Collège Rose Valland Grammaire Latin DM - LE PERFECTUM ACTIF I – Le radical du perfectum Remplissez le tableau ci-dessous en suivant le modèle proposé. Veillez à bien observer les temps primitifs et la composition des verbes grâce aux lettres qui reviennent et indiquent le point d’accroche. (0,5pt par réponse, soit 8pts) Verbes turbo, as, are, avi, atum : troubler Radical de l’infectum Parfait 1e singulier Radical du perfectum turb- turbavi turbav- *accipio, is, ere, cepi, ceptum : recevoir *do, as, are, dedi, datum: donner *cado, is, ere, cecidi, casum : tomber *respondeo, es, ere, di, sum : répondre *venio, is, ire, ii/ivi, itum : venir *dico, is, ere, dixi, dictum : dire *interficio, is, ere, feci, fectum : tuer II – Conjugaison Remplissez le tableau suivant ; soyez vigilant sur les radicaux. (1pt par forme, soit 20pts) PARFAIT 2e sg. *ago, is, ere, egi, actum : agir, faire *approbo, as, are, avi, atum : approuver *caveo, es, ere, cavi, cautum : prendre garde *injicio, is, ere, jeci, jectum : jeter dans *do, as, are, dedi, datum: donner PLUS-QUE-PARFAIT 3e sg. FUTUR ANTERIEUR 1e pl PARFAIT 3e pl. III – Version : Coriolan (12pts) a) Cnaeus Marcius Coriolanus1 vir clarus fuit et Volscorum oppidum cepit. b) Romani magnam praedam ibi fecerunt. c) Post paucos annos, a Romanis damnatus2 quod magnam frumenti copiam populo non dederat, adversus Romanos illum saevum populum concitavit. d) Mox castra sub Romae muris posuit. e) Neque amicos nec legatos accepit ; itaque Romani propinquum periculum timebant. f) Tandem Veturia3, Corionali mater, Volscorum castra petiit. g) Coriolanus matrem audivit et adversus ingratam patriam non pugnare statuit. 1 : Cnaeus, i (m) Marcius, i (m) Coriolanus, i (m) : Cnaius Marcius Coriolan 2: “damnatus” est un participe passé passif, appose au sujet sous-entendu “Coriolan” que l’on traduira par “condamné”. Il a un complément d’agent à l’ablatif, introduit par la préposition « a » ainsi qu’une subordonnée de cause introduite par « quod » pour expliquer le mobile de la condamnation. 3 : Veturia, ae (f) : Véturie (nom propre de femme) D’après Tite-Live 1) Questions de grammaire : Relevez tous les verbes conjugués et analysez-les comme dans le tableau suivant : (0,5pt par verbe, soit 5pt) Phrase a a Verbe fuit cepit Temps parfait … Personne 3e singulier … Traduction fut / était … 2) Traduisez ! (1pt par phrase, 7pts) Vocabulaire (en supplément du lexique à jour…) Verbes -concito, as, are, avi, atum : exciter, lancer -*pono, is, ere, posui, positum : poser, placer, disposer -*accipio, is, ere, cepi, ceptum : recevoir -*peto, is, ere, ii/ivi, itum : chercher à atteindre, se rendre à (+acc du lieu où l’on va) Adjectifs -*clarus, a, um : brillant, célèbre, illustre -*paucus, a, um (mais surtout pl. : pauci, ae, a) : peu, un petit nombre -*saevus, a, um : cruel -*ingratus, a, um : ingrat Prépositions -*adversus + acc. : contre -*sub+ abl. : sous Conjonctions de subordination *quod + indic. : parce que Noms -*oppidum, i (n) : place forte - Volsci, orum : les Volsques (peuple d’Italie) -*praeda, ae (f) : proie, butin -*annus, i (m) : année -*frumentum, i (n) : blé, grain -*castra, orum (n. pl.) : camp militaire -*murus, i (m) : mur, muraille -*amicus, i (m) : ami -*legatus, i (m) : légat, ambassadeur, lieutenant -*mater, tris, (f) : mère Adverbes -*ibi : ici, là (lieu où l’on est) -*itaque : c’est pourquoi -*tandem : enfin Déterminants/Pronom -*ille, illa, illud : ce, cet, cette-là