6
PierreLHERMITTE
LEPARI
INFORMATIQUE
d'aprèsuneétudeduConseilEconomique
et
Socialsurles
CONSEQUENCESPREVISIBLESDU
DEVELOPPEMENTDEL'AUTOMATISATION
DELAGESTIONDESENTREPRISES
Préfaced'EmileROCHE
PrésidentduConseilEconomiqueetSocial
ÉDITIONSFRANCEEMPIRE
68,rueJeanJacquesRousseau,ParisI
11
Préface
Mevoicidevantcesfeuilletsblancs,auseuild'unavantpropos
biendifficileàécrire,avantproposquivaudrapréfaceaulivrede
PierreLhermitte.
Maisd'abord,quelestl'événementquinousavalucelivre,
combienpassionnant,mêmes'ilestdifficile,etcombien
indispensable.
LaSectiondelaproductionindustrielleetdel'EnergieduConseil
EconomiqueetSocial,queprésideM.EmmanuelMayolle,atrès
justementéprouvélebesoindeconnaîtrel'étatleplusavancéetle
plusdéveloppéàlafoisdel'électroniquemiseauservicede
l'information,quel'onappelledanscecasinformatique.aller
pourconnaîtrel'étatleplusavancéetleplusdéveloppé,sicen'est
auxEtatsUnis?
Etc'estcettecuriosité,laquelleesttoutàl'honneurdesmembres
delaSectionprécitée,quiafaitsouhaiterauPrésidentduConseil
EconomiqueetSocialqu'unemission,peuimportanteenhommes
maiscomposéedespécialistes,ailleauxEtatsUnis.
Levoyageeutlieudu24septembreau5octobre1967.
Quiétaitduvoyage?
‐ M.EmmanuelMayolle,ViceprésidentduConseilNationaldu
Patronatfrançais‐ PrésidentdelaSectiondelaProduction
Industrielleetdel'EnergieduConseilEconomiqueetSocial‐
PrésidentduGroupedesEntreprisesprivéesduConseilEconomique
12
etSocial.
‐ M.PierreLhermitte,ancienélèvedel'EcolePolytechnique,
docteurèssciencesmathématiques;maîtredeconférencesàl'Ecole
Polytechnique;ingénieurdesPontsetChaussées;chefduservicedu
traitementdel'InformationàE.D.F.etDirecteurdesEtudes
économiquesgénéralesàlaDirectionGénéraled'E.D.F.;membrede
sectionauConseilEconomiqueetSocial.
‐ M.BernardJoseph,ancienélèvedel'EcolePolytechnique,
ingénieur,diplômédel'EcoleNationaledelaStatistique;Conseiller
techniqueauCabinetduPrésidentduConseilEconomiqueetSocial.
Ils'agissaitdonc,pournostroismissionnaires,des'informerde
l'étatprésentdecessciencesquesontl'Electroniqueetl'Informatique
etdeleurapplicationdanslepremierpaysindustrieldumonde,etde
loin.Toutaétévudecequevoulaientvoirnosmissionnaires.Ilfaut
ledireetsoulignercelibéralisme‐ etcettefiertéaussisansdoute‐
d'unpaysd'inventeurs,consacrantdessommesénormeschaque
annéeàlarecherche,soucieuxdeneriencacherdecequel'onfait
sursonsol.
Sij'aidit,audébutdemonpropos,quejesuisquelquepeugêné
c'estquel'Electroniqueetl'Informatiquetellesquetraitéesdansles
pagesqu'onvalireontleurlangageetqu'ilfautd'abords'enbien
pénétrerpourtenterd'enparlerclairement.J'aitentéd'apprendrele
langagebienantérieurementaulivredePierreLhermitte,grâceàla
présenceparmilesmiensd'untechnicien,maislemaîtriseraupoint
delerendreavecclartéest.jeleconfesse,uneépreuvequime
vaudra,j'espère,l'indulgencedeslecteursdecetavantpropos.
