Cours Croissance Economique 3é année - Sen

Cours Croissance Economique 3é année
C
Cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e
L La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e d dé és si ig gn ne e l l' 'a au ug gm me en nt ta at ti io on n d de e l la a p pr ro od du uc ct ti io on n d de e b bi ie en ns s e et t d de e s se er rv vi ic ce es s d da an ns s u un ne e é éc co on no om mi ie e s su ur r u un ne e p pé ér ri io od de e d do on nn né ée e [ [1 1] ], , q qu ui i e es st t
g
gé én né ér ra al le em me en nt t u un ne e p pé ér ri io od de e l lo on ng gu ue e. . E En n p pr ra at ti iq qu ue e, , l l' 'i in nd di ic ca at te eu ur r u ut ti il li is sé é p po ou ur r l la a m me es su ur re er r e es st t l le e p pr ro od du ui it t i in nt té ér ri ie eu ur r b br ru ut t o ou u P PI IB B. . I Il l e es st t m me es su ur ré é « « e en n v vo ol lu um me e » » o ou u « « à à p pr ri ix x
c
co on ns st ta an nt ts s » » p po ou ur r c co or rr ri ig ge er r l le es s e ef ff fe et ts s d de e l l' 'i in nf fl la at ti io on n. . L Le e t ta au ux x d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e, , l lu ui i, , e es st t l le e t ta au ux x d de e v va ar ri ia at ti io on n d du u P PI IB B. . O On n u ut ti il li is se e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e d du u P PI IB B p pa ar r h ha ab bi it ta an nt t C Co om mm me e
i
in nd di ic ca at ti io on n d de e l l' 'a am mé él li io or ra at ti io on n d du u n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e. .
L
La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e e es st t u un n p pr ro oc ce es ss su us s f fo on nd da am me en nt ta al l d de es s é éc co on no om mi ie es s c co on nt te em mp po or ra ai in ne es s, , l li ié é à à l la a r ré év vo ol lu ut ti io on n i in nd du us st tr ri ie el ll le e e et t à à l la a n no ot ti io on n d de e p pr ro og gr rè ès s [ [2 2] ] E El ll le e t tr ra an ns sf fo or rm me e l la a v vi ie e d de es s
p
po op pu ul la at ti io on ns s e en n l le eu ur r p pr ro oc cu ur ra an nt t d da av va an nt ta ag ge e d de e b bi ie en ns s e et t s se er rv vi ic ce es s. .
À
À l lo on ng g t te er rm me e, , l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e d de es s s so oc ci ié ét té és s ( (d di is st ti in nc ct t d de e l la a q qu ua al li it té é d de e v vi ie e) ) d dé ép pe en nd d u un ni iq qu ue em me en nt t d de e c ce et tt te e c cr ro oi is ss sa an nc ce e. .
D
De e m mê êm me e, , l l' 'e en nr ri ic ch hi is ss se em me en nt t q qu ui i r ré és su ul lt te e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e p pe eu ut t p pe er rm me et tt tr re e d de e f fa ai ir re e r re ec cu ul le er r l la a m mi is sè èr re e m ma at té ér ri ie el ll le e[ [3 3] ] . .
D
Dé éf fi in ni it ti io on n
S Si i, , d da an ns s l le e l la an ng ga ag ge e c co ou ur ra an nt t, , o on n e em mp pl lo oi ie e s so ou uv ve en nt t l le e t te er rm me e d de e « « c cr ro oi is ss sa an nc ce e » » d da an ns s l le e c ca ad dr re e d d' 'é év vo ol lu ut ti io on ns s à à c co ou ur rt t t te er rm me e, , l le es s é éc co on no om mi is st te es s l l' 'u ut ti il li is se en nt t c co on nv ve en nt ti io on nn ne el ll le em me en nt t
p
po ou ur r d dé éc cr ri ir re e u un ne e a au ug gm me en nt ta at ti io on n d de e l la a p pr ro od du uc ct ti io on n s su ur r l le e l lo on ng g t te er rm me e. .
S
Se el lo on n l la a d dé éf fi in ni it ti io on n d de e F Fr ra an nç ço oi is s P Pe er rr ro ou ux x, , l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e c co or rr re es sp po on nd d à à « « l l' 'a au ug gm me en nt ta at ti io on n s so ou ut te en nu ue e p pe en nd da an nt t u un ne e o ou u p pl lu us si ie eu ur rs s p pé ér ri io od de es s l lo on ng gu ue es s d d’ ’u un n
i
in nd di ic ca at te eu ur r d de e d di im me en ns si io on n, , p po ou ur r u un ne e n na at ti io on n, , l le e p pr ro od du ui it t g gl lo ob ba al l n ne et t e en n t te er rm me es s r ré ée el ls s. . » »[ [4 4] ] À À c co ou ur rt t t te er rm me e, , l le es s é éc co on no om mi is st te es s u ut ti il li is se en nt t p pl lu ut tô ôt t l le e t te er rm me e d d' '« « e ex xp pa an ns si io on n » », , q qu ui i
s
s' 'o op pp po os se e à à « « r ré éc ce es ss si io on n » », , e et t q qu ui i i in nd di iq qu ue e u un ne e p ph ha as se e d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e d da an ns s u un n c cy yc cl le e é éc co on no om mi iq qu ue e. . L La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e p po ot te en nt ti ie el ll le e e es st ti im me e l l' 'é éc ca ar rt t e en nt tr re e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e m me es su ur ré ée e e et t
c
ce el ll le e q qu ui i s se er ra ai it t o ob bt te en nu ue e a av ve ec c u un ne e p pl le ei in ne e u ut ti il li is sa at ti io on n d de e t to ou us s l le es s f fa ac ct te eu ur rs s d de e p pr ro od du uc ct ti io on n ; ; c ce et t é éc ca ar rt t e es st t m mi in ni im ma al l a au u p pl lu us s f fo or rt t d d' 'u un ne e e ex xp pa an ns si io on n. .
A Au u s se en ns s s st tr ri ic ct t, , l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e d dé éc cr ri it t u un n p pr ro oc ce es ss su us s d d' 'a ac cc cr ro oi is ss se em me en nt t d de e l la a s se eu ul le e p pr ro od du uc ct ti io on n é éc co on no om mi iq qu ue e. . E El ll le e n ne e r re en nv vo oi ie e d do on nc c p pa as s d di ir re ec ct te em me en nt t à à l l' 'e en ns se em mb bl le e d de es s
m
mu ut ta at ti io on ns s é éc co on no om mi iq qu ue es s e et t s so oc ci ia al le es s p pr ro op pr re es s à à u un ne e é éc co on no om mi ie e e en n d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t. .
