Analyser un verbe Vietsciences-Võ Thị Diệu Hằng 28/07/2007 Chương trình văn phạm pháp văn I) Định nghĩa: Động từ là chữ quan trọng nhất trong câu, dùng để diễn tả trạng thái (Elle semble émue, ils sont contents) hay hành động do chủ từ làm ra (ma mère me caresse) hay bị động (je suis caressé par ma mère). Bảng tóm tắt: Être, sembler, paraître, devenir, rester, demeurer, se montrer, se trouver, se révéler, s’appeler, avoir Verbe d'état : l’air, passer pour, être traité pour, être pris pour, être élu, être fait, être proclamé.. voix active Verbe d'action voix passive Verbe pronominal Verbe transitif Verbe intransitif Mode : có COD : verbe transitif direct có COI: verbe transitif indirect không có complément d'objet indicatif : có 8 temps - Le présent; 2 - L'imparfait; 3 - Le passé simple; 4 - Le futur simple; 5 - Le passé composé; 6 - Le plusque-parfait; 7 - Le passé antérieur; 8 - Le futur antérieur. conditionnel: présent, passé 1ère forme, passé 2ème forme subjonctif, impératif , infinitif, participe : présent, passé gérondif : là verbe + ant, chỉ sự việc đang xảy ra cùng một lúc Temps présent, imparfait, futur, passé, plus-que-parfait Personne première, deuxième, troisième Nombre singulier, pluriel Forme affirmative, négative, interronégative Động từ thay đổi tùy mode (7 mode), temps (18 temps), voix (active (chủ động) hay passive (bị động), personne (ngôi 1, 2, 3), nombre (số ít, nhiều). Dưới dạng participe passé, nó còn thay đổi theo giống (genre ; masculin: giống đực, féminin: giống cái) Muốn diễn tả một động từ, phải nói đầy đủ những yếu tố trên. Có hai loại verbes: verbes d'état và verbes d'action II) Verbe d'état Dùng để diễn tả trạng thái của chủ từ. Chủ từ có thể là danh từ hay đại danh từ. Một tĩnh từ có sự hiện diện của verbe d'état, sẽ có chức vụ làm attribut du sujet Être, sembler, paraître, devenir, rester, demeurer, se montrer, se trouver, se révéler, s’appeler, avoir l’air, passer pour, être traité pour, être pris pour, être élu, être fait, être proclamé... là những verbes d'état Verbe d'état là verbe attributif, vì nhiệm vụ của nó là attribut. Thí dụ: Elles semblent méchantes méchantes: adjectid qualificatif, féminin pluriel, attribut du sujet "elles" Muốn biết một verbe attrubutif, thay thế nó bằng verbe "être". Ils ont l'air content (Họ có vẻ hài lòng), có thể thay "avoir l'air" bằng "être": Ils sont contents => avoir l'air = verbe d'état =verbe attributif Elles semblent méchantes (họ có vẻ dữ) , có thể thay bằng "Elles sont méchantes" => sembler = verbe d'état III) Verbe d'action Verbes d'action diễn tả một hành động do chủ từ gây ra (Il jette un livre. nous réfléchissons. L'arbre est planté.) 1) Voix được trình bày dưới 3 dạng tùy vị trí của chủ từ đối với hành động mà động từ diễn tả, gọi là voix. a) Voix active: khi chính chủ từ làm động tác đó (Toàn mange la pomme : "Toàn" chủ từ cho "mange") b) Voix passive: chủ từ bị động (La pomme est mangée par Toàn: chủ từ pomme không làm gì hết, mà bị Toàn ăn. Chính Toàn làm động tác "ăn", nên "pomme" là sujet apparent cho "mange".) Verbe d'action có thể transitif hay intransitif c) Voix moyenne :Có những nhà văn phạm xem verbe pronominal giống như một voix moyenne. Có những động từ chỉ hiện diện dưới voix pronominale: se moquer de, se méfier de, se souvenir de... Sau khi biết voix của verbe, thì phải xác định ý nghĩa của verbe, là transitif hay intransitif 2) Mode Dù với voix nào thì cũng có 7 mode : a) mode indicatif b) mode subjonctif c) mode conditionnel d) mode participe, impératif, infinitif e) mode gérondif Sau khi xác định rõ ràng mode (thể), thì phải xác định temps 3) Temps: Temps: thời gian xảy ra hành động, gồm présent, imparfait, futur, passé, plus-que-parfait 4) Personne + nombre: Ngôi thứ và Nombre (số ít, nhiều) Ngôi thứ Số ít Số nhiều 1 je nous 2 tu vous 3 il, elle, on ils, elles 4) Forme (dạng) Có 3 forme: a) forme affirmative (Il parle), b) forme interrogative (Parle-t-il?), c) forme interro-négative (kết hợp cả hai dạng nghi vấn và phủ định: Ne parlera-t-il pas?). IV) Verbe transitif 1) Verbe transitif direct: Động từ có một complément d'objet direct (COD) để bổ nghĩa cho nó được gọi là verbe transitif direct (ngoại động từ) Thí dụ động từ "ăn" , hỏi "ăn cái gì?" , trả lời "trái cam". "trái cam là bổ ngữ cho "ăn" , vậy "ăn" là một verbe transitif direct . 2) Verbe transitif indirect: Động từ có một complément d'objet indirect (COI) được gọi là verbe transitif indirect Je pense à ma mère. "Penser" là một verbe transitif indirect vì giữa "pense" và "ma mère" có préposition "à" V) Verbe intransitif Còn động từ "đi", không thể hỏi "đi cái gì?", nên nó không có COD hay COI, vậy "đi" là một verbe intransitif (nội động từ) Những động từ chia với auxiliaire "être": Khi các động từ chia ở temps composé, như passé composé hay plus-que-parfait, passé 1ère, 2ème forme..., phải hỗ trợ thêm một động từ "avoir" hay "être", lúc này, hai động từ avoir và être không có nghĩa "có" hay "là" như thường lệ, nó chỉ dùng để giúp động từ chính, người ta gọi nó là "auxiliaire" (trợ động từ) Tất cả mọi động từ đều dùng auxiliaire "avoir" để chia các temps passé, trừ 12 verbe chính sau đây (và động từ "choir" , nhưng động từ này xưa rồi, bây giờ người ta dùng "tomber") là chia với auxiliaire "être" aller, venir (đi, về) arriver, partir (tới, ra đi) entrer, sortir (vô, ra) monter, descendre (lên, xuống) naître, mourir (sinh ra, chết) rester, tomber (ở lại; té, rơi) Monter, descendre: Đặc biệt hai động từ này có thể là verbe transitif direct, nếu nó COD. Thí dụ: Monter une armoire = lắp ráp một cái tủ Monter , descendre un enfant = dẫn đứa nhỏ lên , xuống cầu thang Descendre un tableau: hạ bức tranh xuống, descendre un avion: bắn rớt máy bay... VI) Analyser un verbe : là làm rõ ràng fonction (chức vụ), nature (loại), forme (dạng) của động từ đó fonction : Nêu ra mệnh đề, câu mà động từ ra lệnh nature : Nêu dạng infinitif của nó (nguyên mẫu), verbe attributif hay transitif, intransitif, impersonnel, pronominal forme : Nêu lên mode ::(có 7 modes. 4 modes personnels gồm L'indicatif, le conditionnel, l'impératif và le subjonctif và 3 modes impersonnels gồm L'infinitif , le participe (participe présent và participe passé) và gérondif. temps : présent, futur, passé, plus-que-parfait personne : có 3 loại personne, 1ère personne gồm je, nous. 2ème personne gồm tu, vous và 3 ème personne có il, elle, ils, elles) nombre (voir personnes grammaticales), la voix :passive hay active cho verbe transitif direct.. Chú ý : có nhiều locution verbale (động từ đi kèm theo một danh từ), không thể analyser riêng rẽ từng chữ vì tách rời ra sẽ không đúng nghĩa, mà phải xem locution verbale này như một verbe. Thí dụ avoir froid, chaud, avoir faim, prendre forme, perdre pied, rendre justice... Je vois les gens danser = je vois les gens qui dansent vois= verbe voir, transitif direct, voix active, indicatif présent, 1ère personne du singulier danser = verbe danser, intransitif, infinitif présent Les enfants rient rient = verbe rire, intransitif, troisième groupe, mode indicatif, temps présent, 3ème personne du pluriel, voix active, forme affirmative. Xem "Table de conjugaison" Bảng chia động từ dùng để làm mẫu cho các động từ khác có cùng tính chất và có những tận cùng (terminaison) giống nhau Conjugaison du verbe RESTER Temps Forme active Mode indicatif Présent Je reste Imparfait Je restais Passé simple Je restai Passé composé Je suis resté(e) Passé antérieur Je fus resté(e) Plus-que-parfait J'étais resté