Rien à voir avec Dionysos ? Esther Duflo, économiste du

!"#$%&%'(")%*'#+%,"($-.(.%/%
!
"#$%&'! ()*+,-! ./,0,12#$&! 3)! 3.4&+,55&1&0$! 6! +7! /7''28'&! )024&'#2$72'&! *)+9)'70$&-!
&:&'/&!)0!&152'2#1&!120)$2&):!&$!5',5'&1&0$!12/',707+;$2<)&=!"++&!$'7472++&!6!'&5.'&'!
+&#! 1./702#1&#! 5#;/%,+,92<)&#! ,)! /,902$2*#! <)2! 1720$2&00&0$! 370#! +7! 57)4'&$.! ,)! ;!
&0*,0/&0$-! ,)! <)2! 7)! /,0$'72'&-! 1,;&0070$! )0&! #$21)+7$2,0! ./,0,12<)&! 120217+&-!
5&'1&$$&0$!7):!2032423)#!3&!#)'1,0$&'!+7!57)4'&$.!&$!3&!#&!>'.?20#.'&'!370#!+@./,0,12&!
9+,A7+&=! B,0! 7)32&0/&! &#$! 9'703&-! 0,$711&0$! 7):! "$7$#CD02#-! ,E!&++&! 7557'$2&0$! 6! )0!
,'9702#1&!3&!/,0#&2+!#)'!+&#!<)&#$2,0#!3&!3.4&+,55&1&0$-!7)5'8#!3)!F'.#23&0$!GA717=!
B,0!&**2/7/2$.!#&!1&#)'&!&0$'&!7)$'&#!6!#7!/757/2$.!3&!+&4&'!3&#!*,03#!5,)'!#,)$&02'!#&#!
'&/%&'/%&#!&$!/,1A7$$'&!+7!57)4'&$.!#)'!$&''&=!B,0!'&0,1!&#$!211&0#&-!&$!,0!+)2!7$$'2A)&!
)0&! 20*+)&0/&! '.&++&! #)'! +7! 17'/%&! 1H1&! 3)! 1,03&=! B&#! '&4&0)#! #,0$! 6! +7! %7)$&)'-!
57'7I$C2+-!3&!/&!#)//8#-!&$!/&'$720#!A,0#!&#5'2$#!#@&0!2''2$&0$!/,11&!3@)0&!/,0$'732/$2,0=!!
"0! 1&! '&0370$! 6! +@)0&! 3&! #&#! /,0*.'&0/&#J-! K@7472#! +@&#5'2$! 5'.4&0)!57'! +@23.&! <)&! +7!
57)4'&$.! 0@&#$! 57#! 0./&##72'&1&0$! /%,#&! 6! /,1A7$$'&!L! 2+! #@792$! 57'*,2#! 3@)0! 23.7+!
7#/.$2<)&!<)&! +&!575&! M'70N,2#!,)! 3&#!'&+292&):! A,)33%2#$&#-!4,2'&! <)&+<)&!97'32&0!3&!
/%84'&#! &:C#,2:70$&C%)2$7'3!,)! $&+! 1,3&'0&! O!3./',2##70$!P! #@&15+,2&0$! 6! /)+$24&'!
7)K,)'3@%)2! /,11&! ,0! *72#72$! %2&'!Q! 3@7)$'&! 57'$-! +&#! ,)$2+#! <)2! +7! 1&#)'&0$! >,)! +7!
1&#)'72&0$!L! ,0! /,0#$7$&! 3&#! 5',9'8#! './&0$#! &0! /&! 3,1720&-! &0! $&'1&#! 3@2032/&#! 3&!
#7$2#*7/$2,0?! 0&! $2&00&0$! /,15$&! <)&! 3@.<)247+&0$#! 1,0.$72'&#! >FRS-! &$/=?-! #70#! +&#!
'.*.'&'! 7):! 5'2:! +,/7):! 3&#! 3&0'.&#-! 7):! 1,3&#! 3&! 42&-! 7):! 57'$2/)+7'2$.#! #,/2.$7+&#! &$!
/+217$2<)&#=! T&++&! 5,5)+7$2,0! 9)20.&00&! 42&0$! 6! 5&20&! 3@&0$'&'! 370#! +&#! ./%709&#!