C
Ce es s t tr ra an ns sf fo or rm ma at ti io on ns s a au u s se en ns s l la ar rg ge e s so on nt t, , c co on nv ve en nt ti io on nn ne el ll le em me en nt t, , d dé és si ig gn né ée es s p pa ar r l le e t te er rm me e d de e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t é éc co on no om mi iq qu ue e. .
S
Se el lo on n F Fr ra an nç ço oi is s P Pe er rr ro ou ux x, , « « l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t e es st t l la a c co om mb bi in na ai is so on n d de es s c ch ha an ng ge em me en nt ts s m me en nt ta au ux x e et t s so oc ci ia au ux x d d' 'u un ne e p po op pu ul la at ti io on n q qu ui i l la a r re en nd d a ap pt te e à à f fa ai ir re e c cr ro oî ît tr re e, ,
c
cu um mu ul la at ti iv ve em me en nt t e et t d du ur ra ab bl le em me en nt t, , s so on n p pr ro od du ui it t r ré ée el l g gl lo ob ba al l. . » »[ [4 4] ] L Le e t te er rm me e d de e « « c cr ro oi is ss sa an nc ce e » » s s' 'a ap pp pl li iq qu ue e a al lo or rs s p pl lu us s p pa ar rt ti ic cu ul li iè èr re em me en nt t a au ux x é éc co on no om mi ie es s d dé éj jà à d dé év ve el lo op pp pé és s. .

Cours Croissance Economique 3é année
L
La a m me es su ur re e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e
L La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e e es st t g gé én né ér ra al le em me en nt t m me es su ur ré ée e p pa ar r l l' 'u ut ti il li is sa at ti io on n d d' 'i in nd di ic ca at te eu ur rs s é éc co on no om mi iq qu ue es s d do on nt t l le e p pl lu us s c co ou ur ra an nt t e es st t l le e P Pr ro od du ui it t i in nt té ér ri ie eu ur r b br ru ut t. . I Il l o of ff fr re e u un ne e
c
ce er rt ta ai in ne e m me es su ur re e q qu ua an nt ti it ta at ti iv ve e d du u v vo ol lu um me e d de e l la a p pr ro od du uc ct ti io on n. . A Af fi in n d d' 'e ef ff fe ec ct tu ue er r d de es s c co om mp pa ar ra ai is so on ns s i in nt te er rn na at ti io on na al le es s, , o on n u ut ti il li is se e é ég ga al le em me en nt t l la a p pa ar ri it té é d de e p po ou uv vo oi ir r d d' 'a ac ch ha at t, , q qu ui i
p
pe er rm me et t d d' 'e ex xp pr ri im me er r l le e p po ou uv vo oi ir r d d' 'a ac ch ha at t d da an ns s u un ne e m mo on nn na ai ie e d de e r ré éf fé ér re en nc ce e. . P Po ou ur r c co om mp pa ar re er r l la a s si it tu ua at ti io on n d d' 'u un n p pa ay ys s à à d de es s é ép po oq qu ue es s d di if ff fé ér re en nt te es s o on n p pe eu ut t é ég ga al le em me en nt t r ra ai is so on nn ne er r à à
m
mo on nn na ai ie e c co on ns st ta an nt te e. .
É Év vo ol lu ut ti io on n d du u P PI IB B p pa ar r h ha ab bi it ta an nt t s su ur r l le es s d de eu ux x d de er rn ni ie er rs s m mi il ll lé én na ai ir re es s
L L' 'i in nd di ic ca at te eu ur r d du u P PI IB B r re es st te e c ce ep pe en nd da an nt t i im mp pa ar rf fa ai it t c co om mm me e m me es su ur re e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e. . I Il l e es st t p po ou ur r c ce el la a l l' 'o ob bj je et t d de e p pl lu us si ie eu ur rs s c cr ri it ti iq qu ue es s : : i il l n ne e m me es su ur re e a ai in ns si i p pa as s, ,
o
ou u m ma al l, , l l' 'é éc co on no om mi ie e i in nf fo or rm me el ll le e. . D D' 'a au ut tr re e p pa ar rt t, , s s' 'i il l p pr re en nd d e en n c co om mp pt te e l la a p pr ro od du uc ct ti io on n d de es s s se er rv vi ic ce es s p pu ub bl li ic cs s g gr ra at tu ui it ts s, , i il l n ne e m me es su ur re e p pa as s l l' 'a ac ct ti iv vi it té é d de e p pr ro od du uc ct ti io on n d do om me es st ti iq qu ue e
(
(m mé én na ag ge e, , p po ot ta ag ge er rs s, , e et tc c. .) ). . S Se el lo on n l la a b bo ou ut ta ad de e d d' 'A Al lf fr re ed d S Sa au uv vy y, , i il l s su uf ff fi it t d de e s se e m ma ar ri ie er r a av ve ec c s sa a c cu ui is si in ni iè èr re e p po ou ur r f fa ai ir re e b ba ai is ss se er r l le e P PI IB B. . E En nf fi in n, , i il l n ne e p pr re en nd d e en n c co om mp pt te e q qu ue e l le es s
v
va al le eu ur rs s a aj jo ou ut té ée es s, , e et t n no on n l la a r ri ic ch he es ss se e p po os ss sé éd dé ée e, , p pa ar r u un n p pa ay ys s. . U Un ne e c ca at ta as st tr ro op ph he e n na at tu ur re el ll le e ( (K Ka at tr ri in na a d dé ét tr ru ui is sa an nt t l la a N No ou uv ve el ll le e- -O Or rl lé éa an ns s, , p pa ar r e ex xe em mp pl le e) ), , q qu ui i d dé ét tr ru ui it t d de e l la a
r
ri ic ch he es ss se e, , v va a p po ou ur rt ta an nt t c co on nt tr ri ib bu ue er r a au u P PI IB B à à t tr ra av ve er rs s l l' 'a ac ct ti iv vi it té é d de e r re ec co on ns st tr ru uc ct ti io on n q qu u' 'e el ll le e v va a g gé én né ér re er r. . C Ce et tt te e c co on nt tr ri ib bu ut ti io on n n ne e r re ef fl lè èt te e p pa as s l la a d de es st tr ru uc ct ti io on n a an nt té ér ri ie eu ur re e, , n ni i l le e c co oû ût t
d
du u f fi in na an nc ce em me en nt t d de e l la a r re ec co on ns st tr ru uc ct ti io on n. . C Ce et tt te e c co on nt tr ra ad di ic ct ti io on n é ét ta ai it t d dé én no on nc cé ée e d dè ès s 1 18 85 50 0 p pa ar r l l' 'é éc co on no om mi is st te e f fr ra an nç ça ai is s F Fr ré éd dé ér ri ic c B Ba as st ti ia at t q qu ui i d da an ns s s so on n S So op ph hi is sm me e d de e l la a v vi it tr re e c ca as ss sé ée e
