Cancer du rein

publicité
Cancerdurein
DrAndreiBOTNARU,Urologue,CliniquedeMontbeliard
Adressedusite:www.docvadis.fr/www.urologie-belfort-montbeliard
Documentpourlepatient
Cancerdurein
Épidémiologie
Parordredefréquence,lecancerdureinarriveen3èmeplace,parmiles
tumeursurologiques,aprèslecancerdelaprostateetceluidelavessieetau
8èmerangdescancersengénéral.Iltouchedeuxfoisplusd’hommesquede
femmesavecunâgemoyendesurvenueestiméà62ans.
Sonincidence,enhausseconstantedepuis1975aétéévaluéeà11,9/100000
chezl’hommeetà5,5/100000chezlafemme.Sarecrudescence,del’ordre
de20%enl’espacede30anss’expliqueenpartieparlevieillissementdela
populationetparuneexpositionprolongéeàdesfacteurstoxiquescommele
tabac,lesmétauxlourdsetl’impactgrandissantdel’obésitéetde
l’hypertension,considéréescommefacteursderisque.Onenregistre7300
nouveauxcasparan
Lesformesfamilialesneconcernentqu’unindividusur36000naissances,qui
seravictimed’uneapparitionprécoced’uncancersiégeantsurlesdeuxreins.
Dansleurgrandemajorité,lestumeursdureinsontdepetitetailleetdedeux
nature,lesplusrépanduesétantlescarcinomesàcellulesclaires(73%des
cas)comparativementauxtumeurstubulo-papillaires(10%descas).
Notionsanatomiques
Lesdeuxreinsenformedeharicots,longsde12cmchacun,sontsituésdans
lesfosseslombairesàlahauteurdespremièresvertèbresetdesdeux
dernièrescôtes.Lereindroitsenichesouslefoie,lereingauchecontrela
rate.Enélaborantl’urineàpartirdusang,ilsassurentunefonction
détoxicantequipermetd’éliminerlesdéchetsetdemaintenirconstants
l’équilibrehydroélectriqueetacidobasiquedusang.Cefiltrageestélaborépar
lesnéphronspourvusd’ungloméruleetd’untubepermettantl’écoulementde
l’urine.
Lesreinspeuventêtreendommagéspardifférentespathologiesdontlecancer
responsabled’unetumeurseformantdansletissurénal.(parenchyme)
L’existenced’unseulreinnenuitpasàlaqualitédelafonctionrénale.
Symptomatologieetsignes
Laprésencedesangdanslesurinesoulasurvenued’unedouleurrénale,une
fièvreontpuvousalerter.
Dansd’autrescirconstanceslafatigue,lapertedepoidsoul’élévationdes
globulesrouges,lorsd’unexamen,sontconsidéréescommedessignaux
d’alarmeLadécouverted’unetumeursolidedureinmêmedemoinsde2cm
peutévoqueruncancer.
Lessymptômescliniquesd’uncancerdureinsontaujourd’huiexceptionnels
Diagnostic
Deuxcancerssurtroissontdedécouvertefortuite,àl’occasiond’une
échographievoired’unbilansanguin,lapalpationnepermettantpasde
détecterunemasserénaleaustadeinitial.
Laconfirmationradiologiquedelaprésenced’unetumeurreposesur
l’échographierénalequimetenévidenceunedéformationdescontoursdu
rein.
Aumomentdudiagnostic,60%destumeurssontlocalisées,maisdéjà25%
présententdessignesd’extensionveineuse,10%sontdéjàmétastatiques.
Lescannerestindispensablepourapprécierledegréd’extensiondelatumeur.
Letraitement
Avanttoutechirurgie,ons’assuredubonfonctionnementdel’autrereineton
vérifiel’extensionveineuseenpratiquantundopplerouuneIRM.Cette
extensionpeutmodifierlatactiquechirurgicaleetexigerl’interventiond’un
chirurgienvasculaire.
L’interventiontraditionnellerestelanéphrectomieélargieàcielouvertpourles
tumeursdeplusde4cmetreposesurl’ablationdureindel’ensembledesa
logeetdesganglionslymphatiquesduhilerénal.Ellepeutsecompléterd’une
surrénalectomieselonlalocalisationdelatumeurrénaleOnréservela
néphrectomiepartielleauxindicationsdenécessité(reinuniqueoucancers
bilatéraux)ouauxpetitestumeursdemoinsde4cmquandl’anatomiedela
tumeurparrapportaureinpermetdefairel’exérèseentoutesécurité
techniqueetcancérologique.Letiersd’unreinsuffitàassurerl’autonomiesur
leplandelafonctionrénale.
L’extensionmétastatiqueimposeencomplémentlerecoursà
l’immunothérapie(interféron)ouàl’associationinterféron-interleukine.
Suivi
Lesuivis’étalesuraumoins15ansenraisondutauxderécidivesàdistance.
Ilcomporteunecréatininémieetunetomodensitométriethoracoabdominale
répétéeschaqueannéesurlesformesdebonpronostic,deuxfoisparansur
lesformesdepronosticintermédiaireettousles4moissurlesformesde
mauvaispronosticetce,aprèsnéphrectomieélargie.Danslecadred’une
néphrectomiepartielle,latomodensitométrieestexigée6moisaprès
l’opérationetsuivied’uneTDMthoracoabdominaletouslesans.
Pronosticetsurveillance
Ildépenddustadetumoral.Lecancerdureinbénéficied’unbonpronosticà
conditiond’êtretraitéavantl’apparitiondesmétastasescar,enl’occurrence,
lestraitementssontd’uneefficacitélimitéeetdesrécidivestardivessont
toujourspossibles,mêmeàdistance.
Lesuividupatients’étaledoncsuraumoins15ans.
Pourlescancerslocalisés,lasurvieà5ansestde85%pourlestumeursde
faiblegradeetseulementde25à30%s’ilestmétastatique.
Spécificité:Lacollaborationurologuechirurgiencardio-vasculaireestrequise
encasdetumeuravecextensiondanslaveinecavejusqu’àl’oreillette
cardiaquedroite.
Recommandations.LeComitédeCancérologiedel’AFUreconnaît5stades
tumoraux
T1a,T1b-T2,T3a,T3b,T4
Motsclés:cancerdurein,néphrectomieélargie,néphrectomiepartielle
créatininémie
Téléchargement