1,0.$72'&#-!&$!#@&0! 57##72$! *,'$! A2&0!K)#<)@2/2-!0,0! #70#! 9'703!$'7472+!&$!424&#!$&0#2,0#=!
"++&!42472$!&$!1709&72$!6!#7$2.$.!3&!#&#!'2U28'&#!&$!3&!#&#!57+12&'#!6!%)2+&!370#!)0!#;#$81&!
3&!32#$'2A)$2,0!<)2!+212$72$!$,)$!7//757'&1&0$!3)!5,)4,2'!&$!3&#!'2/%&##&#V=!"0$'&'!370#!
+@./,0,12&!9+,A7+&-!/&+7!#2902*2&!5,)'!3&!$&++&#!#,/2.$.#!4&03'&!>9.0.'7+&1&0$!6!3&#!5'2:!
3.'2#,2'&#?!+&)'#!$&''&#-!+&)'#!'&##,)'/&#!424'28'&#-!+&)'!+2A&'$.-!+&)'!.0&'92&!5',5'&-!+&)'!
#70$.! &$! +&)'!/)+$)'&-! 5,)'! #&! '&03'&! 3.5&0370$&#! 3&#! *+)/$)7$2,0#! 1,0.$72'&#! &$! 3&#!
5',3)2$#!3@72++&)'#-!GWX!#)'*7/$)'.#!0,$711&0$=!"$!K&!#,)5N,00&!<)&!/@&#$!A2&0!+6!/&!<)&!
+&!/752$7+2#1&!9+,A7+!7$$&03!3&!+7!5'.$&03)&!'.#,'5$2,0!3&!+7!57)4'&$.!L!1&$$'&!+7!1720!
#)'! +&#! $&''&#! &$! +&#! '2/%&##&#! 0,0! &0/,'&! /,15$7A2+2#7A+&#! &$! 7A#&0$&#! 3&#! 17'/%.#!
*2070/2&'#-! +&#! A',;&'! 7)! %7/%&C42703&! <)2! +&)'! *&'7! #7290&'! 3&#! 12++27'3#! 7/$)&++&1&0$!
3,'170$#! 172#! #)#/&5$2A+&#! 3@2''29)&'! 6! /,)'$! $&'1&! )0&! ./,0,12&! /7002A7+&!L!
+@./,0,12&! +2A.'7+&! #@.$72$! $',)4.&! './&11&0$! &0! 5700&! 3&! 0,)4&++&#! *',0$28'&#! 6!
/,0<).'2'-!$,)$!K)#$&!'&+70/.&!57'!+@&:5+,2$7$2,0!3&#!97U!3&!#/%2#$&!74&/!#&#!92970$&#<)&#!
'&1)&1&0$#! 3)! #,)#C#,+-! 172#! &++&! #&'7! A2&0$Y$! 3,5.&-! #70#! 3,)$&-! 57'! +&! TZMTZ! <)2!
#7290&'7!+@")',5&-!1&$$70$!6!5'2:!$,)$!/&!<)2!.$72$!A2&0!/,11)0=!
X&#!5'.4&0$2,0#!0&!1@7472&0$!57#!$',15.&-!172#!/&!<)2!1@7!*'755.&!3@&1A+.&-!/@&#$-!
3,2#CK&!+@74,)&'-!+7!*72A+&##&!'%.$,'2<)&!&$!1.$%,3,+,92<)&!3)!5',5,#!&$!+7!*,'1&!1H1&!
3&! +@&:5,#.!L! 723.&! 3&! +7! 5',K&/$2,0! 3@)0! 5,[&'5,20$-! 3,0$! +@,'$%,9'75%&!.$72$! 5+)#!
<)@215'./2#&-!5,)'!+2#$&'!<)&+<)&#!,A#&'47$2,0#!/,15,'$&1&0$7+&#-!+@,'7$'2/&!1)+$25+272$!
+&#!*7)$&#!3&!#;0$7:&-!+&#!/%218'&#!+209)2#$2<)&#!204,+,0$72'&#!>+&!O!/%&47+!3&!+70/&!P!\?!&$!
+&#!3.$,)'0&1&0$#!#.170$2<)&#!>720#2!)0&!O!$&0$7$2,0!P-!5,)'!)0!57)4'&-!/@&#$!7/%&$&'!/&!