é
éc cr ri iv va ai it t q qu ue e « « l la a s so oc ci ié ét té é p pe er rd d l la a v va al le eu ur r d de es s o ob bj je et ts s i in nu ut ti il le em me en nt t d dé ét tr ru ui it ts s » », , c ce e q qu u' 'i il l r ré és su um ma ai it t p pa ar r : : « « d de es st tr ru uc ct ti io on n n n' 'e es st t p pa as s p pr ro of fi it t. . » »[ [5 5] ]
D
Da an ns s s so on n a ac cc ce ep pt ti io on n c cl la as ss si iq qu ue e, , l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t é éc co on no om mi iq qu ue e n ne e s se e r ré és su um me e p pa as s à à l la a s se eu ul le e c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e e et t d de es s i in nd di ic ca at te eu ur rs s o on nt t é ét té é p pr ro op po os sé és s p po ou ur r m me es su ur re er r
p
pl lu us s f fi in ne em me en nt t c ce el lu ui i- -c ci i, , c co om mm me e l l' 'i in nd di ic ce e d de e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t h hu um ma ai in n. .
U
Un n p ph hé én no om mè èn ne e h hi is st to or ri iq qu ue em me en nt t r ré éc ce en nt t
L
Le es s h hi is st to or ri ie en ns s s s’ ’a ac cc co or rd de en nt t g gé én né ér ra al le em me en nt t s su ur r l le e f fa ai it t q qu ue e l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e d de es s ê êt tr re es s h hu um ma ai in ns s s su ur r l l’ ’e en ns se em mb bl le e d du u g gl lo ob be e n n’ ’a a q qu ue e p pe eu u é év vo ol lu ué é d de ep pu ui is s l l’ ’A An nt ti iq qu ui it té é j ju us sq qu u’ ’a au u
X
XV VI II II Ie e s si iè èc cl le e ( (e en nt tr re e l l' 'a an n 0 0 e et t l l' 'a an n 1 10 00 00 0 l l' 'é éc co on no om mi ie e m mo on nd di ia al le e a au ur ra ai it t m mê êm me e d dé éc cl li in né é) ), , m mi is s à à p pa ar rt t u un ne e e em mb be el ll li ie e e en n E Eu ur ro op pe e o oc cc ci id de en nt ta al le e e en nt tr re e l le e X Xe e e et t X XI II II Ie e s si iè èc cl le es s, , a an nn nu ul lé ée e
p
pa ar r l le es s é ép pi id dé ém mi ie es s e et t l le es s f fa am mi in ne es s d de es s X XI IV Ve e e et t X XV Ve e s si iè èc cl le es s. . I Il ls s s s' 'a ac cc co or rd de en nt t a au us ss si i à à c co on ns st ta at te er r q qu u' 'i il l y y a a d de e g gr ra an nd de es s d di is sp pa ar ri it té és s s se el lo on n l le es s p pe eu up pl le es s e et t s se el lo on n l le es s é ép po oq qu ue es s, , a av ve ec c
t
tr rè ès s t tô ôt t l l' 'a ap pp pa ar ri it ti io on n d d' 'o ob bj je et ts s t tr rè ès s s sp pé éc ci ia al li is sé és s q qu ui i s su up pp po os se en nt t u un ne e g gr ra an nd de e v va ar ri ié ét té é d de e b bi ie en ns s d di is sp po on ni ib bl le es s, , e et t d do on nc c u un ne e d di iv vi is si io on n s so oc ci ia al le e d du u t tr ra av va ai il l a as ss se ez z p po ou us ss sé ée e. . S Sa ac ch ha an nt t
q
qu u' 'o on n a a a af ff fa ai ir re e à à d de es s s so oc ci ié ét té és s o où ù p pr re es sq qu ue e t to ou ut te e l la a p po op pu ul la at ti io on n e es st t r ru ur ra al le e, , i il l e es st t d de e t to ou ut te es s f fa aç ço on n p pr re es sq qu ue e i im mp po os ss si ib bl le e d d' 'o ob bt te en ni ir r l la a s st ta at ti is st ti iq qu ue e d de e l le eu ur r p pr ro od du uc ct ti io on n
c
co on ns so ol li id dé ée e, , p pu ui is sq qu ue e c ce el ll le e- -c ci i e es st t p pr re es sq qu ue e c co om mp pl lè èt te em me en nt t l lo oc ca al le e, , v vo oi ir re e f fa am mi il li ia al le e ( (b bâ ât ti im me en nt t, , m mo ob bi il li ie er r, , c co on nf fe ec ct ti io on n, , a al li im me en nt ta at ti io on n, , s se er rv vi ic ce es s, ,. .. .. .) ), , e et t t tr rè ès s m ma ar rg gi in na al le em me en nt t
c
co om mm me er rc ci ia al le e, , d de e t te el ll le e s so or rt te e q qu u' 'i il l e es st t i im mp po os ss si ib bl le e d de e r re ec co on ns st ti it tu ue er r u un n s st ta an nd da ar rd d m mo oy ye en n d de e c co on ns so om mm ma at ti io on n e et t d de e l l' 'é év va al lu ue er r e en n m mo on nn na ai ie e. . L La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e, , a au us ss si i
b
bi ie en n c co om mm me e p ph hé én no om mè èn ne e q qu ue e c co om mm me e d do on nn né ée e o ob bj je ec ct ti iv va ab bl le e, , e es st t d do on nc c q qu ue el lq qu ue e c ch ho os se e d de e r ré éc ce en nt t, , l li ié é à à l l' 'u ur rb ba an ni is sa at ti io on n d de es s s so oc ci ié ét té és s e et t à à l l' 'a ap pp pa ar ri it ti io on n d de e s st ta at ti is st ti iq qu ue es s
n
na at ti io on na al le es s. . J Ju us sq qu u' 'a au ux x a an nn né ée es s 1 19 97 70 0, , c c' 'é ét ta ai it t a au us ss si i u un n p ph hé én no om mè èn ne e g gé éo og gr ra ap ph hi iq qu ue em me en nt t l li im mi it té é, , q qu ui i c co on nc ce er rn na ai it t s su ur rt to ou ut t l le es s p pa ay ys s o oc cc ci id de en nt ta au ux x e et t l le eu ur rs s d dé ép pe en nd da an nc ce es s, , a ai in ns si i q qu ue e
l
le e J Ja ap po on n. .

