20. Les principaux partis politiques de la Pologne indépendante. La

1
Grandes lignes du programme des cours
d’histoire de Pologne en langue polonaise
pour les classes du collège.
Année scolaire 2011-2012
_________________________________________________________
CLASSE DE TROISIEME
L'HISTOIRE DE POLOGNE - 1914 à 1939
1. Débuts de l’indépendance polonaise. Formation des Légions de Józef Piłsudski
dans la partie autrichienne de la Pologne. Chronologie des événements. La vie de
Piłsudski . Le 11 novembre 1918 - indépendance de la Pologne. Les clauses du traité
de Versailles. Les plébiscites en Silésie et Mazurie. Posnanie - insurrection armée
réussie en Grande Pologne. Ignacy Paderewski arrive de l’étranger pour soutenir les
Polonais.Guerre contre les bolchéviques (1920) – bataille de la Vistule qui sauva
l’Europe des hordes de l’Armée Rouge.
2. L’assassinat de Gabriel Narutowicz, premier Président polonais élu
démocratiquement.. Carte économique de la nouvelle Pologne. Les réformes fiscales
polonaises de Władysław Grabski. La fondation du port de Gdynia. Naissance du
złoty et de la Banque de Pologne. Les minorités ethniques et les territoires à
contentieux avec les voisins (Russie, Tchécoslovaquie). La Pologne devient le plus
grand foyer juif mondial.
3. Coup d’État de 1926 - Józef Piłsudski prend le pouvoir par un coup de force
2
militaire. Crise mondiale des années 30 et son incidence sur la Pologne. Décès
(1935) de J. Pilsudski, laissant derrière lui un système politique autoritaire. En 1938,
reprise économique et formation du COP. Montée du fascisme en Europe et
politique extérieure de la Pologne(face à Hitler et Stalin.)
4. La signature d’un accord de non agression avec la Russie soviétique (1932), puis
avec l’Allemagne d’Hitler (1934). La rencontre Ribbentrop-Molotov d’août 1939
et ses clauses secrètes - la Pologne isolée, succombera à Hitler puis à Staline (17
septembre 1939); l’aide promise par ses alliés français et britanniques. Le 4-ème
partage de la Pologne suivi de déportations massives des Polonais vers le Goulag
soviétique. L’exécution massive d’officiers polonais à Katyń. La politique
d’extermination des nazis en Pologne occupée. Début du génocide du peuple juif.
L’insurrection du ghetto de Varsovie (1943).
5. Gouvernement polonais en exil - France, puis en Grande Bretagne. Les soldats
polonais présents sur tous les fronts d’Europe. Les formations clandestines en
Pologne (AK). Les camps d’extermination nazis . L’échec de l’Insurrection de
Varsovie; Yalta et Potsdam – la Pologne et ses frontières. Les drames des
déplacements des populations polonaises (1945). L’Àrmée Rouge “libère” la
Pologne. Seconde guerre mondiale - bilan pour la Pologne.
Carte des changements territoriaux.
L'HISTOIRE DE POLOGNE 1945 à 1989
LA RÈPUBLIQUE POPULAIRE DE POLOGNE
6. L’après guerre: la question de la frontière polonaise occidentale avec l’Allemagne
. Les déportés en Sibérie et les Polonais disparus dans le Goulag soviétique; les
répressions des soldats de l’AK et toute la populations. 1948 – date du grand
tournant où le „rideau de fer” s’installe.
7. Persécutions de l’Église catholique polonaise et des autres confessions. Mémorial
officiel de l'Épiscopat polonais remis au président de la République Populaire de
3
Pologne Bolesław Bierut. Défense des droits de l'homme par l'Église, ouvertement
hostile aux agissements des autorités communistes en Pologne. Procès truqués du
régime stalinien. La vie quotidienne en Pologne sous domination communiste.
8. France-Pologne durant la guerre froide. Textes sources sur le maintien des liens
historiques et culturels entre la Pologne et la France durant la période stalinienne.
Mise en place de procès fictifs de Français résidant en Pologne, accusés
d’espionnage et de sabotages au profit de L’OTAN. Lente normalisation des
relations.
9. Dégel dans le bloc communiste (1956). Władysław Gomułka au pouvoir. Le
Comité Central du Parti Ouvrier Unifiés Polonais (POUP) continue la politique
économique de ses prédécesseur, malgré les promesses. Les événements de
Poznań. La société polonaise est soumise à une propagande incessante du Parti.
L’économie - fonctionne sur le modèle soviétique. La Pologne est membre du Pacte
de Varsovie (alliance militaire).
10. Visite du général de Gaulle en Pologne. Extraits du discours du général de
Gaulle à Cracovie. De Gaulle – biographie. Toute la visite a été censurée par le
régime.
11. 1968. Discours de W. Gomułka, au VI Congrès des Syndicats (seul syndicat
toléré). Une prise de position officielle face aux revendications ouvrières avec une
déclaration publique au sujet des Polonais d'origine juive. Campagne antisémite
ayant pour but d’épurer les anciens cadres du parti. La politique internationale de la
Pologne - allignée sur Moscou.
12. Les écrivains polonais protestent contre la censure et la main-mise de l’État.
Résolution officielle de l'"Union des Écrivains Polonais" de mai 1968. Critique du
régime pour son ingérence dans la vie culturelle et artistique. Dégradation de la vie
économique et culturelle. Le système totalitaire cherche des boucs émissaires – les
Polonais d’origine juive ayant survécus à l’Holocauste. Manifestations estudiantines
de mars 1968. Des centaines d’étudiants sont exclus des universités polonaises.
