DOUNA VAL, PAÏSAN ? - Me car anà per men travalh... Me diral, tamben qu'est pàure, e qu'en casa, y car de pan, que n'hal temp a cuntà de fàure que cadaen a sen froupan Ma perqué te poart' aquer dalh ? O païsan douna t'en val, d'aquelou pass long e vihou fenishe a pena ou primou gal e r'aucelan duerme 'n' ou nihou. Ma noun vee qu'è pien d'aigalh ? - Me car anà per men travalh... Ah shi, te distengue du àutre de cada festa, fal braï te counven vive couma nàutre douna t'ou temp de pahì ! Noun sal que tout arriba a talh ? - Me car anà per men travalh... Ma ço que pende d'a ta spala, d'aquer sacan, que me par' vuelh dam' a soua courréa moalla touta sblandìa da ou sourelh, Serà de pan, de ven ou d'alh ? - Me car anà per men travalh... E aishì dou maten a sera fousse primou, darrì de r'ann, 'stad', envern o primavera aquel' ome vevìa 'n' en souann sensa lament e sensa ralh s'en anava per sen travalh. - Me car anà per men travalh... Anen, va ben, cadaen travalha dam' a ragian e sens' affann s'a vita n'è qu'una batalha Noun te car fà rou mà pu grann Ma ço qu'en fal, d'aquer magalh ? Marcel FIRPO (1878-1973) - (poème publié dans "Au pays de Menton : poésies" - 1968) Poète dialectal de premier plan, il est aussi l'auteur de nombreuses oeuvres historiques, ethnographiques, théâtrales publiées dans des revues régionales. Fondateur du Terroir Mentonnais et du Comité des Traditions Mentonnaises. (sa biographie a été publiée dans Païs Mentounasc n° 69). Gramàtica : Le verbe Falloir - "caré" (il ne se conjugue qu'à la 3e pers. du sing) car (présent), carrìa (imp.), carrerà (futur), a caishù (pas. comp.), carrerìa (cond. prés.). Conjuguer à l’imparfait (ind.) les verbes Esse : era, ere, era, eran, era(r), eran, et Avé : avìa, avìe, avìa, avìan, avìa(r), avìan . L'adjectif démonstratif : aquestou, aquesta (marquent plutôt la proximité : lieu, temps, idée) aquelou, aquela, aquer (marquent l'éloignement) Aucé(l) (oiseau), aucelan (oisillon), aucelet (petit oiseau même adulte)- gat, gatan, gatet...can, cagnan, cagnet... Vocabulari : U autisse dou païsan : a para, ou rasté, a fourca, ou dalh, ou ralh, ou serran, a serra... E staĵoù de r'ann san : a primavera, r'estade, r'autoun, r'envern. E couroù : bianc, negre, blu, verd, ĵaun, rouss… Proverbes : Toute ven a talh, finte r'oùnguia per perà r'alh. Laisha ou ten travalh e va te n'en pilhà ou magalh. U païsà an e scarpe grosse e ou cervé fen. Revirada : Les paysans portent de gros paniers de fleurs pour les vendre à la place aux Herbes en toute saison. Devant la petite maison poussent des coquelicots rouges et de belles pâquerettes. Le soleil sèche la rosée du matin sur les rosiers du chemin. Questioù : Per ço que sierve ou magalh ? Per ço que sierve ou dalh, ou rasté, a serra… ? Couma camina ou païsan ? Douna va aquelou païsan ? Douna duerme r'aucelan ? ço que pende da spala dou païsan ? 13