Cours Croissance Economique 3é année
L
Le es s P Pa ay ys s- -B Ba as s s so on nt t l la a p pr re em mi iè èr re e s so oc ci ié ét té é à à c co on nn na aî ît tr re e u un n p ph hé én no om mè èn ne e d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e, , a au u X XV VI II Ie e s si iè èc cl le e. . C Co om mm me e l le e n no ot te e H He en nr ri i L Le ep pa ag ge e e en n r re ep pr re en na an nt t l le es s a an na al ly ys se es s d de e D Do ou ug gl la as ss s
N
No or rt th h, , « « p po ou ur r l la a p pr re em mi iè èr re e f fo oi is s d da an ns s l l' 'h hi is st to oi ir re e c co on nn nu ue e d de e l l' 'h hu um ma an ni it té é, , u un n p pa ay ys s s se e t tr ro ou uv va ai it t e en n m me es su ur re e d d' 'o of ff fr ri ir r u un n n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e c cr ro oi is ss sa an nt t à à u un ne e p po op pu ul la at ti io on n c cr ro oi is ss sa an nt te e, , e et t
c
ce el la a u un n s si iè èc cl le e a av va an nt t q qu ue e s se e m ma an ni if fe es st te en nt t l le es s p pr re em mi ie er rs s s si ig gn ne es s r ré ée el ls s d de e l la a R Ré év vo ol lu ut ti io on n i in nd du us st tr ri ie el ll le e. . » »[ [6 6] ]
L
Le e p ph hé én no om mè èn ne e s s' 'e es st t e en ns su ui it te e p pr ro og gr re es ss si iv ve em me en nt t é ét te en nd du u ; ; l la a p ph ha as se e d de e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t é éc co on no om mi iq qu ue e d de ep pu ui is s l la a m mo on nt té ée e e en n p pu ui is ss sa an nc ce e d de e l l' 'é éc co on no om mi ie e d de e m ma ar rc ch hé é a au u X XI IX Xe e s si iè èc cl le e
n
n' 'a a a au uc cu un n p pr ré éc cé éd de en nt t h hi is st to or ri iq qu ue e. . A Ap pr rè ès s l le e X XV VI Ie e s si iè èc cl le e, , l lo or rs sq qu ue e d di if ff fé ér re en nt te es s p pa ar rt ti ie es s d du u m mo on nd de e e en nt ta am me en nt t t tr rè ès s l le en nt te em me en nt t e et t à à t tâ ât to on ns s d de es s r re el la at ti io on ns s c co om mm me er rc ci ia al le es s, , o on n
c
co on ns st ta at te e d de es s p pé ér ri io od de es s d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e, , m ma ai is s é ép ph hé ém mè èr re es s e et t m ma ar rg gi in na al le es s. . L Le es s é éc ca ar rt ts s e en nt tr re e c co on nd di it ti io on ns s d de e v vi ie e a au u X XV VI II II Ie e s si iè èc cl le e é ét ta ai ie en nt t r ré éd du ui it ts s, , p po ou ur r c ce er rt ta ai in ns s
a
au ut te eu ur rs s c co om mm me e P Pa au ul l B Ba ai ir ro oc ch h, , l l' 'I In nd de e p po os ss sé éd da ai it t m mê êm me e u un n n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e s su up pé ér ri ie eu ur r à à l l' 'E Eu ur ro op pe e. . O On n e es st ti im me e q qu ue e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e g gl lo ob ba al le e d de e l l' 'é éc co on no om mi ie e e en nt tr re e 1 15 50 00 0 e et t 1 18 82 20 0
n
n' 'e es st t q qu ue e d d' 'u un n t tr re en nt ti iè èm me e d de e c ce e q qu u' 'e el ll le e a a é ét té é d de ep pu ui is s ( (d de e 2 24 47 7 m mi il ll li ia ar rd ds s d de e d do ol ll la ar rs s i in nt te er rn na at ti io on na au ux x e en n 1 15 50 00 0 à à 6 69 95 5 e en n 1 18 82 20 0, , p pu ui is s 3 33 37 72 25 5 e en n 1 19 99 98 8) ). .[ [7 7] ] L Le es s r re ev ve en nu us s e en n E Eu ur ro op pe e
o
on nt t é ét té é m mu ul lt ti ip pl li ié és s p pa ar r 2 20 0 d de ep pu ui is s 1 18 82 20 0. .[ [7 7] ] L L' 'A As si ie e a ac cc cé él lè èr re e a au us ss si i s so on n r ry yt th hm me e d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e d de ep pu ui is s u un n d de em mi i- -s si iè èc cl le e : : l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e e en n C Ch hi in ne e a a é ét té é m mu ul lt ti ip pl li ié é p pa ar r s si ix x e et t
c
ce el lu ui i d du u J Ja ap po on n p pa ar r h hu ui it t. .
C
Ce ep pe en nd da an nt t, , a au u X XI IX Xe e s si iè èc cl le e l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t é éc co on no om mi iq qu ue e f fu ut t a ap pp pa ar re em mm me en nt t d da an ns s l le es s f fa ai it ts s a as ss se ez z p pa ar ra ad do ox xa al l, , e en nt tr ra aî în na an nt t d de es s b bo ou ul le ev ve er rs se em me en nt ts s s so oc ci ia au ux x a av ve ec c l l' 'e ex xo od de e r ru ur ra al l
p
pa ar r e ex xe em mp pl le e. .