13. Décembre 1970 . Postulats des ouvriers des chantiers navals de Gdańsk et
Szczecin. Ils préfigurent ceux qui suivront en 1980. Lors de ces événements
4
sanglants de décembre 1970. Ce sont là les premières grèves des ouvriers sur le
littoral polonais. L’arrivée d’Edward Gierek au pouvoir. Le système politique et
économique - au service de l’URSS.
14. Censure politique et économique dans le socialisme réel polonais. Extraits des
directives données à la censure polonaise par le Parti. Les interdits de publication
dans le presse (culture, économie, vie quotidienne).
15. Naissance d’une opposition organisée – le KOR. Déclaration du “Comité de
Défense des Ouvriers” après les manifestations ouvrières de Radom. Formation du
premier mouvement d'opposition dans un pays du bloc de l'Est. Le sort des ouvriers
après les manifestations. L’aide apportée par le KOR aux ouvriers en détresse. 1978
– élection du cardinal Karol Wojtyła à la tête du Saint Siège. Les visites successives
du Saint Père en Pologne.
16. Août 1980. Grèves dans les chantiers navals de Gdańsk et Szczecin. Naissance
du syndicat "Solidarność". Les 21 postulats des ouvriers en grève. Premier syndicat
ouvrier libre dans un pays communiste. La pénurie alimentaire et le rationnement de
la nourriture – moyen de contôler la société. Lech Wałęsa – premier dirigeant d’un
syndicat libre.
17.Proclamation de “l'État de guerre” du général Wojciech Jaruzelski (13.12.1981).
Discours télévisé du général Jaruzelski et formation du Comité du Salut Public (mis
en place pour les besoins du coup d'État). Arrestations et internements massifs des
opposants. La révocation de cette État de guerre se fera en 1983. L’économie
polonaise est partiellement militarisée. Marasme économique et dégradation du
niveau de vie. Grèves permanentes à la fin des années 80. Banqueroute généralisée
du système.
18. Les élections du 4 juin 1989 - fin du communisme en Pologne. Les "Accords de
la table ronde" premier accord entre l’opposition et le pouvoir. L’Europe orientale –
presque tous les pays se libèrent du régime communiste. Formation du premier
gouvernement démocratique après 1945, premier depuis 44 ans. Définitions des
nouvelles tâches et objectifs économiques. Économie de marché et ouverture sur le
monde. Tadeusz Mazowiecki est Premier ministre; les opposants deviennent
députés. Chute du mur de Berlin et réunification de l’Allemagne. Lech Wałęsa
deuxième Président de la Pologne
5
libre.
19. Chronologie des événements de 1945-1989; cartes successives de la Pologne
avec les changements des frontières. Principaux événements structurant les dates
avec leurs contenus historique respectif.
20. Les principaux partis politiques de la Pologne indépendante. La gauche
polonaise au pouvoir (1993). La Pologne membre de l’OTAN et de l’UE. Le rôle
politique des différents présidents de la République polonaise. Les partis politiques.
HISTOIRE EN LANGUE POLONAISE
CLASSE DE 4-ème
1. Chronologie détaillée du XVII au XIX siècles. Dates à retenir et dates
facultatives. Rappel des principaux événements du XV et XVI siècles et de la
Renaissance en Pologne.
2. Fin de la dynastie des Jagellons. Henri de Valois premier roi électif de Pologne.
Les articles henriciens. L’Union de Lublin. La Lituanie et la Pologne unies première puissance militaire en Europe.
3. La tolérance religieuse en Pologne à l’heure des guerres de religions en Europe.
Les protestants en Pologne. Sigismond III Wasa sur le trône de Pologne.
Transfert de la capitale polonaise vers Varsovie.
4. „L’Union de Brześć” et ses conséquences pour la Pologne. Suite des guerres
contre la Suède. La bataille de Kircholm. Carte de la Pologne au XVII siècle.
5. La situation des Juifs en Pologne. Insurrection de Chmielnicki en Ukraine. Les
échecs consécutifs de la Pologne dans les opérations militaires avec la Turquie
et la Russie.
6
6. Notion du „liberum veto” lors des élections à la diète polonaise. Première diète
parlementaire. Jean Casimir de la dynastie des Wasa- roi de Pologne. Le danger
croissant des invasions turques aux confins de la Pologne.
7. Fin des guerres avec la Suède. Situation économique de la Pologne. Défense de
Częstochowa. Défaites militaires des Suédois en Pologne.Abdication du roi
Jean Casimir. Nouvelles élections: Korybut Wiśniowiecki, roi de Pologne.
Indolence du roi et de la cour.
8. Les Turques envahissent la Pologne. Victoire de Chocim sur l’Empire Ottoman.
Jean III Sobieski, élu roi de Pologne. Accords de paix avec la Russie.
Architecture: le style baroque en Pologne ; la résidence du roi à Wilanów.
9. Victoire de Jean II Sobieski sur les Turcs à Vienne. Le rayonnement de la
Pologne en Europe. L’équipement des soldats polonais lors de la campagne
contre les Turcs. Le butin de l’expédition de Vienne.
10. 1704. Nouvelles élections du roi de Pologne: Auguste II de Saxe sur le trône.
Caractéristique du règne de la dynastie des Wettin.
