Transmissionimmédiateauxpréfetsdesinformationsrelativesauxdépassementsouprévisionsdedépassementsdesseuilsd'alerteetderecommandations.
L’Institutdeveillesanitaireest,desoncôté,chargédelasurveillanceépidémiologiquedeseffetssurlasantédelapollutionatmosphériqueàcourtetàlongtermes:
c’estleprogrammePsas(Programmedesurveillanceairetsanté),quiaétémisenplaceen1997auseindudépartementsantéenvironnement.Leprogrammeest
implantédans9villesfrançaises(Bordeaux,LeHavre,Lille,Lyon,Marseille,Paris,Rouen,StrasbourgetToulouse).
Auniveaurégional,lePlanRégionalSantéEnvironnementRhôneAlpes2prévoitdesmesurespourréduireleniveaudeparticulesetdepesticidesdansl’air,etles
émissionsdesixsubstancestoxiquesoufamillesprioritaires:benzène,arsenic,mercure,dioxines/PCB,HAP,solvantschlorés.
Airintérieur
L’observatoiredelaqualitédel’airintérieur(OQAI)aétécrééen2001etclasséactionprioritairedanslecadredupremierplannationalsantéenvironnementen2004
(PNSE).Ilestmissionnéparlespouvoirspublicsafindemieuxconnaîtrelapollutiondel’airintérieur,notammentenmettantenplacedescampagnesdemesuresà
l’échellenationale.
LaloiGrenelle2arenduobligatoirelasurveillancedelaqualitédel’airintérieurdanscertainsétablissementsrecevantdupublicsensible(lieuxd’accueild’enfantsâgésde
moinsde6ans,centresdeloisirs,établissementsd’enseignement,établissementssanitairesetsociaux).L’entréeenvigueurdecetteréglementationestprogressiveet
seramiseenplaceparétapesjusqu’en2023(décret20111728du2décembre2011).Parailleurs,ledécret201214du5janvier2012portesurl’évaluationdesmoyens
d’aérationetàlamesuredespolluantseffectuéesautitredelasurveillancedelaqualitédel’airintérieurdanscesétablissements.Ilprécisequelebenzène,le
formaldéhydeetledioxydedecarbonedoiventêtremesuréstouslesseptans(saufencasdedépassementoùunenouvellemesureestàréaliserdanslesdeuxans).
Récemment,legouvernementadécidédesimplifierledispositif:
ensupprimantl’obligationderéaliserdesmesuressystématiquesdequalitédel’airpourlesétablissementsetcollectivitésquiaurontmisenplacedesdispositions
particulièresdepréventiondelaqualitédel’airdéfiniesdansunguidedebonnespratiques(http://www.developpementdurable.gouv.fr/Guidepratiquepourune
meilleure.html).
ensupprimantl’obligationd’accréditationpourlesorganismeschargésdeprocéderàl’évaluationdessystèmesd’aération.
Parailleurs,lamesureduperchloréthylèneserademandéepourlesétablissementscontigusàuneinstallationdenettoyageàsec.
Pourpermettreauxétablissementsetauxcollectivitésdemettreenœuvrelenouveaudispositif,legouvernementadécidélereportdesamiseenapplicationau1er
janvier2018pourlespremiersétablissementsconcernés(accueilscollectifsd’enfantsdemoinsde6ans,écolesmaternellesetécolesélémentaires).
L’ensembledestextesquipermettentcereportetlasimplificationdudispositifactuelserontpubliésdébut2015.
Auniveaurégional,lePlanRégionalSantéEnvironnementRhôneAlpes2prévoitdesmesurespourlimiterlesrisquessanitairesliésàlaqualitédel’airintérieur(formation,
information,améliorationdelaqualitédel’airintérieurdanslebâti).