I Il l f fa au ut t d di ir re e i ic ci i q qu ue e l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e e et t l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t n n' 'o on nt t c co om mm me en nc cé é à à ê êt tr re e é ét tu ud di ié és s r ri ig go ou ur re eu us se em me en nt t q qu u' 'a au u X XI IX Xe e s si iè èc cl le e, , s si i b bi ie en n q qu u' 'i il l e es st t d di if ff fi ic ci il le e, , f fa au ut te e d de e
d
do on nn né ée es s, , d de e f fa ai ir re e u un ne e c co om mp pa ar ra ai is so on n e en nt tr re e l le e X XV VI II II Ie e e et t l le e X XI IX Xe e s si iè èc cl le e. .
E En n 1 19 91 13 3, , l le e P PI IB B/ /h h f fr ra an nç ça ai is s é ét ta ai it t d de e 3 34 48 85 5 d do ol ll la ar rs s i in nt te er rn na at ti io on na au ux x ( (b ba as se e 1 19 99 90 0) )[ [7 7] ] . .
E
En n 1 19 99 98 8, , i il l é ét ta ai it t d de e 1 19 95 55 58 8 $ $. . L Le e t ta au ux x d de e c cr ro oi is ss sa an nc ce e m mo oy ye en n d du u P PI IB B/ /h h é ét ta ai it t d do on nc c d de e 2 2, ,0 0% % s su ur r c ce et tt te e p pé ér ri io od de e. . S S' 'i il l a av va ai it t é ét té é d de e 1 1, ,0 0% %, , l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e a au ur ra ai it t é ét té é d de e 8 82 20 00 0 $ $
E
En n 1 19 99 98 8, , s so oi it t u un n p pe eu u m mo oi in ns s q qu ue e l le e n ni iv ve ea au u d de e v vi ie e r ré ée el l d de e l l' 'U Ur ru ug gu ua ay y ( (8 83 31 14 4 $ $) ). .
Q Qu ue el lq qu ue es s d dé ét te er rm mi in na an nt ts s d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e
O
On n p pe eu ut t d di is st ti in ng gu ue er r p pl lu us si ie eu ur rs s t ty yp pe es s d de e d dé ét te er rm mi in na an nt ts s à à l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e[ [8 8] ] : : r ri ic ch he es ss se es s n na at tu ur re el ll le es s, , e en nv vi ir ro on nn ne em me en nt t e ex xt té ér ri ie eu ur r, , p po op pu ul la at ti io on n, , i in nn no ov va at ti io on n, , i in nv ve es st ti is ss se em me en nt t, ,
c
co on nn na ai is ss sa an nc ce e, , c co oh hé ér re en nc ce e d du u d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t. . L Le es s p pr ri in nc ci ip pa al le es s c co on nc cl lu us si io on ns s d de es s t tr ra av va au ux x d de e X Xa av vi ie er r S Sa al la a- -i i- -M Ma ar rt ti in n, , é éc co on no om mi is st te e e es sp pa ag gn no ol l s sp pé éc ci ia al li is st te e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e[ [9 9] ] , ,
c
co on nf fi ir rm me en nt t q qu u' 'i il l n n' 'y y a a p pa as s q qu u' 'u un n s se eu ul l d dé ét te er rm mi in na an nt t s si im mp pl le e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e. .

Cours Croissance Economique 3é année
X
Xa av vi ie er r S Sa al la a- -i i- -M Ma ar rt ti in n a av va an nc ce e p pa ar r a ai il ll le eu ur rs s q qu ue e l le e n ni iv ve ea au u i in ni it ti ia al l e es st t l la a v va ar ri ia ab bl le e l la a p pl lu us s i im mp po or rt ta an nt te e e et t l la a p pl lu us s r ro ob bu us st te e. . C C' 'e es st t- -à à- -d di ir re e q qu ue e, , d da an ns s l la a p pl lu up pa ar rt t d de es s c ca as s, , p pl lu us s u un n
p
pa ay ys s e es st t r ri ic ch he e, , m mo oi in ns s i il l c cr ro oî ît t v vi it te e. . C Ce et tt te e h hy yp po ot th hè ès se e e es st t c co on nn nu ue e s so ou us s l le e n no om m d de e c co on nv ve er rg ge en nc ce e c co on nd di it ti io on nn ne el ll le e. . I Il l c co on ns si id dè èr re e é ég ga al le em me en nt t q qu ue e l la a t ta ai il ll le e d du u g go ou uv ve er rn ne em me en nt t
(
(a ad dm mi in ni is st tr ra at ti io on n, , s se ec ct te eu ur r p pu ub bl li ic c) ) n n' 'a a q qu ue e p pe eu u d d' 'i im mp po or rt ta an nc ce e. . P Pa ar r c co on nt tr re e l la a q qu ua al li it té é d du u g go ou uv ve er rn ne em me en nt t a a b be ea au uc co ou up p d d' 'i im mp po or rt ta an nc ce e : : l le es s g go ou uv ve er rn ne em me en nt ts s q qu ui i c ca au us se en nt t
l
l' 'h hy yp pe er ri in nf fl la at ti io on n, , l la a d di is st to or rs si io on n d de es s t ta au ux x d de e c ch ha an ng ge e, , d de es s d dé éf fi ic ci it ts s e ex xc ce es ss si if fs s o ou u u un ne e b bu ur re ea au uc cr ra at ti ie e i in ne ef ff fi ic ca ac ce e o on nt t d de e t tr rè ès s m ma au uv va ai is s r ré és su ul lt ta at ts s. . I Il l a aj jo ou ut te e é ég ga al le em me en nt t q qu ue e l le es s
é
éc co on no om mi ie es s p pl lu us s o ou uv ve er rt te es s t te en nd de en nt t à à c cr ro oî ît tr re e p pl lu us s v vi it te e. . E En nf fi in n, , l l' 'e ef ff fi ic ci ie en nc ce e d de es s i in ns st ti it tu ut ti io on ns s e es st t t tr rè ès s i im mp po or rt ta an nt te e : : d de es s m ma ar rc ch hé és s e ef ff fi ic ci ie en nt ts s, , l la a r re ec co on nn na ai is ss sa an nc ce e d de e l la a p pr ro op pr ri ié ét té é
p