11.La „Diète muette”signe du déclin du Royaume de Pologne. Stanislas
Leszczyński élu roi de Pologne. Ingérence dans les affaires polonaises des
voisins (Autriche , Russie et Prusse). Les armées de ces pays interviennent en
Pologne.
12. Chaos politique. Destitution de S. Leszczyński et son exil en France (Nancy).
Règne d’Auguste III de Saxe avec l’apppui des puissances étrangères. Causes
du déclin de la société polonaise au XVIII siècle.
13. Élection de Stanislas Auguste Poniatowski sur le trône de Pologne. Réformes
institutionnelles du Royaume – administration et éducation. La politique
culturelle de Stanislas Auguste Poniatowski (mécénat). Le français à la cour du
roi. „Les Déjeuners du jeudi”. Peinture: Bernardo Belotto dit Canaletto.
14. Premier partage de la Pologne (1772) par ses voisins - carte du partage . La
Confédération de Bar. La Commission d’Éducation Nationale (KEN) – premier
7
ministère de l’éducation. Les grand noms de la réforme.
15.La „Constitution du 3 mai”. (contenu). Interventions des trois voisins de la
Pologne - second partage de la Pologne ( carte). Le rôle de la noblesse
polonaise dans le démembrement. La situation de la paysannerie polonaise.
16.Tadeusz Kościuszko et l’Insurrection paysanne. Bataille de Racławice. Défaite
de l’Insurrection et exil de Tadeusz Kościuszko. Contenu de l’appel aux
paysans fait par Kościuszko (Uniwersał połaniecki). Troisième démembrement
de la Pologne.
17. Formations des „Légions polonaises” de Dąbrowski auprès des armées de
Napoléon en Italie. L’insurrection en Grande Pologne contre la Prusse. Le
réveil du nationalisme polonais; les promesses de Napoléon faites aux Polonais.
18. Napoléon occupe Berlin, puis Gdańsk. Défaite de la Prusse. Varsovie aux
mains des Français. Les Polonais dans les campagnes napoléoniennes.
(Espagne, Saint Domingue, Russie).
19. Le Grand Duché de Varsovie. La nouvelle Constitution du Duché octroyée
par Napoléon. Le Code Napoléon. Désastre de la campagne de Russie. La
„Bataille des Nations” à Leipzig. Fin de l’Empire napoléonien. La Pologne sous
tutelle des trois pays voisins. Naissance du Royaume de Pologne (sous la
domination du tsar). Cracovie - ville libre.
20. La question polonaise lors du Congrès de Vienne. Politique des trois occupants
envers les Polonais. Fondation de l’Université de Wilno. Échec de
„L’Insurrection de novembre” (1830). Exil massif des Polonais vers la France.
Littérature : le romantisme polonais et ses principaux représentants
(Mickiewicz, Slowacki). Le rayonnement de la culture polonaise hors frontières
. Frédéric Chopin - biographie.
21.Insurection paysanne de Cracovie. Le „Printemps des Peuples” dans les anciens
territoires de la Pologne. Nouvelle vague d’émigration vers l’Europe
Occidentale.
22.`”Insurrection de Janvier” – causes et conséquences du désastre national (1861-
8
1863). Déportations en Sibérie et confiscations des biens des insurgés.
Russification forcée des Polonais. Le Kulturkampf allemand en Posnanie.
R.Traugutt – biographie du dirigeant de l’Insurrection
.
23. Cracovie – seule ville libre polonaise. Art, peinture et théâtre vers la fin du
XIX siècle en Pologne occupée. Marie Curie- Sklodowska – études, exil
parisien et Prix Nobel. Henryk Sienkiewicz - prix Nobel de littérature. La vie
économique de la Pologne démembrée.
24. Révision des principales dates du XIX siècle en Pologne et en Europe.
conséquences de la disparition de la Pologne de la carte de l’Europe.
La diaspora polonaise dans divers empires de l`époque.
Les
25. Europe.Les inventions scientifiques du XIX siècle. Le réveil des nationalités en
Italie et Allemagne. Les Empires européens et leur lutte pour élargir leurs zones
d’influence (Europe et monde).
____________________________________
HISTOIRE EN LANGUE POLONAISE
CLASSE DE 5-ème
1. Le hameau fortifié de Biskupin et son histoire. Les peuples slaves habitant le
territoire de la future Pologne. Règne de Mesko Ier. Baptême de la Pologne et
adoption du christianisme comme religion d’État. Conquête de la Poméranie par
Mesco I. Saint Adalbert et la christianisation de Pologne.
2. Reconnaissance de l’empereur germanique, Otton III, de l’indépendance de la
Pologne. La rencontre des Gniezno.Création du premier archevêché à Gniezno
– première capitale polonaise. Les liens de la Pologne avec Rome.
9
3. Boleslas le Vaillant – suite de la confrontation militaire avec l’Empire
germanique. Guerres avec la Rus (Kiev). Boleslas couronné roi de Pologne.
4. Règne de Mesco II et son exil de Pologne. Casimir le Rénovateur sur le trône
polonais. Guerre avec l’Empereur germanique Henri V. Les chroniqueurs
polonais du Moyen-Âge – Gall Anonim et Wincenty Kadłubek. Les ordres
religieux en Pologne.
5. Casimir le Rénovateur et Boleslas Herman – rois de la dynastie des Piast sur le
trône de Pologne. Boleslas III Bouche Torse partage la Pologne en provinces
entre ses fils et affaiblit le Royaume. Jan Długosz chroniqueur exemplaire de
cette époque.
