31/05/12' Etude'Immuno1histochimique' dans'le'Cancer'du'colon' ' Intérêt'et'indica=ons' ' Pierre%Déchelo,e% Pe=t'lexique' CCR':'Cancer'colo1rectal' MSI':'MicroSatellite'Instability' ' '(ex'MMR':'MisMatch'Repair)' RER':'Replica=on'Error' niveau'instabilité':' ' ' 'élevée':'MSI1H':'high'' 'basse':'MSI1L':'low' MMS':'phénotype'stable' 1' 31/05/12' Cancer'colo1rectal'(CCR)' CCR':'98'%'adénocarcinome'(lieberkhunien)' Survenue':'' ' 'sporadique' '/' '113'%'$'familial' ' 15'%'totalité'CCR'=>'instabilité'des'micro1satellites' ' ' '(MSI)'MicroSatellite'Instability'(ex'MMR':'MisMatch'Repair)' 'non'répara=on'des'mésappariements'ADN' 'phénotype'tumoral'instable' ' ' ' ' '' Cancer'colo1rectal'(CCR)' =>'Parmi'ces'15'%'de'CCRs'avec'instabilité'microsatellites'' ' '1'1/3':'instabilité'héréditaire'' 'muta=on'germinale'd'un'des'gènes'répara=on' ' '1'2/3':'phénotype'instable'' 'origine'épigéné=que'non'transmissible' 'hyperméthyla=on'du'promoteur'gène'MLH1' ' '(sénescence,'ap'60'ans)' ' NB':'hyperméthyla=on'possible'sur'instabilité'héréditaire'!' 2' 31/05/12' Qu'est1ce'que' l'Instabilité'microsatellitaire' 1'Défaut'de'répara=on'des'mésappariements'de'l'ADN'' ' '(MMR'=''MisMatch'Repair)' ' 1'Microsatellites':'' .'séquences'courtes'bi1nucléo=des'non'codantes' .'source'de'polymorphisme'inter1individuel'' .'fréquemment'répétées'au'cours'de'la'replica=on'd'ADN' '=>'très'exposés'aux'erreurs'replica=on' '=>'instabilité'géné=que' ' Rôle'du'Système'MMR' (MisMatch'Repair)' Réparer'les'mésappariements'ADN' Ensemble'de'protéines'(réparases)'sous'contrôle'génique' Les'principales':' 'MSH2,'MSH3,'MSH6'' 'MLH1,'MLH3,'PMS2'' Correc=on'des'erreurs'de'replica=on'avant'division' Ac=on'sous'forme'de'complexes'bi1protéiques':' 'MLH1/PMS2' '&' 'MSH2/MSH6' 'ex=nc=on'souvent'de'manière'couplée' ' 3' 31/05/12' Causes'déficience'système'MMR' MSI':'MicroSatellite'Instability' Altéra=on'soma=que'ou'génique' ' 'gène'codant'pour'protéine(s)'MMR' ' 80'%'CCR'MSI':' ' 'inac=va=on'soma=que'MLH1' ' 'phénomène'de'sénescence'(après'60'ans)' ' 'hyperméthyla=on'bi1allélique'du'promoteur' ' ' '70%%%associé%muta5on%soma5que%gène%BRAF% ' 20'%'CCR'MSI'(3'%'totalité'des'CCR)' ' 'inac=va=on/muta=on'cons=tu=onnelle'd'1'allèle' ' 'puis'muta=on'soma=que'du'2nd'allèle'système'MMR' ' 'concerne'couples':'MLH1'/'PMS2 '& ''MSH2'/'MSH6' ' Pourquoi'détecter'instabilité'?' Instabilité'géné=que':'$'Lynch' '' Prédisposi=on'héréditaire'au'développement'de'cancer' AD'pénétrance'variable' Spectre'étroit':' 'ADKs':'Colo1Rectal,'endomètre'&'grêle' Spectre'large':' 'en'+':'estomac,'carcinomes'ovariens,'Voies'biliaires' ' Critères'individuels'&'familiaux' ' 'Amsterdam'&'Bethesda' 4' 31/05/12' Détec=on'instabilité'' (géné5que%ou%non)' Diagnos=c':'' 'technique'de'référence' 'bio1moléculaire'(séquençage'après'PCR)' 'niveau'instabilité':' ' 'élevée':'MSI1H':'high'(2'marqueurs'instables)' ' 'basse':'MSI1L'low'(1'seul'marqueur'instable)'=>' ' ' '=>'caractéris=ques'peu'≠tes'tumeurs'stables' ' ' 'phénotype'MMS'(Stable)''' Indica=ons'/'intérêt'IHC' Présélec=on'des'pa=ents' Iden=fica=on'candidats'au'$'de'Lynch' Détec=on'de'l'instabilité'soma=que' Critères'retenus'pour'la'détec=on'IHC'' ' 'CCR%avant%60%ans' ' '(ou'demande'spécifique'ou'ATCDs'connus)' ' 5' 31/05/12' Immuno1histochimie' Prélèvement'standart':'biopsie'ou'pièce' 4'ACs':'protéines'de'répara=on'mésappariements' 'MLH1,'MSH2,'MSH6,'PMS2' Expression'normale'':' 'noyau'¢'épithéliales'normales'et'mésenchyme' ' ' '='contrôle%interne% 'et'noyau'¢'tumorales' Si'muta=on':'' ' 'absence'expression'dans'¢'tumorales' ' 'persistance'ailleurs' '' 6' 31/05/12' MSH2* MLH1* 7' 31/05/12' PMS2* MSH2* MLH1* PMS2* 8' 31/05/12' IHC'' résultats'&'implica=ons' Perte'isolée'expression':'MSH2,'MSH6'ou'PMS2' 'en'faveur'altéra=on'cons=tu=onnelle'du'gène' '=>'Cs'Onco1géné=que'/'biologie'moléculaire' ' Éliminer'cause'non'géné=que'd'instabilité'=>'' =>'perte'isolée'expression'MLH1':' '1'soit'altéra=on'cons=tu=onnelle'génique' '1'soit'hyper1méthyla=on'bi1allélique'promoteur'du'gène' ' '=>'repose'sur'étude'BRAF' ' 'muta=on'présente'dans'70180'%'CCR'MSI'par'hyper1méthyla=on' promoteur'gène'MLH1' ' 'muta=on'absente':'Cs''/'biologie'moléculaire' 9'