Jepréviensaussilelecteurqu'ilneserapasquestionpourluide
parcourirrapidementcelivre.Illuifaudralerejeters'illerebute,etce
seradommagecarilsfontsavoirtoutcequ'ilcontient,oulelireligne
13
àligne,ens'arrêtantsouvent.S'ille[ait,lelecteurseraamenéà
réfléchiràtoutcequenousavonsàfaireenFrancesinousvoulons
mettreàladispositiondenotreindustrielesmoyensdefairequ'elle
répondesoitenFrance,soitpluslargementenEurope,audéfi
américain,etc'estencelaquesejustifieletitre«LePari
informatique».
Nousnepouvonspasnousrefuseràfairecequ'ontfaitlesEtats
Unisautoutpremierplan,cequefaitaussileJaponausecondplan,
cequefontl'U.R.S.S.ettouslespaysquiseveulentdegrandsEtats
modernes.Ilfautdonc:
«Connaîtrelesconnaissances»,c'estàdesseinquej'écriscette
phrase;
Disciplinercellescipourrenseignerlamachine;Indiquerenfinà
l'industriel,auchercheur,àl'enseignant,cequ'ilaàfaireparlamise
àsadispositiond'unesommeimmensedesavoirqu'ilnepeut
contenirenluiseul.
LeConseilEconomiqueetSocialasescuriositésduesaufaitqu'ila
ledroitdeprendredesinitiatives.Danslepassé,nousavionsmisface
àface,aucoursd'undébatdevantl'Assembléetoutentière,trois
spécialistesdesquestionsmonétaires:JacquesRueff,JeanRioustde
LargentayeetAlbinChalandon;etcelaadonnéunlivremis
aujourd'huiàladispositiondeschercheursetdesétudiantsqui
veulentsebienguiderdanscelabyrinthedesproblèmesmonétaires.
Lelivrequejeprésenteaulecteural'ambitiondefairedemême
avecl'Informatique,cettesciencedésormaisindispensableà
l'informationdupouvoiretdel'opinionpublique.
PierreLhermitteasouventcitéPascaldansuneconférencequ'il
faisaitenjanvierdernierausiègeduC.N.P.F.,unPascaldontles
formulessetrouventauchapitredesparis.
14
J'avaispourmapart,etdemémoire,citéChateaubriand
paraphrasantàplusd'unsièclededistancecequ'avaitdéjàdit
Bossuet,àsavoir:«Iln'estpasarrivédegrandchangementquin'ait
eusescausesdanslessièclesprécédents.»
Sil'onremplaceletermede«siècles»parletermed'«années»,
obligationquinousestfaiteparl'accélérationprodigieusede
l'Histoire,laformuleestàreteniretvautpouraujourd'hui:àsavoir
qu'ilnesepasserariendegrandenFrance,nonplusqu'enEurope
d'ailleurs,qu'enfonctiondel'intérêtaccordéàcequifaitlagrandeur
économiquedepayscommelesU.S.A.etleJapon,quisont
actuellemententêtedudéveloppementindustrieletdelaprospérité.
yyy
Ilfautmaintenantenveniràl'étudedesconséquencesdu
développementdel'automatisationdelagestiondesentreprises,ce
quiestprécisémentl'objetdecelivre:
Unepolitiquedel'informatiques'exprimeentroisstades:la
conceptiondel'outil,lafabricationdeceluicietsadiffusionausein
del'économie.
Pourcequiconcernesadiffusion,l'Informatique,commetoute
innovationmajeure,supposeuneadaptationprofondedesstructures
danslesdomaineslesplusdivers:quecesoitl'enseignement,
l'administrationpubliqueoul'entreprise.
Lesgainsdeproductivitéquel'onpeutattendred'unebonne
utilisationparlesdiversagentséconomiques,notammentengestion,
constituentlevéritableenjeu:laconceptiondelamachineetla
fabricationdecellecisontdepeuderapportaveccetenjeusil'on
veutqueceluicisoitréalisteetéconomiquementgénérateurde
progrès.Iln'apaséténécessaireàlaBelgiquedefabriquerdes
automobilespouravoirunbonréseaud'autoroutes.
1 / 9 100%