6. L’arrivée des Chevaliers teutoniques en Prusse orientale (1226). Les Tatares
(Mongols) et leurs invasions de la Pologne; la bataille de Legnica et la mort de
roi de Pologne Henri le Pieux. Restauration du Royaume de Pologne sous le
règne de Ladislas I le Bref. Premières victoires des armées polono-lituaniennes
sur les Teutons. Fin du partage régional de la Pologne.
7. Règne de Casimir le Grand, dernier roi de la dynastie des Piast. Fondation de
l’Université Jagellone (1364). Hedwige, fille du roi de Pologne Louis d’Anjou,
devient reine de Pologne. Avènement de la dynastie des Jagellons. La Lituanie
devient chrétienne suite au mariage d’Hedwige (1385).
8. Bataille de Gruwald (1410) - triomphe des armées polono-lituaniennes sur
l’expansionnisme teutons. Expédition catastrophique de Ladislas II à Varna
contre les Turcs (1444); mort du roi Ladislas lors de cette bataille.
9. Deuxième traité de paix de Toruń avec les Chevaliers teutons et fins des
hostilités avec ces derniers (1466). Sécularisation de l’Ordre teutonique (pour
cause de Réforme). Règne de Casimir IV Jagellon (1447-1492) - la Pologne
devient une puissance économique et militaire au rayonnement européen.
10. L’art gothique en Pologne. L’autel de Witt Stwosz à Cracovie. Malbork –
exemple de château du Moyen-Âge en Prusse orientale. L’Union de Lublin
(1569). La Pologne et la Lituanie ne font qu’un. Détails de cet événement sans
10
précédents dans l’histoire de l’Europe.
11. Les différents règnes des Jagellons: Alexandre, Sigismond le Vieux et
Sigismond Auguste (1529). Fin de la dynastie des Jagellons (mort de
Sigismond Auguste). Henri de Valois sur le trône de Pologne – premier roi
électif. Les articles henriciens et le retour d’Henri de Valois en France.
12. Stefan Batory, deuxième roi électif de Pologne. Succès militaires de la Pologne
à Smolensk. Les protestants en Pologne et la tolérance religieuses envers toutes
les confessions. Les réformes de Batory.
13. Nicolas Copernic – sa vie et son oeuvre. Mikołaj Rej et Jan Kochanowski –
deux grands écrivains de la Renaissance en Pologne. Architecture : Le
Collegium Maius a Cracovie.
14.Histoire de la Réforme protestante en Europe (Luther, Calvin et l’anglicanisme
). La diffusion des idées de l’humanisme de la Renaissance.
15. Les grandes découvertes géographiques. Les causes et conséquences pour
l’Europe. Christophe Collomb, Magellan et Vasco de Gama – trajets des
voyages. Les grandes inventions de la Renaissance.
HISTOIRE EN LANGUE POLONAISE
CLASSE DE 6-ème
I. L’HISTOIRE
1. L'Orient ancien. La Mésopotamie. La naissance de l'agriculture et de l'écriture. Le
Croissant fertile.
2. L'Égypte: le pays du Nil et des pharaons; l'organisations de la société.
3. Les croyances des Égyptiens de l'Antiquité (mythe d'Osiris).
11
4. L'Égypte antique: les grands monuments (Luxor, Karnak, Memphis) . Les
pyramides de Gizeh.
5. La Grèce antique. Les cités grecques. La vie quotidienne en Grèce. Les dieux
grecs et leur mythologie.
6. La puissance d'Athènes (sodats et armée). La cité des Athéniens (gouvernement).
Les grands acquis de la culture crecque; la démocratie athénienne. L'hellénisation du
bassin méditerranéen.
7. Les monuments de la Grèce antique (Parthénon, Delphes). Le déclin d'Athènes;
les guerres du Péloponèse.
8. Alexandre le Grand et ses conquêtes du monde antique.
9.Naissance de Rome (mythes). La République romaine. Les conquêtes de Rome.
10. L'Empire romain. La romanisation de la Gaule. La vie quotidienne dans l'Empire
romain. Les acquis de la civilisation romaine. Le déclin et la chute de l'Empire; les
invasions barbares (cartes de l'Empire lors des invasions).
11.Les Hébreux - histoire, coutumes, exils. La Bible - extraits du livre de la Genèse
et de l'Exode.
12.La religion de Hébreux; les fêtes et coutumes juives. Le Temple de Salomon.
Vocabulaire biblique.
13. La religion chrétienne et son expansion. La vie de Jésus et son message.
14. Les Évangiles. La diffusion du christianisme. L'organisation de l'Église; les
monuments chrétiens.
15.Naissance des Empires chrétiens du Moyen-Âge. L'empire byzantin et le
christianisme orthodoxe. Clovis et le Royaume des Francs. Les Carolingiens; Aix-laChapelle capitale de l’Empire de Charlemagne.
16. La Chine des Hans. La civilisation chinoise. Les routes de la soie. La Grande
muraille de Chine.
17. L'Inde des Gupta. Le dieu Vishnou. Les monuments architecturaux de l'Inde
antique. La réincarnation et les castes dans la société indiennes..
II.GÉOGRAPHIE
1. Le planisphère en langue polonaise. Comment se situer sur la terre. Longitude et
latitude. Océans et continents.
2. Les grands ensembles des reliefs du globe.
3. Les grands domaines bioclimatiques du globe.
4. Les métropoles du monde et leurs caractéristiques sur l’exemple de: Paris., New
York et le Caire.
