Partie'2:'La'transfusion'sanguine'en'milieu'précaire.'
'
Médecin'sans'frontières'!"#$%&!$"#'()"*'+,-'($*'.)*'$"'*!#/)#!0"'(1/%2$".$'$#'()"*'3,-'
($*'.)*'$"'*!#/)#!0"'"0"'/%2$"#$4'5$'6)"!7%$'8'.9%0"!:/$';'<=>'.0"*#%/!#'$#'?!")".$'($*'
9@A!#)/B,($*'*$%&!.$*4'
'
I;'Le'sang.'
'
Le'sang'sauve'des'vies'et'participe'à'l’amélioration'de'la'qualité'de'vie'
'
' Le'sang'est'précieux'et'rare''
' Le'sang'peut'être'dangereux'
! 'C$'*)"2'(0!#''D#%$'/#!E!*F')&$.'G$)/.0/A'($'A%F.)/#!0"*'
''''''''''''''''''''!'=#)"()%(*'6!"!6/6'A0/%'E$*').#!&!#F*''#%)"*?/*!0""$EE$*'
!
A)Pour!qui!?!
!
Quels'patients'reçoivent'du'sang'dans'les'projets'MSF'?'
'
C$*'$"?)"#*'6)E"0/%%!*'
C$*'$"?)"#*')##$!"#*'($'A)E/(!*6$'
C$*'?$66$*':/!')..0/.9$"#'
C$*'&!.#!6$*'($'#%)/6)#!*6$*'
H!0E$".$*'I.0"?E!#*')%6F*J'6!E4'/%G)!"K'
L..!($"#*'I&0!$'A/GE!:/$J')..4'(06$*#!:/$*J'G%ME/%$*K'
C$*'A)#!$"#*')##$!"#*'($'A)#90E02!$*'6F(!.)E$*')!2/N*'0/'.9%0"!:/$*'
' I$B4'=O5LJ'PQJ'9F602E0G!"0A)#9!$*K'
'
'
On'estime'que'60'000'unités'de'sang'ont'été'transfusées''dans'les'projets'MSF;
toutes'sections'
'
RFA)%#!#!0"'($*'/"!#F*'($'*)"2'#%)"*?/*F$*'A)%'*$%&!.$*,).#!&!#F*'S'
T+UV''/%2$".$*'
T+-V'.9!%/%2!$'
T+WV'$"'2X"F.0T0G*#F#%!:/$'
T3+V'$"'<F($.!"$'IHOYJ'#/G$%./E0*$'!".E/*K'
T-WV'$"'AF(!)#%!$'IA)E/*(!*6$,6)E"/#%!#!0"K'
!
B)!Les!risques!!
C$*'%!*:/$*'
'
Risques'infectieux'
' 'T'O"?$.#!0"*'#%)"*6!**!GE$*'A)%'#%)"*?/*!0"'
' 'T''Z0"#)6!")#!0"'G).#F%!$""$'(/'*)"2'
Risques'immunologiques''
L"#!.0%A*')"#!T2E0G/E$*'%0/2$*'(incompatibilité'ABO)'
RF).#!0"*')EE$%2!:/$*J'[HY''
Autres'risques'
' 'T'=/%.9)%2$'&0EF6!:/$'
' 'T'=/%.9)%2$'$"'?$%'
' 'T'*X"(%06$'($'#%)"*?/*!0"'6)**!&$'
'
'C)!Le!sang!est!un!élément!précieux!(Conservation,!indications!et!objectifs!de!la!
transfusion)!
Pourquoi'le'sang'est;il'précieux'et'rare'?'
'
\$/%'($'(0""$%'(/'*)"2'
R$A%F*$"#)#!0"*'./E#/%$EE$*'0/'%$E!2!$/*$*''
\$/%'($'%$.$&0!%'(/'*)"2'
'
'
H0!.!'E$'AE)"'#XA$'(1/"$'G)":/$'($'*)"2J'E$*'(0""$/%*'$#'%$.$&$/%*'"$'*0"#'A)*'$"'
.0"#).#4I$&!($66$"#'.$.!'%$*#$'/"$'G)":/$'($'*)"2'!(F)E$K'
'
'
'
Indications'de'la'transfusion'de'globules'rouges'
'
L"F6!$'6)E'#0EF%F$'.E!"!:/$6$"#'
R!*:/$'FE$&F'($'(F.06A$"*)#!0"'%)A!($'
'
Objectif'de'la'transfusion'de'GR':'
T'R$#%0/&$%'/"$'.)A).!#F']'#%)"*A0%#$%'E10BX27"$'*)"*'!"#0EF%)".$'.E!"!:/$'
T'RF(/!%$'E$'%!*:/$'($'(F.06A$"*)#!0"')!2^$4'
'
'
R$6)%:/$'S'E10G_$.#!?'($'E)'#%)"*?/*!0"'"1$*#'A)*'($'%$*#)/%$%'E$'#)/B'(19F602E0G!"$'6)!*'($'.0%%!2$%'E)'
.E!"!:/$4'
'
'
Seuils'd’Hb'indicatifs'pour'décider'une'transfusion'(OMS)'
'
`"?)"#*'IX'.06A%!*'E$*'*F&7%$6$"#'6)E"0/%%!*K'
'
YG'a'b2,(E'''''!'E)'#%)"*?/*!0"'$*#'!"(!:/F$'
YG'b']'c2,(E'!'E)'#%)"*?/*!0"'$*#'!"(!:/F$'*!'*!2"$*'.E!"!:/$*'($'(F.06A$"*)#!0"'
YG'd'c2,(E'''''!'E)'#%)"*?/*!0"'"1$*#'A)*'!"(!:/F$']'60!"*'(1/"$'!"(!.)#!0"'*AF.!?!:/$''
' ' ' ' IA)%'$B$6AE$'(%FA)"0.X#0*$K'' ' '
'
'
'
II;Activités'transfusionnelles.'
