FACULTE DE MEDECINE HENRI WAREMBOURG Etat des lieux et

!
"!
UNIVERSITE DU DROIT ET DE LA SANTE – LILLE 2
FACULTE DE MEDECINE HENRI WAREMBOURG
Année : 2013
T H E S E P O U R L E D I P L O M E D ’ E T A T
D E D O C T E U R E N M E D E C I N E
Etat des lieux et perspectives d’amélioration de la prise en charge d’un
patient relevant de soins palliatifs à domicile par le médecin généraliste.
Présentée et soutenue publiquement le 5 juin 2013
Au pôle formation de la faculté
Par Catherine DECOSTER
Jury
Président : Monsieur le Professeur BLOND
Assesseurs : Monsieur le Professeur LARTIGAU
Monsieur le Professeur GLANTENET
Madame le Docteur Stéphanie VILLET
Directrice de thèse : Madame le Docteur Stéphanie VILLET
!
(!
!"#$%&'%(&)"!*%+%(&
&
*,!+-'./!*-,000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012&
&
3+%)*%+%&3"+!*%&4&$"&5*,&'%&6*%&%,&5+",/%000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000017&
10!8.9"33%$$%:!:-,&;&$"&5*,&'%&6*%&<&=&00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&17!
>0!8.%$$%&3+*(%&%,&/?"+@%&'%&$"&5*,&'%&6*%&%,&5+",/%&=&000000000000000000000000000000000000000000&17!
2.1.!Le&médecin&«&de&famille&»&...............................................................................................................................&14!
#&"&"&!)*+,-./01234!!54!61!/4610+.2!,7543+28,16154!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!"%!
#&"&#&!)4!/964!5:!,7543+2!;727/16+<04!512<!6*133.,-1;24,420!54!=+2!54!>+4!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!"'!
#&"&$&!)4<!<.+2<!-166+10+=<!512<!61!-/10+?:4!54!61!,7543+24!;727/164!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!"'!
2.2.!Les&soins&palliatifs&............................................................................................................................................&16!
#&#&"&!@7=+2+0+.2<!54<!<.+2<!-166+10+=<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!"A!
#&#&#&!B/;12+<10+.2!54<!<.+2<!-166+10+=<!42!C/1234!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!"D!
2.3.!Le&cadre&législatif&de&la&fin&de&vie&................................................................................................................&23!
#&$&"&!)4<!5+/430+>4<!120+3+-74<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#%!
#&$&#&!)1!<7510+.2!42!-E1<4!04/,+2164!-.:/!570/4<<4!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#%!
#&$&$&!)4!5.:F64!4==40!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#'!
#&$&%&!)*.F<0+210+.2!57/1+<.221F64!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#'!
#&$&'&!)1!6+,+010+.2!.:!6*1//G0!54<!0E7/1-4:0+?:4<!130+>4<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#(!
70!$%&(-.?"*!&'%(&5+",A"*(&4&)-.+*+&"&'-)*/*$%&=&00000000000000000000000000000000000000000000000000&>B!
C0!%,&+%"$*!%D&-.&)%.+!:-,&&%,&5+",/%&=&00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&>E!
4.1.!Le&lieu&de&décès&..................................................................................................................................................&28!
4.2.!Les&déterminants&du&lieu&de&décès&..............................................................................................................&29!
%&#&"&!)4!<.:E1+0!5:!-10+420!40!54!<1!=1,+664!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#H!
%&#&#&!)*7?:+-4!<.+;21204!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#H!
%&#&$&!)4<!31:<4<!54!61!,1615+4!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!$I!
%&#&%&!)4<!31/1307/+<0+?:4<!57,.;/1-E+?:4<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!$#!
!
!
'%.F*%)%&3"+!*%&4&%!.'%0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000007>&
10!!G3%&'9%!.'%&000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&7C!
>0!3-3.$"!*-,&%!.'*%%&00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&7C!
2.1.!Critères&d’inclusion&..........................................................................................................................................&34!
2.2.!Critères&d’exclusion&.........................................................................................................................................&35!
2.3.!L’échantillon&final&.............................................................................................................................................&35!
!
A!
70!)"!%+*%$&000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&7H!
3.1.!Le&questionnaire&...............................................................................................................................................&35!
3.2.!Autres&...................................................................................................................................................................&37!
C0!)%!?-'%&000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&7I!
4.1.!Première&étape&:&le&Questionnaire&..............................................................................................................&37!
4.2.!Seconde&étape&:&l’appel&téléphonique&........................................................................................................&38!
4.3.!Troisième&étape&:&recueil&de&données&dans&WEB&DCR&..........................................................................&38!
H0!+%(.$!"!(&0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&C2!
5.1.!Résultats&de&l’enquête&par&questionnaire&adressée&aux&médecins&traitants&...............................&40!