Sourcesrédactionnelles:FédérationAtmoFrance,OQAI,CIRC,InVS,Afsset
Auteur:Unitécancerenvironnement
Relecteurs:GuillaumeBoulanger(Anses),CorinneMandinetSéverineKirchner(Observatoiredelaqualitédel'airintérieur,CentreScientifiqueetTechniqueduBâtiment)
Nosfichessurcethème
Benzène
Cancerdelavessie
Cancerdupoumon
Classificationdessubstancescancérogènes
ComposésOrganiquesVolatilsdansl'air
EvaluationduCIRC:gazd'échappementdesmoteursdieseletessence
Formaldéhyde
Hydrocarburesaromatiquespolycycliques
Particulesdansl'air
Radon
Pourallerplusloin
Rapportsettextesofficiels
Académienationaledemédecine,2009.Airextérieur,airintérieur,etsanté
Décret20111728relatifàlasurveillancedelaqualitédel’airintérieurdanscertainsétablissementsrecevantdupublic (http://www.developpement
durable.gouv.fr/IMG/pdf/jo_021211decret_surveillance_QAI.pdf)
Décret201214du5janvier2012relatifàl’évaluationdesmoyensd’aérationetàlamesuredespolluantseffectuéesautitredela
surveillance[...] (http://www.legifrance.gouv.fr/jopdf/common/jo_pdf.jsp?numJO=0&dateJO=20120106&numTexte=17&pageDebut=00262&pageFin=00265)
EEA(EuropeanEnvironmentAgency)2013:AirqualityinEurope—2013report
HCSP,2013.Valeursrepèresd'aideàlagestionpourlesparticulesdansl'airintérieur
Légifrance,2014:Arrêtédu20août2014relatifauxrecommandationssanitairesenvuedeprévenirleseffetsdelapollutiondel'airsurla
santé (http://legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=521430F1F0736B964452DD9C991F56F4.tpdjo15v_1?
cidTexte=JORFTEXT000029413664&dateTexte=&oldAction=rechJO&categorieLien=id&idJO=JORFCONT000029413489&utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=arrete
du)
Loin°961236du30décembre1996surl'airetl'utilisationrationnelledel'énergie (http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?
cidTexte=JORFTEXT000000381337&dateTexte)
MEDD,2014:lasurveillanceobligatoiredelaqualitédel’airintérieurdesétablissementsrecevantunpublicsensible
WHO,2005.LignesdirectricesOMSrelativesàlaqualitédel'air
Etudesetpublicationsscientifiques
Beeson,1998.LongtermConcentrationsofAmbientAirPollutantsandIncidentLungCancer[...]
IARCScientificPublicationn°161,2013:airpollutionandcancer
INERIS,2014Qualitédel’Air:commentévaluerlespolitiquesdegestiondequalitédel’air,àcou
Inserm,2004.Distributiondel'expositiondelapopulationurbaineàdespolluantsparticulaires[..
InVS,2008.Évaluationdel’impactsanitairedelapollutionatmosphériqueurbaine.Concepts[...]
InVS,2013.BEHthématique:épidémiologieetpollutionatmosphériqueurbaine
InVS,BEH,6janvier2015:"Impactàcourttermedesparticulesensuspension(PM10)surlamortali
Nafstad,2003.Lungcancerandairpollution:a27yearfollowupof16209Norwegianmen
RaaschouNielsen,2013.Airpollutionandlungcancerincidencein17Europeancohorts(ESCAPE)
Sax,2013:AirpllutionandlungcancerinEurope (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24079870)
Informationsdespublics
ADEME,2012.Unairsainchezsoi(guide"Agir!")
ADEME.Air,santéetprévention.Vivre,c’estrespirer
ADESRhôneetGrandLyon,2012.Livretressources:airetsanté
Afsset,2005.Pollutionatmosphériqueurbaine
Afsset,2006.Environnementdomestique
AirParif.L’airquenousrespirons
Avisdel'ADEME,juin2014:EmissionsdeparticulesetdeNOxparlesvéhicules
routiers (http://www.ademe.fr/sites/default/files/assets/documents/avis_ademe_emissions_particules_vehicules_juin2014.pdf?
utm_content=buffer11725&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer)
ConseilHabitatetSanté,2014:Laqualitédel’airetlasantéenquestion (http://www.conseilhabitatsante.org/Forum.html)
Episodedepollutionauxparticulesfines:recommandationssanitairesduMinistère,14mars2014
Guidedelapollutiondel'airintérieur
InVS,2010.Gestiondelaqualitédel’airintérieurdanslesétablissementsrecevantdupublic