Futur simple Je resterai Fut antérieur Je serai resté(e) Futur du passé Je resterais Fut anté passé >Je serais resté Mode conditionnel Présent Je resterais Passé 1ère forme Je serais resté(e) Passé 2ème forme Je fusse resté(e) Mode impératif Présent Reste Passé Sois resté Mode subjonctif Présent Que je reste Imparfait Que je restasse Passé Que je sois resté(e) Plus-que-parfait Que je fusse resté(e) Mode infinitif Présent Rester Passé Etre resté(e )s Mode participe Présent Restant Passé Étant resté(e)s Mode gérondif Présent En restant Chú ý: 1) Dạng của verbe trong temps composé: Những temps composé chia với auxiliaire avoir hay être: chỉ auxiliaire mới bị chia (thay đổi), còn verbe sẽ ở dưới dạng participe passé. Auxiliaire là trợ động từ, không có nghĩa riêng của nó, mà chỉ giúp chia động từ theo mode, theo temps mình muốn. Tiếng Pháp có hai auxiliaire là "Avoir" và "Être" cũng như trong tiếng Anh, ta dùng "Have" và "Will" để chia những động từ ta cần. Thí dụ trong câu: J'ai un perroquet. "ai" là verbe "avoir" nghĩa là "có". Nếu dùng temps passé composé, verbe "avoir" sẽ trở thành participe passé "eu", và ta phải thêm auxiliaire "avoir" vô: J'ai eu un perroquet. 2) Dùng auxiliaire nào? Phần lớn các verbe dùng auxiliaire "AVOIR", trừ 13 verbes dùng auxiliaire "ÊTRE" và tất cả các verbes pronominaux (có "SE" đằng trước) đều dùng auxiliaire "ÊTRE". Trừ 13 verbes chia với auxiliaire "ÊTRE": Aller, venir - arriver, partir - entrer, sortir - rester, tomber - naître, mourir monter, descendre và choir (= rơi, ngã, động từ cũ xưa ít dùng có nghĩa giống "tomber") 3) Vị trí các động từ với nhau: Các động từ thay đổi khi đứng sau auxiliaire hay một động từ khác: * Đứng sau auxiliaire, động từ biến đổi thành participe passé * Đứng sau một động từ khác, động từ phải ở thể infinitif (nguyên mẫu) Thí dụ: Il a fallu aller voir courir les poules Đọc bài liên quan: Le Temps Présent je tu il nous vous ils pars pars part partons partez partent Indicatif Passé composé Présent je suis parti tu es parti je il est parti tu nous sommes partis il vous êtes partis nous ils sont partis vous Conditionnel partirais partirais partirait partirions partiriez Passé 1ère forme je tu il nous vous serais serais serait serions seriez parti parti parti partis partis Imparfait je partais tu partais il partait nous partions vous partiez ils partaient Futur je partirai tu partiras il partira nous partirons vous partirez ils partiront Passé simple je partis tu partis il partit nous partîmes vous partîtes ils partirent ils partiraient ils seraient Plus-que-parfait Passé 2ème forme j' étais parti tu étais parti il était parti je fusse parti nous étions partis vous étiez partis tu parti ils étaient partis partis fusses il Futur antérieur je tu il nous vous ils serai seras sera serons serez seront fût parti nous parti fussions parti vous fussiez parti ils fussent partis partis partis partis partis partis Passé antérieur je tu il nous vous ils fus fus fut fûmes fûtes furent Présent parti parti que je parti que tu partis qu' il partis que nous partis que vous qu' ils Subjonctif Passé parte que partes que parte qu' partions que partiez que partent qu' Imparfait je tu il nous vous ils sois sois soit soyons soyez soient parti parti parti partis partis partis Plus-que-parfait que je partisse que je que tu partisses que tu qu' il partît qu' il que nous partissionsque nous que vous partissiez que vous qu' ils partissentqu' ils fusse fusses fût fussions fussiez fussent parti parti parti partis partis partis Impératif Présent pars partons partez Passé sois parti soyons partis soyez partis Participe Présent partant Passé parti partie partis parties © http://vietsciences.free.fr và http://vietsciences.org Võ Thị Diệu Hằng