<)2!0&!+&!#7$2#*&'7!<)@)0&!*,2#!]!3&#!/7/7%)8$&#!]!7)!+2&)!3&!#&!5',/)'&'!)0!A2&0!3)'7A+&!
<)2!+)2!5&'1&$$'7!3&!5',K&$&'!)0&!#7$2#*7/$2,0!370#!+@74&02'!]!)0!$.+.42#&)'!57'!&:&15+&!L!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
J!X&'/'&32!V^!K)2++&$!6!F7'2#=!
V!_,2'!G32+&!`,)'0&$C(27++,-!0#.%+)1*$+#.%2#%3*%4#))#5%67)($"89#.%29%:*-.%;*<**4%=;((3*%2#%>9"$1#?@"..*9A-!
T)'0%,)$!L!S'&5,+#-!Vaa^!>S"b"-!B/2&0/&#!'&+292&)#&#-!Jcd?=!
&0! /,0$&:$&! /%'.$2&0-! ,0! 4,2$! A2&0! <)&! +&! 17+! '732/7+-! /@&#$! 2/2! 0&! 57#! /,0#,11&'! +&#!
5',3)2$#! 3)! 17'/%.?=! e.9+29&0/&! $'8#! 71.'2/720&! 5&)$CH$'&-! +@&##&0$2&+! .$70$! /&'$&#!
+@,AK&$! 1H1&! 3&! +@&:5,#.! &$! #7! 5,'$.&! 5'7$2<)&! 211.327$&=! X72#! )0&! ,'&2++&! /,11&! +7!
12&00&! 7472$! 3&! <),2! H$'&! A+&##.&-! <)703! #)'$,)$! +&#! '.*.'&0/&#! /)+$)'&++&#! 7)##2-! #,)#!
/,)4&'$! 3@&**2/7/2$.! 3.1,0#$'7$24&-! #&! '.4.+72&0$! 6! +7! *,2#! 5'.$&0$2&)#&#! 17+9'.! +&! $,0!
32'&/$-! 0.9+29&0$&#! &$! *7)##&#=! f@,'7$'2/&! *72#72$! 755&+! 7)! 1;$%&! 3&! g7##703'&! /,11&! 6!
)0&! '.*.'&0/&! 57'$79.&! 211.327$&1&0$! /,15'.%&0#2A+&!L! g7##703'&! 5'.32$! +&! 17+%&)'!
&$! 0@&#$! 57#! &0$&03)&=! X7+%&)'&)#&1&0$-! /&! 1;$%&! .$72$! ,A#$20.1&0$! '.*.'.! 6! +@B3"*2#-!
7+,'#!<)&!+@B3"*2#%0&!0,11&!g7##703'&!<)@)0&!#&)+&!*,2#-!5,)'!*72'&!3@&++&!O!+7!5+)#!A&++&!
3&#!*2++&#!3&!F'271!P-!+&!',2!3&!T',2&!>hRRR-!cic?=!f@C2-..1#-!3&!#,0!/Y$.-!0&!/,007I$!<)&!#,0!
7##7##207$!3&!+7!1720!3&!+7!'&20&!g+;$&10&#$'&-!+,'#<)@&++&!./%,)&!&0!/75$24&!3&!9)&''&!
7):!*,;&'#!3)!',2!Z971&10,0!>hR-!dVV?=!f7!g7##703'&!3&420&'&##&!#&1A+&!A2&0!H$'&!)0&!
/'.7$2,0!5,#$.'2&)'&!6!+@B3"*2#-!&$!/@&#$!"#/%;+&!<)2!+@211,'$7+2#7!370#!#,0!'Y+&!$'792<)&=!
Z31&$$,0#! 5,)'$70$! <)&! /&#! 17+73'&##&#! 0@7)'72&0$! 57#! 3j! 0,)#! /%,<)&'=! k)&!
'&#$72$C2+!6!755',)4&'!\!
B2! K@7472#! &)! +&! /l)'! 6! O!5,#&'! )0&! <)&#$2,0!P-! K@7)'72#! /,11&0/.! 57'! 755+7)32'! 6!
+@)#79&!3)!O!,0!P!,)!3)!O!0,)#!P-!<)2!5+7N72$!+&#!/,15,'$&1&0$#!/,902$2*#!3)!O!57)4'&!P!7)!
024&7)!3&!/&):!3&!$,)$!)0!/%7/)0-!370#!)0&!5+&20&!&$!/,15'.%&0#2A+&! O!0,'17+2$.!P!L!2+!
