Facteursderisquescertains
Arsenic
L’arsenicaétéconsidérécommecancérogèneàpartirdesériesdecasdécrivantdescancersdelapeau
aprèsingestiondemédicamentscontenantdescomposésorganoarsenicaux.Laprésenced’arsenicdansles
résidusdepesticides,danslevinetl’eaudeboissonontégalementétérapportéeetassociéeaurisquede
carcinomecutanédansplusieursétudesépidémiologiques.Lestumeurscutanéescaractéristiquesassociéesà
l'arseniccomprennentlescarcinomesépidermoïdesapparaissantchezlessujetsavecdeskératoses*etles
carcinomesbasocellulairesmultiples(Volume100C,métaux,arsenic,poussièresetfibres).
Médicaments
Azathioprine
L’azathioprineestunmédicamentimmunosuppresseuradministréchezlespatientstransplantésmaisaussi
chezlespersonnessouffrantdemaladiesautoimmunes.Ilétaitsouventcombinéavecdesstéroïdesoudela
cyclosporine(Volume100A,produitspharmaceutiques).
UnegrandeétudedecohorteamontréuneaugmentationderisquededévelopperunCEC60foisplus
importantechezdespatientsrénauxtransplantésquechezdespatientsnontransplantésmaisayantun
traitementcontenantdel'azathioprine(Kinlen,1985).Desrevuesscientifiquesontreportéuneaugmentation
desrisquesdecancers(gastrointestinal,leucémiesetc.)aprèsl’administrationd’azathioprinechezdes
patientstransplantés(Kauffmanetal,2006;Dantaletal,2007).Uneautreétudedecohorten’apastrouvé
d’associationentrel’administrationd’azathioprinechezcespatientsetledéveloppementdecancercutané
(Imao,2007).
L’administrationd’azathioprineentraineuneaccumulationde6thioguaninedanslapeau.Orils’avèreque
cettemoléculeestchromophore*etmutagène*sousl’effetdesUVAparlaproductiond’espècesréactivesà
l’oxygène,undesmécanismesdelacancérogénèse.Lespeauxtrèsblanchesetcellesayantdéjàprisdes
coupsdesoleilsontlesplusàrisque(Cosnes,2007).
Cyclosporine
Lacyclosporineestunmédicamentimmunosuppresseurquipeutêtreadministréchezlespatientsaprès
transplantationetsouffrantdemaladiesautoimmunes.Ilestdifficiled’évaluerleseffetsdelacyclosporine
seuleétantdonnéqued’autresmédicamentsimmunosuppresseurs(commel’azathioprine)sontadministrés
chezlepatient.Néanmoins,denombreusesétudesscientifiquesmontrentuneaugmentationderisquede
cancersetnotammentdeCEC(IARCMono100A22).
Méthoxsalèneetexpositionsolaire
Leméthoxsalèneestundérivédupsoralène,substancevégétalephotosensibilisante.Leméthoxsalèneest
obtenuparvoiedesynthèseàdesfinsthérapeutiques,permettantuneaugmentationdelasensibilitédela
peauauxrayonnements,notammentultraviolets,utilisésaucoursdecertainstraitementscommela
puvathérapie*.DesétudesdecohortesmulticentriquesontmontréuneaugmentationsignificativeduCEC
chezlessujetstraitésparpuvathérapieparrapportàlapopulationgénérale(risquerelatifde5à10)etdu
CBC(risquerelatifde1,7)(IARC,mono100A24).ExposéeauxrayonsUVA,cettemoléculeformeavec
l'acidenucléiquedesconjuguésphotochimiquesquiinhibentlaréplicationdel'ADN,undesprocessus
impliquésdanslacancérogénèse(OMS,1999).