
4
Lesréseauxsociaux:quellesopportunitéspourlesmarques?–AntoineJourdain–mars2009
INTRODUCTION
Facebook,Facebook,…Facebook!Voilàuntermequebienpeudepersonnespeuventsetarguerde
n’avoirjamaisentendu;aujourd’huiFacebookestàlamode,commelefutMySpaceàuneépoque
passilointaine.«T’asunFacebook?»,«T’ascombiend’amissurFacebook?»;envoilàdes
questions!Caraujourd’huiceluiquin’apasdeFacebook,c’estunpeucommequelqu’unquin’apas
detéléphoneportable…iln’estpas«in»,ilestmêmecomplètementdéconnecté;àcroire
qu’exhiberunprofilFacebookestgarantdenotrebonnesantésociale.Aujourd’hui,ilfautavoirdes
amisetlefairesavoir,qu’onseledise!
Careneffet,Facebook,toutcommeunepléthoredesitesinternetdits«sociaux»,permetdese
créerunréseau,constituéaudébutd’anciensamisquel’onapasvudepuislongtemps,c’est
l’occasiondereprendrecontact;puisceréseaus’élargitpeuàpeuauxpersonnescôtoyéesdansla
«vraievie»,auxamisactuels,auxcollègues,d’oùlemaintenantcélèbre«Tum’acceptescommeami
surFacebook?»…Puisc’estlesamisd’amisquiviennentensuitevoussolliciterpourdevenirami
avecvous,bref,aufinalvousfinissezparavoirdansvotre«listed’amis»despersonnesdontvous
ignorezlenom,quevousn’avezjamaisvuenvrai…voiremêmedontvousnesavezabsolumentpas
dequiils’agit!Maispeuimporte,carlebutdujeuestdefairepartied’unréseau,d’ungroupele
plusétendupossible,oùpluson«connait»demondemieuxc’est!
Carunefoisvotreréseauétabli‐bienqu’enperpétuelleévolution‐,le«potentielsocial»desréseaux
sociauxserévèle:publiezvosphotosdevotredernierbarbecue,dîtesàvosamiscequevousêtesen
traindefaireactuellement,envoyezleursdesbouquetsdefleursvirtuels,allezvoircequ’euxmême
font,inscrivezvousaugroupedes«fansdeJPFoucault»qu’àcréévotremeilleureamie,tchattez
avecvotrecousinquipasseunsemestreuniversitaireàMelbourneenAustralie,passezuneannonce
surlemarketplaceendisantquevouséchangezvotrecafetièrecontreunréchaudàgaz…etc.Alors
ouitoutcelapeutparaîtrefutileetsuperficiel,maisaujourd’hui,cemodèledraineuntrafic
considérable!Àtitred’exemple,cenesontpasloinde150millions1d’internautesdanslemondequi
sesontcréésunprofilsurFacebook,etplusde200millionspourMySpace,sanscompterlesmillions
d’autresinscritssurdesautresplateformessimilairestellesqueLinkedIn,Viadeo,...
SelonuneétudeIfopdatantdedécembre20082,27%desinternautesfrançaisâgésde18ansetplus
déclarentfairepartied’aumoinsundessitessociauxcitésci‐dessus;plusimpressionnantencore,
60%desinternautesâgésde18à24ansaffirmentêtremembredeFacebook,et52%d’entreseux
consultentlesiteaumoins1foisparsemaine.Cemêmesiteenregistreuntauxdepopularitéde
68%,soit30pointsdeplusparrapportà2007!Untauxdepopularitéàfairepâlirn’importequel
directeurmarketing,d’autantplusqueFacebookn’estouvertaugrand‐publicquedepuis3ans3.
1Statistiquesextraitsdehttp://www.facebook.com/press/info.php?statistics,finjanvier2009.
2EnquêteIfopenligneréaliséedu4septembreeu23octobre2008,auprèsd'unéchantillonde3046personnes
représentatifdelapopulationfrançaised'internautesâgésde15ansetplus.
3
Crééenfévrier2004parMarkZuckenberg,DustinMoskovitzetChrisHughes(3étudiantsd’Harvard),Facebook‐
littéralement«trombinoscope»‐estouvertaupublicdepuisle11septembre2006.L’accèsétaitauparavantréservéaux
seulsétudiantsdel’universitéd’Harvard;c’étaitenquelquessortesunintranetétudiant.