12
5. La Pologne. Carte géophysique et administrative.
__________________________________
ZARYS PROGRAMU NAUCZANIA W JĘZYKU
POLSKIM DLA KLAS TRZECICH
1. Początki powstania Państwa polskiego w wyniku rozpadu zaborów.
Formowanie Legionów Józefa Piłsudskiego (wymarsz I Kadrowej z Oleandrów. 11
listopada – Polska na mapie Europy. Traktat wersalski i jego postanowienia wobec
Polski. Udane Powstanie Wielkopolskie. Przyjazd Ignacego Paderewskiego.
Powstania śląskie. Plebiscyt na Warmii i Mazurach. Wojna polsko-bolszewicka
1920. Cud nad Wisłą. Traktat w Rydze. Granice wschodnie Polski.
2. Gabriel Narutowicz pierwszym Prezydentem Rzeczypospolitej. Zamordowanie
prezydenta w warszawskiej «Zachęcie ». Stronnictwa polityczne Polski
niepodległej. Reformy ekonomiczne Władysława Grabskiego. Sytuacja
gospodarcza Polski po odzyskaniu niepodległości. Utworzenie nowego portu w
Gdyni. Powstanie NBP i wprowadzenie złotego. Mniejszości etniczne w Polsce.
Polska światowym centrum diaspory żydowskiej.
1. Zamach stanu Józefa Piłsudskiego (1926). Kryzys gospodarczy lat
trzydziestych a sytuacja Polski. Autorytarny system rzadów po śmierci Józefa
Piłsudskiego. Stronnictwa polityczne w Polsce przedwojennej. Faszyzm w
Europie i polityka zagraniczna Polski w latach 1933-1939. Sojusze polskofrancuskie w okresie miedzywojennym.
2. Umowy międzynarodowe : układ pokojowy z Hitlerem (1932) i Stalinem
(1934). Zajęcie Zaolzia podczas rozbioru Czechoslowacji. Pakt Ribbentrop
Mołotow. Wybuch Drugiej wojny światowej. Wkroczenie wojsk hitlerowskich
do Polski (01.09.1939). Agresja ZSRR na Polskę. Katyń. Polityka eksterminacji
13
Polaków i Żydów prowadzona przez III Rzesze na terenach okupowanych.
Obozy koncentracyjne : Oświęcim, Sobibór, Majdanek). Powstanie w Getcie
warszawskim.
3. Rząd polski na uchodżtwie w Londynie. Podziemne Państwo Polskie (AK).
Żołnierze polscy na frontach Drugiej Wojny światowej. Śmierć generała
Sikorskiego. Wymarsz z ZSRR wojsk gen.W.Andersa. Geneza i przebieg
Powstania Warszawskiego. Armia Czerwona wyzwala Polskę. Konferencje w
Jałcie i Poczdamie wyznaczają nowe granice Polski. Ludowe Wojsko Polskie.
Straty Rzeczypospolitej podczas Drugiej Wojny światowej.
4. Zachodnia granica Polski. Represje na żołnierzach AK. Referendum „3 razy
TAK”; wywózki do ZSRR. 1948 – komuniści u władzy i całkowita kontrola
nad społeczeństwem polskim. Utworzenie PZPR. Masowe prześladowania i
więzienie żołnierzy AK. Sowietyzacja gospodarcza Polski. Socrealizm.
5. Prześladowania Kościoła katolickiego. Prymas Polski Stefan kardynał
Wyszyński internowany trzy lata. List Episkopatu Polski do Bolesława Bieruta
o granicach współpracy z reżymem. Procesy księży i opozycjonistów .
6. Stosunki polsko-francuskie po II Wojnie światowej. Fikcyjne procesy
wytoczone obywatelom polskim i francuskim przez władze stalinowskie w
Polsce za szpiegostwo na rzecz NATO i państw Zachodniej Europy.
(Robineau, Basseler i inni.)
7. 1956. Odwilż i odejście od twardej linii stalinowskiej. Protesty robotnicze w
Poznaniu. Zmiany w PZPR. Przemówienie W. Gomułki po wydarzeniach
poznańskich. Zmiany ideologiczne i gospodarcze w PRL. PZPR nadal wspiera
ZSRR (inwazja na Węgry). Brak rzeczywistych reform gospodarczych; nie
ustająca propaganda partyjna. 1000 lat chrztu Państwa Polskiego.
8. 1967. Wizyta Generała de Gaulle w Polsce. Przemówienie na Uniwersytecie
Jagielońskim. Biogram generała de Gaullea.
9. 1968. Antysemicka kampania W. Gomułki. Zamieszki na Uniwersytecie
14
Warszawskim. „Dziady” Mickiewicza zawieszone. Emigracja Polaków
żydowskiego pochodzenia na Zachód. Artykuł z „Życia Warszawy”: „Komu to
służy?”.
10. Protest pisarzy polskich wobec cenzury i degradacji zycia intelektualnego w
PRL-u. Powolny upadek gospodarczy Kraju. Polityka zagraniczna PRL
podporządkowana ZSRR.
12. Grudzień 1970. Protesty robotnicze na Wybrzeżu (dziesiątki zabitych). Edward
Gierek na czele PZPR. Otwarcie na Zachód; poprawa sytuacji gospodarczej;
zaciąganie kredytów w krajach Zachodnich. Dalsze trwanie w gospodarce
socjalistycznej i stagnacja.