'&"&"&!)1!<+0:10+.2!-/.=4<<+.224664!54<!,7543+2<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%I!
'&"&#&!)4!/40.:/!J!5.,+3+64!5:!-10+420!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%#!
'&"&$&!)4<!<K,-09,4<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%%!
'&"&%&!)4!04,-<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%'!
'&"&'&!)1!3.,,:2+310+.2!40!64<!5+==+3:607<!/4610+.224664<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%'!
'&"&(&!)4<!/4<<420+<!54<!,7543+2<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%(!
'&"&A&!L24!-/+<4!42!3E1/;4!.-0+,164!J!5.,+3+64!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%A!
'&"&D&!)4<!/4610+.2<!,7543+2<!0/1+0120<!M!LNO!5:!PB)!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!%D!
5.2.!Résultats&de&l’enquête&téléphonique&réalisée&auprès&des&médecins&n’ayant&pas&répondu&au&
questionnaire&.................................................................................................................................................................&49!
5.3.!Analyse&des&données&recueillies&dans&WEBDCR&.....................................................................................&50!
B0!'*(/.((*-,&000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000&H>!
6.1.!Intérêts&et&limites&de&l’étude&.........................................................................................................................&52!
6.2.!Les&soins&palliatifs&:&un&exercice&difficile&pour&le&médecin&de&famille&.............................................&54!
(&#&"&!@4<!5+==+3:607<!6+74<!1:Q!<K,-09,4<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!'%!
(&#&#&!@4<!5+==+3:607<!6+74<!J!61!/4610+.2!1>43!64!-10+420!40!<1!=1,+664!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!''!
(&#&$&!@4<!5+==+3:607<!6+74<!J!6*./;12+<10+.2!54<!<.+2<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!'A!
6.3.!Le&médecin&généraliste&:&un&être&humain&.................................................................................................&60!
(&$&"&!)1!<.:==/1234!5:!,7543+2!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!(I!
(&$&#&!)*+<.64,420!5:!,7543+2!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!("!
(&$&$&!)*7-:+<4,420!-/.=4<<+.2246!5:!,7543+2!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!("!
(&$&%&!L2!4<-.+/!-.<<+F64!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!(#!
6.4.!La&formation&aux&soins&palliatifs&:&un&enjeu&pour&la&qualité&des&soins&............................................&63!
(&%&"&!)1!=./,10+.2!+2+0+164!RCSTU!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!($!
(&%&#&!)1!=./,10+.2!3.20+2:4!RCSPU!.:!57>46.--4,420!-/.=4<<+.2246!3.20+2:!R@OPU!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!($!
(&%&$&!L24!=./,10+.2!3.204<074!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!(%!
(&%&%&!)4<!42V4:Q!54!61!=./,10+.2!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!('!
(&%&'&!)4<!-/.V40<!3.23/40<!54!61!=./,10+.2!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!((!
6.5.!Les&perspectives&d’Amélioration&.................................................................................................................&66!
(&'&"&!W,76+./4/!6*133.,-1;24,420!5:!-10+420!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!((!
(&'&#&!@7>46.--4/!64<!<.+2<!-166+10+=<!1:!<4+2!54<!XYOW@!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!AI!
!
D!
(&'&$&!W,76+./4/!64<!+204/=134<!&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!A#!
/-,/$.(*-,00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000I>&
",,%F%(00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000IC&
&
#*#$*-@+"3?*%00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000E2&
!
H!
Abréviations
!
URML : Union Régionale des Médecins Libéraux
WONCA: World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of
General Practitioner
OMS : Organisation Mondiale de la San
SFAP: Société Française d’Accompagnement et de soins Palliatifs
LISP: Lits Identifiés de Soins Palliatifs
USP: Unité de Soins Palliatifs
CHU: Centre Hospitalier Universitaire
EMSP: Equipe Mobile de Soins Palliatifs
EHPAD : Etablissement d’Hébergement pour Personnes Agées et Dépendantes
HAD : Hospitalisation A Domicile
INED : Institut National des Etudes Démographiques
IFOP : Institut Français d’Opinion Publique
COL: Centre Oscar Lambret
FMC : Formation Médicale Continue
FMI : Formation Médicale Initiale
HAS : Haute Autorité de San
PACES :
DCEM : Deuxième Cycle d’Etudes Médicales
DES : Diplôme d’Etudes Spécialisées
DPC : Développement Professionnel Continu
DU : Diplôme Universitaire
DIU : Diplôme Interuniversitaire
DESC : Diplôme d’Etudes Spécialisées Complémentaires
UFR : Unité de Formation et de Recherche
AJAP : Allocation Journalière d’accompagnement des Personnes en fin de vie
SAMU : Service d’Aide Médicale Urgente
1 / 83 100%