposonsàlaCLINIQUEDEMONTBELIARDdelamachineWOLF
PIEZOLITH3000,surplace24hsur24h,7jsur7j.Pourprendreunrendezvous:appelezle0381325252
Lithotripsieextracorporelleparondesdechoc(LECOC)*:quelssontses
principes?
*certainsutilisentl'orthographe"lithotritieextracorporelle",ls’agitd’une
méthodequipermetdefragmenterlecalculgrâceàdesondesdechocs.Les
ondesdechocsontgénéréesparunlithotripteurauseind’unetêtede
traitement.Lecontactdelatêtedetraitementaveclapeaudupatientpermet
depropageretdefocaliserlesondesdechocs,àl’intérieurducorpshumain,
jusqu’aucalcul.
L’étapedel’analyseducalculparspectrophotométrieparinfrarougesqui
succèdeaurecueilducalcul(éliminationspontanéeourésultantd’un
traitement)estuneétapeprimordialepouridentifiersanatureetprévenirles
récidivescarelleconditionnelapriseenchargeycomprisdiététique.
Avanttouteintervention,ons’assuredelastérilitédesurinesavecune
bandeletteurinaireouunECBU.
Puis,enfonctiondelavoied’abordchoisie,vousserezallongésurleventreou
surlecôtépourpermettrelamontéed’unesondeurétéraledanslecadredu
choixdelanephrolithotomieparexemplequisepratiqueendeuxtemps.
Ilfautprévoir4à5joursd’hospitalisation,suivisde3à6semainesde
convalescencesansactivitésportivenieffortparticulierafindefavoriserla
cicatrisation.
Aprèsl’opération,ilestnormald’éprouverunesensationdechaleurauniveau
dudosetdesreinsainsiqu’uneforteenvied’urinerliéeàlaprésencedela
sonde.
Desantalgiquespeuventvousêtreprescritsàvotreréveilencasdebesoin.
Ladécisiondesortieestdéterminéeparlescontrôlesradiographiqueet
échographique.
Dansl’hypothèseousubsisteraientdesfragmentsdecalculs,ilsseronttraités
ultérieurement.Aprèscicatrisationdelaplaieparlithothriptie.
Sivousêtesd’embléecandidatàcetteméthodenoninvasivequ’estla
lithothriptie,vousserezallongéàproximitédelamachinequidélivrelesondes,
etfragmentelecalculVotremédecinpourrapréférerl’urétéroscopiequi
consisteàfaireavanceruntuyaudepetitcalibrejusqu’aureinetausitedu
calculenprogressantparl’uretère
Votreurologuepeutégalements’abstenirdetouttraitementsivotreétat
généralnepermetpascetyped’intervention.
Ellesdiffèrentselonlesméthodesutilisées,maisincitenttoutesàboire
beaucoupdanslesheuresetjoursquisuiventletraitementafindediluerles
urinesetlesdébarrasserdesfragmentsdecalculs.
L’examendecontrôleàeffectuerdansundélaide1à3moisaprèsle
traitement,comporteuneéchographieetuneradiographiepourjugerdes
résultatsetunbilanbiologiquepourcernervosmécanismesdefabricationde
calcul.
Cecipermettradedresserunbilandelithiaseethygiènedeviecomportantdes
conseilsàrespecterscrupuleusementpourprévenird’éventuellesrécidives.
Ceux-ciportentsurlasurveillancedesapportsenprotéinesanimales,facteurs
delithiasemaisaussid’hypertension,dediabète.
Ellessontrareshormislesrécidivesdecalculsliéesàunnon-respectdu
régimeprescrit.
Danscertainscas,uneinfectionurinairepeutêtrel’indicationd’une
antibiothérapie.
Certainscalculsrésiduelspeuventnécessiterquel’onrenouvelleletraitement.
Laprésencedepetitespochesbaptiséesdiverticulesneseronttraitéesqu’en
casdecomplications.Lasurvenued’unehémorragiesusceptibledeprovoquer
unhématomepeutjustifierunenouvelleinterventionpourdrainage.
Unecoliquenéphrétiqueavecfièvreetsaignementpeutsurvenirdans10%
descasetcorrespondàlamigrationducalcul.
Votrechirurgienaurapeutêtredevancéladouleurenvousprescrivantdes
antispasmodiquesetdesantiinflammatoires.
Quantàl’atteintedureinproprementdite,elleestexceptionnelle.
Motsclés:lithiaseurinaire,oxalique,uriqueECBU,lithothriptie,
nephrolithotomie
Téléchargement