13. Dyrektywy cenzury PRL dotyczące zakazanych tematów w prasie, życiu
publicznym i kulturalnym.
14. Powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR) po wydarzeniach w
Radomiu. Odwołanie podwyżek cen. Adam Michnik i Jacek Kuroń – biogramy
twórców KOR-u. Pomoc robotnikom represjonowanym. 1978 - Karol Wojtyła
wybrany papieżem.
15. Sierpień 1980. Strajki na Wybrzeżu. Pierwszy niezależny Zwiazek Zawodowy
„Solidarność”. PZPR w defenzywie ideologicznej. Racjonowanie żywności;
pogarszające się warunki życia i nieustanne strajki. Lech Wałęsa i NSZZ
Solidarność na pierwszym zjedzie związku w Gdańsku.
16. 13 grudnia 1981. Stan wojenny. W. Jaruzelski internuje cała opozycję
związkową i polityczną w Polsce.1983 - Lech Wałęsa otrzymuje Pokojową
Nagrodę Nobla. Czesław Miłosz – literacka Nagroda Nobla. Powolny upadek
gospodarczy, inflacja i strajki końca lat 80. M. Gorbaczow w Warszawie.
Jaruzelski u papieża Jana Pawła II.
17. Wybory do Sejmu - 4 czerwca 1989. Koniec ustroju „socjalistycznego” (czyt.
komunizmu) w Polsce. Rozmowy Okrągłego Stołu między PZPR a opozycją.
Tadeusz Mazowiecki pierwszym premierem Polski wolnej po 44 latach socjalizmu.
Przejście do gospodarki rynkowej. Upadek muru berlińskiego. SLD wygrywa
wybory w 1993.
15
18. Chronologia wydarzeń od 1945 do 1989. Mapy Polski od 1939. 1991 - nowi
sąsiedzi Rzeczypospolitej. Polska w NATO i Unii Europejskiej. Polskie partie
polityczne i ich rola w kształtowaniu życia politycznego w niepodległej Polsce.
ZARYS PROGRAMU NAUCZANIA W JĘZYKU
POLSKIM DLA KLAS CZWARTYCH
1. Chronologia wydarzeń od XVII do XIX wieku. Przypomnienie najważniejszych
wydarzeń z okresu Renesansu w Polsce:koniec dynastii Jagielonów, „Unia
Lubelska”; Henryk Walezy. Artykuły henrykowskie.
2. Tolerancja religijna w Polsce. Dynastia Wazów w Polsce.Zygmunt III Waza
przenosi stolicę Polski do Warszawy. Polacy w Moskwie. Husaria.
i jej uzbrojenie.
3. Unia Brzeska i jej konsekwencje dla innowierców w Rzeczypospolitej.
Rozpoczęcie wojen ze Szwecja. Bitwa pod Kircholmem (1605). Mapa Polski
XVII wieku.
4. Sytuacja Żydów w Polsce. Powstanie Chmielnickiego na Ukrainie. Nieudane
wyprawy przeciwko Rosji i Turcji (Cecora, 1620).
5. Liberum veto (1652). Pierwsze zerwanie sejmu.. Potop szwedzki. Obrona
Częstochowy. Turcy u bram Rzeczypospolitej.
6. Koniec wojen ze Szwecją. Sytuacja ekonomiczna Polski. Abdykacja Jana
Kazimierza. Nieudolny Michał Korybut Wiśniowiecki wybrany nowym królem
Polski.
7. Inwazja turecka na Polskę. Zwycięstwo pod Chocimiem. Jan III Sobieski
16
nowym królem Polski. Pokój z Rosją. Pałac w Wilanowie; pałac Krasińskich,
kościół farny w Poznaniu – przykłady polskiego baroku.
8. Wiktoria wiedeńska Jana III Sobieskiego. Łupy wojenne. Polska ratuje Europę
od nawały tureckiej. Mapa bitwy wiedeńskiej.
9. Sasowie na tronie polskim. Elekcja Augusta II Sasa. Dynastia Wettinów.
Upadek polityczny i ekonomiczny Polski.
10. Sejm niemy (1717) - presje sąsiadów na Polskę. Stanisław Leszczyński nie
jest królem Polski. Ingerencje Rosji, Prus i Austrii w elekcje króla Augusta II
Sasa.
11. Chaos polityczny w Polsce. 1733 August III Sas wybrany królem. Pomoc
militarna Rosji. Leszczyński opuszcza Polskę i otrzymuje Lotaryngię (Nancy).
Wybór Stanisława Poniatowskiego na tron Polski.
12.Pierwszy rozbiór Polski (mapa). Konfederacja barska. Komisja Edukacji
Narodowej. Pałac w Łazienkowski w Warszawie. Oświecenie w Polsce
(Konarski, Kołłątaj, Staszic).
13.Konstytucja 3 maja. Drugi rozbiór Polski (1783). Rola szlachty w okresie
rozbiorów. Sytuacja chłopów polskich. Sejm czteroletni. Drugi rozbiór Polski
(1793).
14. Powstanie Kościuszkowskie. (1794). Uniwersał połaniecki. Bitwa pod
Racławicami. Upadek Powstania kościuszkowskiego. Trzeci rozbiór Polski
(1795). Abdykacja Stanisława Poniatowskiego.
15. Legiony Dąbrowskiego u boku Napoleona we Włoszech. Powstanie w
Wielkopolsce. Napoleon rozbudza dążenia Polski do odzyskania
niepodległości. Hymn Polski.