pr ri iv vé ée e e et t l l' 'é ét ta at t d de e d dr ro oi it t s so on nt t e es ss se en nt ti ie el ls s à à l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e. . I Il l r re ej jo oi in nt t e en n c ce el la a l le es s c co on nc cl lu us si io on ns s d d' 'H He er rn na an nd do o d de e S So ot to o[ [1 10 0] ] , ,[ [1 11 1] ]
S
Su ur r u un ne e p pl lu us s l lo on ng gu ue e p pé ér ri io od de e, , l l' 'e ex xp pé ér ri ie en nc ce e h hi is st to or ri iq qu ue e, , n no ot ta am mm me en nt t c ce el ll le e d du u X XV VI II II Ie e s si iè èc cl le e, , s su ug gg gè èr re e q qu ue e l l' 'e ex xt te en ns si io on n d de es s l li ib be er rt té és s é éc co on no om mi iq qu ue es s ( (l li ib be er rt té é d d' 'e en nt tr re ep pr re en nd dr re e, ,
l
li ib be er rt té é d de e c ci ir rc cu ul la at ti io on n d de es s i id dé ée es s, , d de es s p pe er rs so on nn ne es s e et t d de es s b bi ie en ns s) ) e es st t u un ne e c co on nd di it ti io on n d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e. . A Au u X XX Xe e s si iè èc cl le e, , i il l e ex xi is st te e p pl lu us si ie eu ur rs s c ca as s o où ù u un ne e p po op pu ul la at ti io on n p pa ar rt ta ag ge ea an nt t l le es s
m
mê êm me es s a an nt té éc cé éd de en nt ts s h hi is st to or ri iq qu ue es s, , l la a m mê êm me e l la an ng gu ue e e et t l le es s m mê êm me es s n no or rm me es s c cu ul lt tu ur re el ll le es s a a é ét té é d di iv vi is sé ée e e en nt tr re e d de eu ux x s sy ys st tè èm me es s, , l l' 'u un n é ét ta an nt t u un ne e é éc co on no om mi ie e d de e m ma ar rc ch hé é e et t l l' 'a au ut tr re e u un ne e
é
éc co on no om mi ie e p pl la an ni if fi ié ée e : : l le es s d de eu ux x A Al ll le em ma ag gn ne e, , l le es s d de eu ux x C Co or ré ée e, , l la a R Ré ép pu ub bl li iq qu ue e p po op pu ul la ai ir re e d de e C Ch hi in ne e e et t T Ta aï ïw wa an n. . D Da an ns s c ch ha aq qu ue e c ca as s, , l le es s z zo on ne es s a ay ya an nt t p pr ra at ti iq qu ué é l l' 'é éc co on no om mi ie e d de e
m
ma ar rc ch hé é o on nt t o ob bt te en nu u u un ne e c cr ro oi is ss sa an nc ce e n ne et tt te em me en nt t s su up pé ér ri ie eu ur re e s su ur r l le e l lo on ng g t te er rm me e. . L L' 'e ef ff fo on nd dr re em me en nt t d de e l l' 'U UR RS SS S t té ém mo oi ig gn ne e é ég ga al le em me en nt t d de es s m me ei il ll le eu ur rs s r ré és su ul lt ta at ts s d de es s é éc co on no om mi ie es s d de e
m
ma ar rc ch hé é p pa ar r r ra ap pp po or rt ts s a au ux x é éc co on no om mi ie es s d de e t ty yp pe e c co ol ll le ec ct ti iv vi is st te e. .
S Su ur r l le e t tr rè ès s l lo on ng g t te er rm me e, , A An ng gu us s M Ma ad dd di is so on n i id de en nt ti if fi ie e t tr ro oi is s p pr ro oc ce es ss su us s i in nt te er rd dé ép pe en nd da an nt ts s q qu ui i o on nt t p pe er rm mi is s l l' 'a au ug gm me en nt ta at ti io on n c co on nj jo oi in nt te e d de e l la a p po op pu ul la at ti io on n e et t d du u r re ev ve en nu u : : l la a
c
co on nq qu uê êt te e o ou u l la a c co ol lo on ni is sa at ti io on n d d' 'e es sp pa ac ce es s f fe er rt ti il le es s e et t r re el la at ti iv ve em me en nt t p pe eu u p pe eu up pl lé és s, , l le e c co om mm me er rc ce e i in nt te er rn na at ti io on na al l e et t l le es s m mo ou uv ve em me en nt ts s d de e c ca ap pi it ta au ux x, , l l' 'i in nn no ov va at ti io on n t te ec ch hn no ol lo og gi iq qu ue e e et t
i
in ns st ti it tu ut ti io on nn ne el ll le e[ [7 7] ] . .
T Th hé éo or ri ie es s d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e
L
Le es s t th hé éo or ri ie es s e ex xp pl li ic ca at ti iv ve es s d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e s so on nt t r re el la at ti iv ve em me en nt t r ré éc ce en nt te es s d da an ns s l l' 'h hi is st to oi ir re e d de e l la a p pe en ns sé ée e é éc co on no om mi iq qu ue e. . C Ce es s t th hé éo or ri ie es s o on nt t c co on nd du ui it t à à m me et tt tr re e e en n a av va an nt t l le e r rô ôl le e
p
pr ri im mo or rd di ia al l d du u p pr ro og gr rè ès s t te ec ch hn ni iq qu ue e d da an ns s l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e. . S Su ur r l le e l lo on ng g t te er rm me e, , s se eu ul l l le e p pr ro og gr rè ès s t te ec ch hn ni iq qu ue e e es st t c ca ap pa ab bl le e d de e r re en nd dr re e p pl lu us s p pr ro od du uc ct ti iv ve e u un ne e é éc co on no om mi ie e ( (e et t d do on nc c d de e l lu ui i
p
pe er rm me et tt tr re e d de e p pr ro od du ui ir re e p pl lu us s, , c c' 'e es st t- -à à- -d di ir re e d d' 'a av vo oi ir r d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e) ). . T To ou ut te ef fo oi is s, , c ce es s t th hé éo or ri ie es s e ex xp pl li iq qu ue en nt t e en nc co or re e m ma al l d d' 'o où ù p pr ro ov vi ie en nt t c ce e p pr ro og gr rè ès s, , e et t e en n p pa ar rt ti ic cu ul li ie er r e en n q qu uo oi i i il l
e
es st t l li ié é a au ux x f fo on nc ct ti io on nn ne em me en nt t d de e l l' 'é éc co on no om mi ie e. .
