LLLC103 CHAPITRE 4 Page 1 sur 1 QUATRIÈME étape : Romulus

publicité
LLLC103
CHAPITRE 4
Page 1 sur 3
QUATRIÈME ETAPE : Romulus urbem condidit
a) Qui uos uincunt aquam bibunt.
b) Furem fur cognoscit, lupum lupus.
c) Romulus urbem condidit.
d) Accipere quam facere iniuriam praestat.
e) Ciuis ad praetorem accurrit.
f) Sentimus calere ignem, niuem esse albam.
accipere, accipio : recevoir ; ce verbe est un dérivé de capere,
capio.
accurrere, accurro : accourir ; ce verbe est un dérivé de
currere, curro, courir
ad + accusatif : cette préposition signifie « vers, chez, auprès
de »
albus : blanc ; le féminin de cet adjectif est alba et se décline
comme aqua.
calere, caleo : brûler, être brûlant
cognoscere, cognosco : connaître, reconnaître
condere, condo : fonder. L'opposition condit >< condidit
correspond à l'opposition déjà observée plus haut:
est>< fuit et dicit > < dixit.
facere, facio : faire
fur, furis: le voleur
ignis, ignis : le feu
iniuria, ae : l'injustice, le tort ; iniuriam accipere : subir une
injustice ; iniuriam facere : commettre une injustice
nix, niuis : la neige
praestat + infinitif : il vaut mieux
praetor, praetoris : le préteur
quam : traduisez « que ». Ce mot sert à introduire un
deuxième terme de comparaison.
Romulus, i : Romulus
sentire, sentio : percevoir
urbs,urbis : la ville
1) Remplir les tableaux suivants.
1ère série :
Nominatif
Génitif
1)
leo
leonis
2)
lupus
lupi
3)
ignis
ignis
4)
cura
curae
5)
minister
ministri
6)
frater
7)
serui
8)
hominis
9)
Tullia
10)
uir
2ème série :
Nominatif
1)
urbs
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
Génitif
Traduction
le lion
le loup
le soin
le serviteur
l'être humain, l'homme
le mari
Traduction
la ville
Accusatif
urbem
iniuriam
le centurion
centurionem
le citoyen
la pierre
lapidem
le gendre
generum
iniuriae
amicus
centurio
Romulus
ciuis
lapis
Accusatif
epistolae
mater
gener
UNSA
Datif
urbi
iniuriae
LLLC103
CHAPITRE 4
Page 2 sur 3
2) Avant de traduire, repérer les mots à l'accusatif et identifier leur fonction :
1ère série
1. Dux equitem ad Caesarem mittit.
6. Cum dominus tacet, seruus celeriter dominum
2. Atticus Ciceronis epistolam legit.
intelligit.
3. Seruus imperatoris filium curat.
7. Qui puerum bene intelligit, puerum bene amat.
4. Ad patrem filius Marci celeriter accurrit.
8. Mater filii epistolam legit et patri reddit.
5. Consulis uxor ad Ciceronis uxorem currit.
9. Quintus amico suo salutem dicit.
10. Gaius sentit calere ignem.
ème
2 série (suus, sua : son, sa)
11. Aurelia ad matrem seruum mittit.
14. Imperator seruum suum curat.
12. Pater uxori epistolam filiae dat.
15. Seruum imperator curat.
13. Praetor furem cognoscit; consulem monere
quam tacere praestat.
3) Pour compléter chaque énoncé, choisir un des mots entre parenthèses et traduire.
uxorem ducere : prendre pour épouse, épouser
uinum, uini : le vin. Ce mot de genre neutre appartient à la 2ème déclinaison.