'
A)Mise!en!place.!
'
<!*$'$"'AE).$'(1/"$').#!&!#F'#%)"*?/*!0""$EE$'
'
`&)E/)#!0"'($*'G$*0!"*'$"'*)"2'
50"'(!%$.#'IA)*'($'*#0.eJ'*$/E'.)*'0f'E1)"0"X6)#'(0""$/%T%$.$&$/%'"1$*#'
A)*'%$*A$.#FK''
=)"2'*#0.eF'I(0".'.9)!"$'($'?%0!('#%7*'.0"#%@EF$K'
g'''''Z0"#$B#$'FA!(F6!0E02!:/$'
\0E!#!:/$'#%)"*?/*!0""$EE$'
'
LAA%0&!*!0""$6$"#'$"'*)"2'
LAA%0&!*!0""$6$"#'#0#)E'0/'A)%#!$E'A)%'E$'*$%&!.$'")#!0")E'0/'%F2!0")E''
\%FE7&$6$"#'($*'(0""$/%*'*/%'AE).$''
'
Toujours'dans'une'structure'avec'des'lits''
'
B)!Type!de!donneurs!
'
PXA$'($'(0""$/%*'S'
'
T'(0""$/%*'&0E0"#)!%$*J'"0"T%F6/"F%F*'$#'%F2/E!$%*'
T'(0""$/%*'?)6!E!)/BJ'($'%$6AE).$6$"#'
TG)":/$'($'*)"2'8'&!&)"#$';'S'?!.9!$%'($'(0""$/%*':/!')..$A#$"#'(1D#%$')AA$EF'
- 2%0/A$*'%)%$*'S'%9F*/*'"F2)#!?'I'%)%$'$"'L?%!:/$'"0#)66$"#K'
- G$*0!"'($'*)"2'#0#)E'8'?%)!*';'
'
OE'"$'?)/#'A)*'%F6/"F%$%'E$*'(0""$/%*'.)%'()"*'E$''.)*'0f'!E*'%$.$&$%)!$"#'($'E1)%2$"#'$"'
F.9)"2$'($'E$/%'*)"2J'!E*'%!*:/$%)!$"#'(1D#%$'A0%#$/%*'($'6)E)(!$*'#%)"*6!**!GE$'$#'($'"$'
A)*'%FA0"(%$'*!".7%$6$"#']'E1!"#$%%02)#0!%$4'
'
'
'
' '
'
'
!!!!!!!C)Sécurité!transfusionnelle!
'
Minimum'requis'pour'la'sécurité'transfusionnelle'''
'
1)Indication'claire'de'la'transfusion'
'
!'Evaluation'initiale'du'patient'
;')"F6!$')&$.'0/'*)"*'9XA0&0EF6!$'0/'.90.'h'
T''%)A!(!#F'(1!"*#)EE)#!0"'h'
T''(/%F$'($A/!*'(FG/#'h'
T''F&)E/)#!0"'($'E)'.)A).!#F']'#%)"*A0%#$%'E10BX27"$''
''''''I?0".#!0"'.)%(!):/$J'A/E60")!%$K'''
!'Evaluation'clinique'régulière''
!'Y'a't’il'un'risque'de'décompensation'brutale'?'
'
2)Respect'strict'de':'
'
=FE$.#!0"'($*'(0""$/%*'I'L2$'$#'A0!(*'6!"!6/6K'
[%0/A$'*)"2/!"'?)!#'3'?0!*'I(0""$/%*,(0"*'$#'%$.$&$/%*K'I%F).#!?*')"#!'