L L' 'é éc co ol le e c cl la as ss si iq qu ue e
L La a p pl lu up pa ar rt t d de es s é éc co on no om mi is st te es s d de e l l' 'é éc co ol le e c cl la as ss si iq qu ue e, , é éc cr ri iv va an nt t p po ou ur rt ta an nt t a au u c co om mm me en nc ce em me en nt t d de e l la a r ré év vo ol lu ut ti io on n i in nd du us st tr ri ie el ll le e, , p pe en ns sa ai ie en nt t q qu u' 'a au uc cu un ne e c cr ro oi is ss sa an nc ce e n ne e p po ou uv va ai it t ê êt tr re e
d
du ur ra ab bl le e, , c ca ar r t to ou ut te e p pr ro od du uc ct ti io on n d de ev va ai it t, , s se el lo on n e eu ux x, , i in ne ex xo or ra ab bl le em me en nt t c co on nv ve er rg ge er r v ve er rs s u un n é ét ta at t s st ta at ti io on nn na ai ir re e. . C C' 'e es st t a ai in ns si i l le e c ca as s d de e D Da av vi id d R Ri ic ca ar rd do o p po ou ur r q qu ui i l l' 'é ét ta at t s st ta at ti io on nn na ai ir re e
é
ét ta ai it t l le e p pr ro od du ui it t d de es s r re en nd de em me en nt ts s d dé éc cr ro oi is ss sa an nt ts s d de es s t te er rr re es s c cu ul lt ti iv va ab bl le es s, , o ou u e en nc co or re e p po ou ur r T Th ho om ma as s M Ma al lt th hu us s q qu ui i l le e l li ia ai it t à à s so on n « « p pr ri in nc ci ip pe e d de e p po op pu ul la at ti io on n » ». .
T
To ou ut te ef fo oi is s, , A Ad da am m S Sm mi it th h, , à à t tr ra av ve er rs s s so on n é ét tu ud de e d de es s e ef ff fe et ts s d de e p pr ro od du uc ct ti iv vi it té é i in nd du ui it ts s p pa ar r l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t d de e l la a d di iv vi is si io on n d du u t tr ra av va ai il l, , l la ai is ss sa ai it t e en nt tr re ev vo oi ir r l la a p po os ss si ib bi il li it té é d d' 'u un ne e
c
cr ro oi is ss sa an nc ce e i in ni in nt te er rr ro om mp pu ue e. . E Et t J Je ea an n- -B Ba ap pt ti is st te e S Sa ay y é éc cr ri iv va ai it t « « R Re em ma ar rq qu ue ez z e en n o ou ut tr re e q qu u’ ’i il l e es st t i im mp po os ss si ib bl le e d d’ ’a as ss si ig gn ne er r u un ne e l li im mi it te e à à l la a p pu ui is ss sa an nc ce e q qu ui i r ré és su ul lt te e p po ou ur r l l’ ’h ho om mm me e d de e
l
la a f fa ac cu ul lt té é d de e f fo or rm me er r d de es s c ca ap pi it ta au ux x ; ; c ca ar r l le es s c ca ap pi it ta au ux x q qu u’ ’i il l p pe eu ut t a am ma as ss se er r a av ve ec c l le e t te em mp ps s, , l l’ ’é ép pa ar rg gn ne e e et t s so on n i in nd du us st tr ri ie e, , n n’ ’o on nt t p po oi in nt t d de e b bo or rn ne es s. . » » ( (T Tr ra ai it té é d d' 'é éc co on no om mi ie e
p
po ol li it ti iq qu ue e, , L Li iv vr re e I I, , c ch ha ap pi it tr re e X XI II I) )

Cours Croissance Economique 3é année
S
Sc ch hu um mp pe et te er r : : l l' 'i in nn no ov va at ti io on n à à l l' 'o or ri ig gi in ne e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e e et t d de e s se es s c cy yc cl le es s
N
Ni ik ko ol la ai i K Ko on nd dr ra at ti ie ev v e es st t u un n d de es s p pr re em mi ie er rs s é éc co on no om mi is st te es s à à m mo on nt tr re er r l l' 'e ex xi is st te en nc ce e d de e c cy yc cl le es s l lo on ng gs s d de e 5 50 0 a an ns s, , e et t J Jo os se ep ph h S Sc ch hu um mp pe et te er r d dé év ve el lo op pp pe e l la a p pr re em mi iè èr re e t th hé éo or ri ie e d de e l la a
c
cr ro oi is ss sa an nc ce e s su ur r u un ne e l lo on ng gu ue e p pé ér ri io od de e. . I Il l c co on ns si id dè èr re e q qu ue e l l' 'i in nn no ov va at ti io on n p po or rt té ée e p pa ar r l le es s e en nt tr re ep pr re en ne eu ur rs s c co on ns st ti it tu ue e l la a f fo or rc ce e m mo ot tr ri ic ce e d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e. . I Il l é ét tu ud di ie e e en n p pa ar rt ti ic cu ul li ie er r l le e
r
rô ôl le e d de e l l' 'e en nt tr re ep pr re en ne eu ur r d da an ns s T Th hé éo or ri ie e d de e l l' 'é év vo ol lu ut ti io on n é éc co on no om mi iq qu ue e e en n 1 19 91 13 3. .