1. Frater
uidet et ad urbem ducit. (filio - filii - filium)
2. Seruus uinum
bibit. (dominus - dominum - domino - domini)
3. Terentia
aquam dat. (Marco – Cicero - Tulliae - Heluia - Quinti)
4.
pater et mater amant. (filia - filiae - filiam)
5. Gaius Iulius Caesar
uxorem ducit. (Cornelia - Corneliam - Corneliae)
6. lulia Caesaris et Corneliae
est. (filia - filiam - filiae)
7. Marcus Tullius Cicero, consulis filius,
uidet. (soror - sorori - sororis - sororem)
8. Marcus Tullius Cicero
celeriter respondet. (filiam-filii-sorori)
9. Pater matri epistolam
legit. (filio - filii - filium)
10. Marcus ad
uxorem celeriter currit. (filio - patrem - fratris)
4) Traduire à partir du modèle : Sentimus calere ignem, niuem esse albam
credere, credo : croire
nescire, nescio : ne pas savoir, ignorer
legatus, i : le légat, l'ambassadeur
hostis, hostis : l'ennemi
1ère série
1. Puer sentit calere ignem et uidet niuem esse
5. Quintus credit Tulliam Ciceroni epistolam dare.
albam.
6. Consul scribit hostem urbem capere.
2. Ciceronis filius scit Tironem imperatori
7. Marci uxor nescit seruum domini uinum bibere.
epistolam scribere.
8. Seruus domino respondet filium ad consulem
3. Consul et praetor credunt hominem homini esse
currere.
lupum.
9. Puero dicit mater calere ignem.
4. Scimus Tulliam esse Ciceronis et Terentiae
10. Mater nescit Tulliam Ciceroni epistolam fratris
filiam.
legere.
2ème série
1. Legatus respondet Quintum imperatori salutem
dicere.
2. Imperator Romam esse caput mundi legato
respondet.
3. Scimus Marcum furem cognoscere.
4. Venit, uidet, uincit.
5. Caesar legato respondet centurionem hostem ad
Quintum ducere.
UNSA
LLLC103
CHAPITRE 4
Page 3 sur 3
5) Traduire en fonction des données suivantes. Est > < fuit > < erat
est : il/elle est ; il y a un(e)... ; sunt ils/elles sont ; il y a des... ; erat : il/elle était
1. Est ad dominum seruus.
2. Est ad urbem hostis.
3. Fuit ad hominem leo.
4. Erat ad Marci amicum lupus.
5. Est ad Terentiam amicus.
6. Nix est alba.
; il y avait un(e)
7. Marcus Tullius Cicero consul fuit.
8. Quintus Tullius, consulis frater, Caesaris legatus
fuit.
9. Fuit ad consulem praetor.
10. Erant ad imperatorem milites.
6) Compléter le tableau ci-dessous en respectant l’opposition Est > < Fuit - Dicit > < Dixit
fuit
esse
être
est
1.
dixit
dicere
dire
dicit
2.
duxit
ducere
3.
misit
envoyer
4.
creuit
crescere
grandir
5.
processit
procedere
s'avancer
6.
scripsit
écrire
7.
accepit
recevoir
accipit
8.
posuit
ponere
placer
9.
uidit
10.
uicit
BILAN
CAS
1ère déclinaison
2ème déclinaison
3ème déclinaison
NOMINATIF
aqua
dominus
miles
ACCUSATIF
aquam
dominum
militem
GENITIF
aquae
domini
militis
DATIF
aquae
domino
militi
Les traductions de l'accusatif : les trois emplois essentiels de l'accusatif
Sentimus calere ignem : l'accusatif ignem marque le sujet de l'infinitif calere. Cette tournure, peu
courante en français, mais très fréquente en latin s'appelle proposition infinitive.
Ciuis ad praetorem accurrit : la préposition ad se construit avec l'accusatif.
Romulus urbem condidit : l'accusatif marque le complément direct du verbe condidit.
ESSE: être : est : il/elle est ; il y a un(e)... ; sunt ils/elles sont ; il y a des... ; erat : il/elle était
; il y
avait un(e) : la traduction de ces formes peut varier selon leur place dans la phrase.
UNSA
Téléchargement