
1
QUESTIONSFRÉQUEMMENTPOSÉESCONCERNANT
LESENTÉROBACTÉRIESPRODUCTRICESDECARBAPÉNÈMASE(CPE)
1‐Quesontlesentérobactéries?
LesentérobactériessontunegrandefamilledebactériesdontfontpartieleKlebsiella,l'Escherichiacoliet
l'Enterobacter.Certainsreprésentantsdecettefamilleseretrouvent abondammentdansleseauxoudansle
sol,maislaplupartdesentérobactériesviventsimplementdanslesintestinsdel'hommeetdel'animal.
Unexempleestl'Escherichiacoli,unebactérieintestinalequiassureunéquilibresainenmaintenantlaflore
intestinaleetquiestindispensableàlaproductiondecertainesvitamines.Lorsquecesbactériesplutôt
bénéfiquessefixentailleursdanslecorps,parexempledanslavessie,ellespeuventprovoquerdanscertains
casuneinflammationdelavessie.Chezlespersonnestrèsaffaiblies,cegermepeutentrainerdesinfections
plusgraves,parexempledesinfectionsdusang.
2‐ Quesontlesentérobactériesproductricesdecarbapénèmase(CPE,Carbapenemase
ProducingEnterobacteriaceae)?
Lorsquedesantibiotiquessontmaloutroputiliséschezl'hommeet/oul'animal,lesbactériespeuvents'armer
contrecesantibiotiques,enproduisantcertainessubstanceschimiques(enzymes).Cesenzymesdécomposent
cesantibiotiques,quiperdentainsileurefficacitéetnepeuventplusêtreemployéspourcombattreles
infections.
Cephénomène,quenousappelons‘résistance’,estégalementconnuchezd'autresbactéries:
notamment chezlabactérie“Staphylococcusaureus”(MRSA)devenuerésistante,
chezlesbactériesproduisantl'enzyme“Beta‐LactamaseàSpectreEtendu”(BLSE)
devenueainsirésistanteàcertainsantibiotiques.
Lesentérobactériesproductricesdecarbapénèmase(CPE)sontdesbactériesquiproduisentl'enzyme
"carbapénèmase".Cetteenzymepeutdécomposerlesantibiotiquescarbapénèmes,suiteàquoices
antibiotiquesnepeuventplusêtreutiliséspourcombattredesinfections.
Danscertainspays(commelaGrèce,l'Inde,lePakistan),lesCPEsonttrèsfréquentes,maisaussidansdespays
européenscommel'Italie,leRoyaume‐Uni,lesPays‐BasoùlaFrance,desépidémiesontdéjàétéobservées
dansdeshôpitaux.
Jusquerécemment,lesCPEapparaissaienttrèsrarementdansleshôpitauxbelges.LespremierscasdeCPE
sontsystématiquementapparuschezdespatientstransférésàpartird’hôpitauxdepaysoùlesCPEsonttrès
fréquentes.Lagrandemobilitédelapopulationmoderne(tourisme,shoppingmédical,transfertsdepatients...)
accélèrelapropagationdesCPEdanslemonde.Parailleurs,leproblèmenerestepaslimitéauxinstitutionsde
soinscardespatientssemblentégalementcontractercessouchesendehorsdumilieuhospitalier.
3‐Commentdétecte‐t‐onlesCPE?
Al’hôpital,danscertainscasbiendéfinis,laprésencedeCPEdanslesintestinsestdétectéeaumoyend'un
frottisrectal.Parfois,lesCPEsontégalementdétectéesàpartird'autresprélèvements(p.ex.urines,plaies...)
4‐QuesignifieladécouvertedeCPEdansunéchantillonenlaboratoire,pourlepatient
hospitalisé?
Leplussouvent,onestporteur(dansl'intestin)deCPEàsoninsu,ousansressentirdegêneouêtremalade.Le
faitd'êtreporteurestdoncleplussouventconstatéaucoursduséjouràl'hôpital.Souventleportagedisparait
spontanémentaprèsplusieursmois.
SionestporteurdeCPE(donc,sansenêtremalade),untraitementparantibiotiquesn'estniindiquéni
souhaitable,parcequ'ilestpréférablederéservercesantibiotiquespourtraiterlesinfectionsoccasionnéespar
cesbactéries.