&#$! 0,'17+! 57'! &:&15+&! <)&-! 5'24.! 3&! $,)$&! 5&'#5&/$24&! 3@74&02'-! O!,0!P! *202##&! 57#! #&!
+72##&'!7++&'-!&$/=!g&+7!&#$!4'72!3&!O!0,)#!P!>+&#!'2/%&#!,)!0,0C57)4'&#?!/,11&!3&#!7)$'&#!
>+&#! O!57)4'&#!P-! #,)4&0$! R032&0#!L! 7+$.'2$.! ,A+29&!m?=! k)&++&! 9'703&)'! 3@n1&-! <)&! 3&!
/,0/.3&'!/&$$&!&:/)#&!7):!O!57)4'&#!P!m!g&'$&#!m!X72#!&0!32#70$!/&+7-!&#$C2+!#j'!<)@"#$%&'!
()*+,!72$!A2&0!707+;#.!+7!57)4'&$.!5+)$Y$!<)@)0!#;15$Y1&!3&!*')#$'7$2,0!#)#/&5$2A+&!3&!
$,)/%&'! +&#! 12++27'372'&#! 7)##2! A2&0! <)&! +&#! 12#.'&):!\! f@215&0#.-! /&+7! '&#$72$!
5'./2#.1&0$! +7! 57)4'&$.! &++&C1H1&=! G0! 0,)#! '&04,;72$! 6! 3&#! #2$)7$2,0#! &:$'H1&#-! 6! +7!
*721-!6!+@20#./)'2$.!$,$7+&-!/%,#&#!<)&!+@,'7$'2/&-!2+!*7)$!+@731&$$'&-!7472$!.$)32.&#!3&!5'8#!
&$! <)&! O!4,)#!P-! #)99.'72$C&++&-! 0@217920&U! 1H1&! 57#!L! 172#-! *7/&! 6! /&#! #2$)7$2,0#!
3@&:/&5$2,0-!<)&! '&#$72$C2+! 3)! O!,0!P! &$! 3)! O!0,)#!P! <)2! *72#72&0$! 3&#!57)4'&#! 0,#! .97):!
#,)#!+&!'755,'$!3&#!5',/&##)#!/,902$2*#!3&!+@%)1702$.!,'32072'&!\!
B2-! 7)! +2&)! 3&! 0&! 1&#)'&'! +7! 57)4'&$.! <)@6! +7! /757/2$.! 3&! /,0#,11&'c-! "#$%&'! ()*+,!
+@7472$!'7$$7/%.&!6!#&#!/7)#&#!7/$)&++&#-!2+!&j$!.$.! 5,##2A+&!3@707+;#&'!$,)$!7)$'&1&0$!/&!
O!0,)#!P! A2&04&2++70$!L! &0! 4.'2$.-! O!0,)#!P! $,)#-! +&#! %)1720#-! 0,)#! #,11&#! 7)K,)'3@%)2!
3&#! 07)*'79.#! #)'! +&! '73&7)! O!T&''&!P! &0! 5&'32$2,0=! b2&'! M)o)#%217-! 7)K,)'3@%)2! )0&!
92970$&#<)&! 20,037$2,0-! 3&1720! )0! /;/+,0&! 20,)p-! 75'8#C3&1720! +7! 32#57'2$2,0! 3&#!
5,+3&'#!&$!3&#!1709',4&#-!$7032#!<)&!9)&$$&!"A,+7!&$!<)&!5+&)4&0$!+&#!A,1A&#!2/2!,)!+6q!
/%7<)&!O!/7$7#$',5%&!P!d-! <)&+#!<)&!#,2&0$!+&#!&**,'$#!3&! O!9&#$2,0!P! ! 3&#!/'2#&#-!7''7/%&!
3&#! 9'755&#! 3&! #)'42470$#! 6! /&! <)2! *72#72$! +&)'! #,+-! +&)'! 7+21&0$-! +&)'! #./)'2$.-! +&)'!
20#&'$2,0!370#!+&!$&15#!+,09-!5,)'!+&#!K&$&'!3&!5+&20!*,)&$!370#!+7!$&15H$&!3.47#$7$'2/&!
3)!0.,C+2A.'7+2#1&=!`&!4,)3'72#!&15')0$&'!2/2!6!+@Z0$2<)2$.!)0&!$,)$!7)$'&!2179&!3&!0,$'&!