LJ)"#!QJ')"#!5J'.0"#%@E$K'
5FA!*#)2$'0GE!2)#0!%$'($'HOYJ'L2'YQ*J'Y$A'ZJ'*XA9!E!*'
L/#%$*'(FA!*#)2$*'I<)E)%!)J'<4'Z9)2)*J'<4'*066$!EK'
HF%!?!.)#!0"*'*X*#F6)#!:/$*')&)"#'E)'#%)"*?/*!0"''
O($"#!#FJ'"/6F%0'($'A0.9$J'2%0/A$'A0.9$'$#'%$.$&$/%''
.06A)#!G!E!#F'LQi')/'E!#'(/'6)E)($' ' '
=/%&$!EE)".$'A$"()"#'E)'#%)"*?/*!0"'
O"&$*#!2)#!0"'($*'%F).#!0"*'#%)"*?/*!0""$EE$*''
'
'
'
'
'
\)%'$B$6AE$'!.!'E$'A)#!$"#'A%F*$"#$'/"$')22E/#!")#!0"')/'.0"#).#'($*')"#!'L'6)!*'A)*')/'
.0"#).#'($*')"#!'Q'jd'!E'$*#'(/'2%0/A$'L'
'
C$'*)"2'(/'(0""$/%'"$'A%F*$"#$'A)*'(1)22E/#!")#!0"')/'.0"#).#'($*')"#!'LJ'"!'($*')"#!'Q4'
" !E'$*#'(/'2%0/A$'i'
'
C)'#%)"*?/*!0"'A$/#')&0!%'E!$/4'
Z$##$'F#)A$'$*#'$**$"#!$E')?!"'(1F&!#$%'#0/#')..!($"#'#%)"*?/*!0""$EJ'$EE$'*$'%F)E!*$')/'E!#'
(/'6)E)($')?!"'($'&F%!?!$%'E)'.06A)#!G!E!#F'_/*#$')&)"#'E)'#%)"*?/*!0"4'
'
R$6)%:/$'S'!E'$B!*#$'($*'A0.9$*'A$"#)J'!E'*1)2!#'($'A0.9$*'$"'?0%6$'($'A!$/&%$'S'/"$'2%0**$'A0.9$'A0/%'/"$'
#%)"*?/*!0"')(/E#$'IbUU6CK'$#'%$E!F$J'*$'(F&$%*$'()"*'':/)#%$'A$#!#$*'A0.9$*'($'+UU'6C'A0/%'E$*'$"?)"#*4'
'
3)Autres'
Personnel':'E$/%'%@E$'$#'E$/%*'%$*A0"*)G!E!#F*'''*0"#'G!$"'(F?!"!*'
Un'HemoCue'aux'urgences,'au'bloc,'en'salle'de'réveil,'et'dans'chaque'
service4C1Y$60./$'A$%6$#'E$'(0*)2$'($'E1YG']'A)%#!%'(/'*)"2'.)A!EE)!%$J'0"'A$/#'
0G#$"!%'E$'#)/B'(1YG'$"':/$E:/$*'*$.0"($*4'
Chaine'de'froid')()A#F$'$#'?0".#!0""$EE$''
\0/%'E$*'%F).#!?*''
\0/%'E$*'/"!#F*'($'*)"2''
*F./%!#F'G).#F%!0E02!:/$''
6)!"#!$"'($*'A%0A%!F#F*'?0".#!0""$EE$*'($*'[R'
L&$.'8'?%$$k$T#)2*';J'#9$%6067#%$*'6!"!T6)B!'
P$6AF%)#/%$'&F%!?!F$'3'?0!*,_0/%'6!"!6/6'
'
R$6)%:/$'S'E$*'A0.9$*'.0"*$%&$'-l'_0/%*')/'?%0!(J')A%7*'.$'(FE)!'$EE$*'*0"#'(F#%/!#$*4'
'
Intérêt'du'comité'transfusionnel'hospitalier'
Personnels'impliqués'S'%$*A0"*)GE$'($*'*0!"*J'.E!"!.!$"*J'*/%&$!EE)"#$'(/'GE0.J'
E)G0%)"#!"*J'A9)%6).!$"J'%F?F%$"#'6F(!.)E'($'E)'*#%/.#/%$J''
Analyse'des'difficultés'et'des'progrès'
' T'R$.%/#$6$"#'($*'(0""$/%*' '
' T'=#0.e'($'*)"2'
' T'5FE)!*'A0/%'0G#$"!%'(/'*)"2'
' T'C!$"')&$.'E$'*X*#76$'#%)"*?/*!0""$E'")#!0")E'
' T'P$"/$'($*'(0**!$%*''
' T'L")EX*$'($*'!"(!.)#!0"*'
' T'L")EX*$'($*'!".!($"#*'I9F60&!2!E)".$K'
'
Recueil'des'données''
Registres'''
R$2!*#%$'($*'(0""$/%*'''
R$2!*#%$'($*'(0"*''
R$2!*#%$'($'(!*#%!G/#!0"'
Dossiers'médicaux'remplis'avec'informations'nécessaires''
' 'T'O"(!.)#!0"'($'E)'#%)"*?/*!0"''
' 'T'=!2"$*'&!#)/B'
`??$#'.E!"!:/$'($'E)'#%)"*?/*!0"'
YG'A%$T')"('A0*#T#%)"*?/*!0"''
1 / 8 100%