P Po ou ur r S Sc ch hu um mp pe et te er r, , l le es s i in nn no ov va at ti io on ns s a ap pp pa ar ra ai is ss se en nt t p pa ar r « « g gr ra ap pp pe es s » », , c ce e q qu ui i e ex xp pl li iq qu ue e l la a c cy yc cl li ic ci it té é d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e é éc co on no om mi iq qu ue e. . P Pa ar r e ex xe em mp pl le e, , S Sc ch hu um mp pe et te er r r re et ti ie en nt t l le es s
t
tr ra an ns sf fo or rm ma at ti io on ns s d du u t te ex xt ti il le e e et t l l' 'i in nt tr ro od du uc ct ti io on n d de e l la a m ma ac ch hi in ne e à à v va ap pe eu ur r p po ou ur r e ex xp pl li iq qu ue er r l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t d de es s a an nn né ée es s 1 17 79 98 8- -1 18 81 15 5, , o ou u l le e c ch he em mi in n d de e f fe er r e et t l la a m mé ét ta al ll lu ur rg gi ie e
p
po ou ur r l l' 'e ex xp pa an ns si io on n d de e l la a p pé ér ri io od de e 1 18 84 48 8- -1 18 87 73 3. . D De e f fa aç ço on n g gé én né ér ra al le e i il l r re et ti ie en nt t t tr ro oi is s t ty yp pe es s d de e c cy yc cl le es s é éc co on no om mi iq qu ue es s p po ou ur r e ex xp pl li iq qu ue er r l le es s v va ar ri ia at ti io on ns s d de e l la a c cr ro oi is ss sa an nc ce e : :
•
• l le es s c cy yc cl le es s l lo on ng gs s o ou u c cy yc cl le es s K Ko on nd dr ra at ti ie ef ff f, , d d' 'u un ne e d du ur ré ée e d de e c ci in nq qu ua an nt te e a an ns s
•
• l le es s c cy yc cl le es s i in nt te er rm mé éd di ia ai ir re es s o ou u c cy yc cl le es s J Ju ug gl la ar r, , d d' 'u un ne e d du ur ré ée e d de e d di ix x a an ns s e en nv vi ir ro on n ; ;
•
• l le es s c cy yc cl le es s c co ou ur rt ts s o ou u c cy yc cl le es s K Ki it tc ch hi in n, , d d' 'u un ne e d du ur ré ée e d de e q qu ua ar ra an nt te e m mo oi is s e en nv vi ir ro on n[ [1 12 2] ] . .
S
Sc ch hu um mp pe et te er r i in nt tr ro od du ui it t e en nf fi in n l le e c co on nc ce ep pt t d de e « « d de es st tr ru uc ct ti io on n c cr ré éa at tr ri ic ce e » » p po ou ur r d dé éc cr ri ir re e l le e p pr ro oc ce es ss su us s p pa ar r l le eq qu ue el l u un ne e é éc co on no om mi ie e v vo oi it t s se e s su ub bs st ti it tu ue er r à à u un n m mo od dè èl le e p pr ro od du uc ct ti if f a an nc ci ie en n
u
un n n no ou uv ve ea au u m mo od dè èl le e f fo on nd dé é s su ur r d de es s i in nn no ov va at ti io on ns s. . I Il l é éc cr ri it t a ai in ns si i[ [1 13 3] ] : :
«
« L L' 'i im mp pu ul ls si io on n f fo on nd da am me en nt ta al le e q qu ui i m me et t e et t m ma ai in nt ti ie en nt t e en n m mo ou uv ve em me en nt t l la a m ma ac ch hi in ne e c ca ap pi it ta al li is st te e e es st t i im mp pr ri im mé ée e p pa ar r l le es s n no ou uv ve ea au ux x o ob bj je et ts s d de e c co on ns so om mm ma at ti io on n, , l le es s n no ou uv ve el ll le es s
m
mé ét th ho od de es s d de e p pr ro od du uc ct ti io on n e et t d de e t tr ra an ns sp po or rt t, , l le es s n no ou uv ve ea au ux x m ma ar rc ch hé és s, , l le es s n no ou uv ve ea au ux x t ty yp pe es s d d' 'o or rg ga an ni is sa at ti io on n i in nd du us st tr ri ie el ll le e - - t to ou us s é él lé ém me en nt ts s c cr ré éé és s p pa ar r l l' 'i in ni it ti ia at ti iv ve e c ca ap pi it ta al li is st te e. . [ [. .. .. .] ]
L
L' 'o ou uv ve er rt tu ur re e d de e n no ou uv ve ea au ux x m ma ar rc ch hé és s n na at ti io on na au ux x o ou u e ex xt té ér ri ie eu ur rs s e et t l le e d dé év ve el lo op pp pe em me en nt t d de es s o or rg ga an ni is sa at ti io on ns s p pr ro od du uc ct ti iv ve es s, , d de ep pu ui is s l l' 'a at te el li ie er r a ar rt ti is sa an na al l e et t l la a m ma an nu uf fa ac ct tu ur re e j ju us sq qu u' 'a au ux x
e
en nt tr re ep pr ri is se es s a am ma al lg ga am mé ée es s t te el ll le es s q qu ue e l l’ ’U US S S St te ee el l, , c co on ns st ti it tu ue en nt t d d' 'a au ut tr re es s e ex xe em mp pl le es s d du u m mê êm me e p pr ro oc ce es ss su us s d de e m mu ut ta at ti io on n i in nd du us st tr ri ie el ll le e - - s si i l l' 'o on n m me e p pa as ss se e c ce et tt te e e ex xp pr re es ss si io on n
b
bi io ol lo og gi iq qu ue e - - q qu ui i r ré év vo ol lu ut ti io on nn ne e i in nc ce es ss sa am mm me en nt t d de e l l' 'i in nt té ér ri ie eu ur r l la a s st tr ru uc ct tu ur re e é éc co on no om mi iq qu ue e, , e en n d dé ét tr ru ui is sa an nt t c co on nt ti in nu ue el ll le em me en nt t s se es s
é
él lé ém me en nt ts s v vi ie ei il ll li is s e et t e en n c cr ré éa an nt t c co on nt ti in nu ue el ll le em me en nt t d de es s é él lé ém me en nt ts s n ne eu uf fs s. . C Ce e p pr ro oc ce es ss su us s d de e d de es st tr ru uc ct ti io on n c cr ré éa at tr ri ic ce e c co on ns st ti it tu ue e l la a d do on nn né ée e f fo on nd da am me en nt ta al le e d du u c ca ap pi it ta al li is sm me e : : c c' 'e es st t e en n
e
el ll le e q qu ue e c co on ns si is st te e, , e en n d de er rn ni iè èr re e a an na al ly ys se e, , l le e c ca ap pi it ta al li is sm me e e et t t to ou ut te e e en nt tr re ep pr ri is se e c ca ap pi it ta al li is st te e d do oi it t, , b bo on n g gr ré é m ma al l g gr ré é, , s s' 'y y a ad da ap pt te er r. . » »
L
La a c cr ro oi is ss sa an nc ce e « « s su ur r l le e f fi il l d du u r ra as so oi ir r » » : : H Ha ar rr ro od d e et t D Do om ma ar r