#,+237'2$.-! 6! 0,)#! +&#! 070$2#! 3@7)K,)'3@%)2-! 74&/! +&#! O!57)4'&#!P!3)!1,03&!&0$2&'!L!0,)#!
#,11&#! $,)#! 3&#! O!A,,$C5&,5+&!P-! #,)#! +@l2+!2',02<)&! &$! +&! 52&3! 2152$,;7A+&! 3@)0!
(2,0;#,#! ./'7#70$! +&#! /%72'#! /,11&! ,0! *,)+&! +&! '72#20! 5,)'! &0! *72'&! K72++2'! +&! K)#! 0,2'=!
g,11&!+&#! 52'7$&#!+24'.#! 57'!+&! 32&)!7):! %7++)/207$2,0#!<)2! +&#!5'./252$&0$!370#!+7!1&'!
/,)+&)'! +2&C3&C420-! 0,)#! #,11&#! $,)#! 7)K,)'3@%)2! +&#! K,)&$#! 3@)0! *,)+79&! 5+70.$72'&-!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
c!e,$,0#-!#,)#!/&!'755,'$-!<)@2+!0@;!7! 57#! +2&)!3&!#@.$,00&'!<)@)0&!#&)+&!700.&!3&! #/,+7'2#7$2,0!#)**2#&!6!
7//',I$'&!17$%.17$2<)&1&0$!+&#!/%70/&#!3&!O!3.4&+,55&1&0$!P!3&#!2032423)#!L!+@7+5%7A.$2#7$2,0!&0#&290&!
3@&1A+.&! 6! <)2$$&'! +7! $'732$2,0! 5,)'! O!#@7375$&'!P! 7)! 17'/%.! 9+,A7+-! &$! 7557'7I$'&-! 3&! /&! *72$-! 370#! #7!
/,15$7A2+2$.=!
d!(,0$!,0!0&!3,)$&!5+)#-!7)K,)'3@%)2-!<)&!+&#!/7)#&#!#,2&0$!70$%',52<)&#=!
/&+)2!3)!0.,C+2A.'7+2#1&!<)&!+&#!707+;#&#!3@"#$%&'!()*+,-!17+9'.!+&#!A,0#!#&0$21&0$#!<)2!
+&#!9)23&0$-!'&0*,'/&0$!6!/,)5!#j'!5,)'!+)2!+24'&'!+&#!$&''&#!&$!+&#!/%72'#!'&#$.&#!203&10&#!
3&! #,0! &15'2#&=! R+! 0&! 0,)#! '&#$&'72$! 7+,'#! <)@6! 0,)#! K&$&'! 370#! +7! $,)'1&0$&! ]! ,0! 0&!
'.#2#$&!57#!7)!32&)-!32#&0$!+&#!+.9&03&#!]!&0!&#5.'70$!0,)#!1.$71,'5%,#&'!&0!37)5%20#!
&$!755'&03'&-!#2!(2,0;#,#!;!/,0#&0$-!6!079&'!&0!&7):!5',*,03&#q!\^!
r&0.&!s,/%!F2&$$'&-!`)2++&$!VaJd!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
^!_,2'!+&!A&7)!1,0$79&!423.,!#)'!+&!*,)+79&!3)!'72#20-!74&/!20/+)#2,0#!5'&#<)&!#)A+21207+&#!3@2179&#!3&!
A,,$C5&,5+&-!&$!'.*.'&0/&!6!+@D-<$#%7(<1)"89#%&%,"($-.(.-!3&!F%,&A&!W27002#2-!O!e,$%209!$,!3,![2$%!
(2,0;#,#!P-!VaJc!>&0!/,++7A,'7$2,0!74&/!t2##2#!s,$2,02#?-!%$$5Luu5%,&A&927002#2=0&$u&0u5=5%5\23vJi=!
!
1 / 3 100%

Rien à voir avec Dionysos ? Esther Duflo, économiste du

La catégorie de ce document est-elle correcte?
Merci pour votre participation!

Faire une suggestion

Avez-vous trouvé des erreurs dans linterface ou les textes ? Ou savez-vous comment améliorer linterface utilisateur de StudyLib ? Nhésitez pas à envoyer vos suggestions. Cest très important pour nous !