16. Napoleon wkracza do Berlina i do Gdańska. Księstwo Warszawskie – twór
Napoleona. Kodeks Napoleona. Nieudana wyprawa na Rosję. Polacy w
kampaniach Napoleona. Upadek Napoleona. Kongres Wiedeński.
17
17. Królestwo Polskie (Kongresówka) pod berłem cara. Polityka zaborców wobec
Polski. Powstanie Uniwersytetu w Wilnie. Gospodarka polska.
18. Powstanie listopadowe – geneza upadku. Prześladowania powstańców.
Emigracja Polaków do Europy (Francja). Literatura: romantyzm i jego
najważniejsi przedstawiciele (Mickiewicz, Słowacki, Krasiński). Fryderyk
Szopen – biografia.
19. „Wiosna Ludów” w Europie i w Polsce. Powstanie chłopskie w Galicji (1846).
Nowa fala emigracji do Europy.
20. Powstanie Styczniowe i jego klęska. Romuald Traugutt - biografia. Represje i
zsyłki na Sybir. Rusyfikacja na terenach pod zaborem caratu. Kulturkampf
Bismarcka w Wielkopolsce (wóz Drzymały, dzieci wrzesińskie).
21.Kraków – wolne miasto w Galicji austryjackiej. Teatr (Wyspiański) i malarstwo
(Matejko, Brandt, Chełmoński) w Polsce pod zaborami.
Maria Skłodowska-Curie – biografia. Henryk Sienkiewicz – Nobel 1905.
22.Najważniejsze daty historii Polski XIX wieku. Konsekwencje upadku Polski
dla Europy. Udział Polaków w Komunie Paryskiej.
23. Europa. Wynalazki XIX w.; uprzemysłowienie Polski . Rozbudzenie aspiracji
niepodległościowych (nacjonalizmów) w Europie i w Polsce.
________________________________
ZARYS PROGRAMU NAUCZANIA W JĘZYKU
POLSKIM DLA KLAS PIĄTYCH
18
1. Osada w Biskupinie. Umiejscowienie osady, funkcjonowanie, obronność.
Plemiona słowiańskie w tworzeniu państwa polskiego. Poprzednicy Mieszka I.
Pierwszy historyczny władca Polski. Przyjęcie chrześcijaństwa (966). Dobrawa,
żoną Mieszka I. Bitwa pod Cedynią. Św.Wojciech (zamordowany) misjonarzem
wśród Prusów.
2. 1000. Otton III i spotkanie w Gnieźnie z Bolesławem Chrobrym. Biskupstwa w
Polsce i więzi Polski z Rzymem. Polska uznana jako państwo przez Europe
średniowieczną
3. Terytoria przyłączone do Polski przez Bolesława Chrobrego. Zakończenie
wojen z Cesarstwem Niemieckim. Bolesław Chrobry pierwszym królem Polski.
4. Panowanie Mieszka II. Utrata ziem na rzecz sąsiadów. Wygnanie i powrót
Mieszka II. Kazimierz Odnowiciel królem Polski. Przywrócenie Mazowsza,
Pomorza i Śląska. Kraków stolicą Polski. Gall Anonim i Wincenty Kadłubek –
kroniki. Zakony w Polsce.
5. Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Smiały i Władysław Herman – kolejni
Piastowie na tronie. Zamordowanie biskupa Stanisława w Krakowie. Bolesław
Krzywousty na tronie. Wojny z Cesarzem Niemiec Henrykiem V. Obrona
Głogowa. Podział dzielnicowy Polski (1138).
6. Krzyżacy wezwani na pomoc w celu rozgromienia Prusów (1226). Najazdy
Mongołów (Tatarów) i bitwa pod Legnicą. Śmierć Henryka Pobożnego.
Pierwsze zwycięstwa nad Teutonami. Władysław Łokietek, królem Polskikoniec rozbicia dzielnicowego (1320).
7. Kazimierz Wielki ostatni król z dynastii Piastów. Założenie Uniwersytetu
Jagielońskiego (Akademii Krakowskiej). Jadwiga, córka Ludwika
Andegaweńskiego, królową Polski. Litwa wkracza na drogę chrześcijaństwa:
królowa Jadwiga żoną Władysława Jagiełły. Dynastia Jagielonów na tronie
Polski.
8. Bitwa od Grunwaldem (1410). Wyprawa króla Władysława III na Turków –
klęska pod Warną.(1444) i śmierć króla. Kroniki Długosza.
19
9. Pokój Toruński z Krzyżakami i ostateteczny pokój z zakonem krzyżackim.
Sekularyzacja zakonu w Prusach wschodnich. Kazimierz IV Jagielończyk
królem Polski – wzrost potęgi militarnej i gospodarczej Polski na arenie
europejskiej.
10. Gotyk w Polsce. Ołtarz Wita Stwosza w Krakowie. Kościół Mariacki w
Gdańsku. Zamek krzyżacki w Malborku – przykład architektury
średniowiecznej.
11.Unia Lubelska (1569). Warunki umowy między Litwą a Polską.
Bezprecedensowe wydarzenie w dziejach Europy. Mapa Polski z XVI w.
12.Królowie z dynastii Jagielonów. Zygmunt August ostatnim królem dynastii.
Henryk Walezy wybrany królem Polski. Artykuły henrykowskie i powrót
Walezego do Francji.
13. Stefan Batory, drugim królem elektem Polski. Zwycięstwa Batorego na Rusi i
Inflantach. Reformy królewskie Batorego. Protestanci w Polsce. Tolerancja
religijna na obszarze Rzeczypospolitej.
14.Mikołaj Kopernik – „De revolutionibus orbium coelestium”. Biografia
Kopernika. Literatura: Mikołaj Rej i Jan Kochanowski jako przedstawiciele
Renesansu w Polsce. Przykłady architektury Renesansu w Polsce.
15.Europa. Reforma protestancka Kalwina i Lutra. Humanizm i jego idee.
16.Wielkie odkrycia geograficzne i ich konsekwencje dla Europy. Krzysztof
Kolumb, Vasco de Gama, Magellan. Wynalazki epoki Renesansu.
_________________________
ZARYS PROGRAMU NAUCZANIA W JĘZYKU
20
POLSKIM DLA KLAS SZÓSTYCH
HISTORIA
1. Cywilizacje świata antycznego : Mezopotamia. Powstanie rolnictwa i
pisma. Żyzny Półksiężyc (mapa). Zigguraty i miasta Mezopotamii. Pismo
obrazkowe, klinowe, hieroglify i pierwszy alfabet fenicki. Miasta –państwa
starożytnej Mezopotamii.
2. Starożytny Egipt i jego społeczeństwo.Wielkie miasta i budowle Egiptu.
Piramidy. Wierzenia Egipcjan (mit Ozyrysa). Bogowie egipscy. Jak powstaje
papirus. Nil i bogactwa Egiptu. Hieroglify i ich odszyfrowanie przez J.F.
Champollion.
3. Grecja antyczna. Pochodzenie pierwszych Greków. Hellenizacja basenu Morza
Śródziemnego (mapa). Miasta-państwa i kolonizacja grecka. Demokracja
ateńska i jej potęga morska. Wojny z Persja. (Maraton, Salamina).
4. Wielkie budowle Aten. Bogowie greccy i ich świątynie (Delfy). Igrzyska
olimpijskie. Rywalizacja miast greckich i wojna ze Sparta. Powolny upadek
Aten.
5. Podbój świata antycznego przez Aleksandra Wielkiego. Najważniejsze bitwy i
wydarzenia. Powstanie królestw hellenistycznych po śmierci Aleksandra.
6. Rzym. Legendy o powstaniu Rzymu. Etruskowie i powolne formowanie się
Republiki. Podboje Rzymian. Juliusz Cezar i podbój Galii.
7. Rzym cesarstwem. Pierwszy cesarz i jego władza. Romanizacja imperium.
Życie codzienne w Imperium. Apogeum panowania Rzymu; cesarze rzymscy.
Wielkie budowle Rzymu (Koloseum, termy, łuki) . Limes. Wierzenia Rzymian.
Mapa podbojów rzymskich wraz z prowincjami Imperium w II wieku n.e.
8. Powolny upadek Imperium. Najazdy plemion z północy i wschodu. Przyczyny
upadku Imperium. Co zawdzięczamy cywilizacji rzymskiej. Przysłowia
łacińskie.
21
9. Hebrajczycy. Urywki z Księgi Rodzaju i Wyjścia. Mojżesz i dziesięć
przykazań. Świątynia Salomona, wygnanie do Babilonu; powrót do Ziemi
Obiecanej (Kanaan). Oczekiwanie na mesjasza.
10.Wiara Hebrajczyków. Święta i obyczaje żydowskie (słownictwo). Diaspora
Żydów po zburzeniu drugiej Świątyni Salomona. Zwoje pergaminów z grot w
Qumran.
11.Powstanie chrześcijaństwa. Życie i działalność Jezusa w Palestynie (mapa
Palestyny).
12. Ewangelie. Ekspansja chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim.
Prześladowania chrześcijan. Chrześcijaństwo religią oficjalną Imperium.
Katakumby. Architektura pierwszych kosciołów.
13.Paweł z Tarsu i jego podróże po basenie Morza Śródziemnego. Organizacja
Kościoła pierwotnego.
14.Powstanie pierwszych imperiów chrześcijańskich we wczesnym
Średniowieczu: Imperium bizantyjskie – ekspansja, budowle i sztuka
ikonograficzna. Kodeks Justyniana; mozaiki w Rawennie.Ekspansja
prawosławia w Europie. Cyryl i Metody.
15.Chlodwig i Królestwo Franków. Karolingowie i ich stolica w Akwizgranie.
Osiągnięcia i reformy cesarza Karola Wielkiego.
16.Chiny. Cywilizacja Hanów. Osiągnięcia architektury i kultury Chin: produkcja i
eksport jedwabiu i porcelany oraz inne wynalazki. Wielki Mur chiński. Pismo
chińskie. Filozofia Konfucjusza.
17.Indie. Cywilizacja Guptów. Bogowie i wierzenia Hindusów (reinkarnacja).
Świątynie hinduskie i ich sztuka. Tadj Mahal.
GEOGRAFIA.
1. Polityczna mapa świata w języku polskim. Długość i szerokość geograficzna.
22
Umiejscowienie oceanów i kontynentów. Główne łańcuchy górskie w języku
polskim.
2. Strefy klimatyczne świata (mapa konturowa). Słownictwo w języku polskim.
3. Wielkie metropolie świata oraz ich problemy. (Kair, Bombaj, Nowy York Paryż
).
4. Geografia Polski. Podział administracyjny; miasta wojewódzkie. Mapa
(konturowa) geofizyczna Polski. Bogactwa naturalne Polski.
________________________________
23
24
25
26
Fff
27
28