Faire scène

publicité
Fairescène
Vendredi30septembre2016
Commentreconnaîtreetdévelopperlestalentsdanslesmilieuxdesoins?
KAOSetL’Écheveausontdeuxstructurestrèsdifférentesmaisquiprésententcertainessimilitudes.Toutes
deuxtravaillentsontétroitementliéesàuneinstitutiondesantémentalemaisbénéficientd’unegrande
indépendanceetautonomiedansleursactions,cequisereflètedansleurmanièredetravailler.Elles
partagentunemêmevisiondelapratiqueartistique,notammentconcernantl’importancedelaréalisation
desoientantqu’artisteauseindelasociété.Pourcesdeuxstructures,lapratiqueartistiquen’apaspour
finalitédesoigner.
Intervenant#1:MikeMichiels–KAOS
Brefrésumé
KAOS(«KunstAtelierOpperStraat»)estunatelierartistiquecrééilyaplusde5ansauseinducentre
psycho-socialStAlexiusàIxelles.
L’atelierfonctionneindépendammentducentre.Lesprojetsartistiquessoutenussontsoitdesprojets
propresouissusdesollicitationsextérieures,l’importantétantdemaintenirunesortedefilrougeavecle
mondeartistique«normal».L’asblsouhaitedoncnepasfairededifférenceentrelesinitiésetlesnoninitiésdansledomainedel’artetdanslasociétéengénéral.KAOSparled’artetd’artistes,etdesquestions
defragilitémentalepeuventégalementseposermaiscen’estpascentralaupropos.Ils’agitavanttoutde
transformerlesstigmatisationsnégativesquiexistentsurcesvulnérabilitésenquelquechosedepositif.
KAOSsesitueàprésentàunmomentcharnièredesonexistence.Crééeilyaenviron5ansetdemi,l’asbl
estuniquementfinancéesurprojets(iln’yapasd’employé).Lesprojetsdeviennentcependantdeplusen
plusconséquents,etlebesoind’unsoutienstructurelsefaitsentir,d’oùcetteidéedeprojetdanslecadre
duDécretsurlesArts(Kunstendecreet):AREAS,ArtistResidencyEncounterAgainstStigma,unlieude
résidenceartistiqueenpsychiatrie.IlexistedenombreuxlieuxderésidenceartistiqueenFlandreetà
Bruxelles,maisaucunenpsychiatrie.Unprojet-piloted’échangeavulejourfin2015auxPays-Basavecla
résidenced’artistes«HetVijfdeSeizoen»(«lacinquièmesaison»).
LeprojetAREAScomportedeuxvolets:
1) Unespacedetravail(l’atelierKAOS,sousformedeworkshop)
2) Unerésidencedansunhabitatprotégépourvivreettravailler
L’artistefaitdoncl’expérienced’unerésidencedanslecadred’unlogementprotégéoùilpartageune
maisonetunatelier.Suiteàlarésidenceestorganiséeuneexpositionetenfin,desactivitésencadrées
(conférences,projectionsdefilms,débats)sontproposésencoopérationavecdiverspartenairesafin
d’impliquerlegrandpublicdanslarésidence.Unlienestainsifaitaveclecircuitclassique.
KAOSestavanttoutportéparMikeMichielsetErikThys(psychiatreetartiste),cedernierdisposantd’un
largeréseaudanslemondeartistique.Auseindeceréseau,denombreuxhabituéssontvenustravailler
dansleslocauxdel’asbl:
-
-
-
-
Aumomentdelarénovationducentre,unbudgetavaitétéprévupourunprojetd’intégration
artistique(2009),uneœuvredeverreréaliséeavecdespersonnesprésentantunefragilitémentale.
CeprojetaenpartieconduitàétablirKAOSen2011.Deuxprojetsàl’initiativedeMikeauseindu
centrepsycho-socialontdirectementcontribuéàcréerl’asbl:leprojetdephotographieetthéâtre
"Blik/Regard"en"Blikschade"en"PoëtischLandschaps/PaysagePoétique"de
l’asblPLANKTONHOTEL.
IndraStruyven,photographe,estvenueréaliserdesportraits.Lerésultatdesontravailaété
présentédansl’atelierdeKAOS,etapermisdedonnerdelavisibilitéauxpersonnesprésentantune
fragilitémentale.
En2013,LievenVanMeulder,photographequenousavonsdéjàprésentéàplusieursreprisesdans
noslocauxcommepartenairedeprojet,aréaliséunesériedeportraitsetdephotographiesdela
ville.
Leprojet«Beautywithoutirony»(«beautésansironie»),drapeauxàEssaouira(Maroc)etAnvers,
avecentreautresuneréalisationdeLievenVanMeulder.
En2014,«Metamorfose»(danslecadred’unanniversaire),undéfilédemodeparlespatientset
lepersonnelducentreainsiquetouteslespersonnesexternesayantunlienaveclastructure,qui
avaitpourbutdeprésenterletravaild’uneannéeaccompagnéparunecouturièredemode.Ce
projetaétéreconduitàAmuz(Anvers).
2013-2015,«Returntosender».Descartespostalesviergesontétéenvoyéesàdiversartistesen
leurdemandantdelesrenvoyeraprèslesavoirtransforméesenœuvresoriginales.Autotal,150
œuvresontétéprésentéesdansl’atelierdeKAOSsansmentionnerlenomdel’artiste(celui-ciétait
indiquésuruneliste).Lesvisiteurspouvaientainsiprofiterdel’expositionsanspréjugés.Les
œuvresontétévenduesauxenchèresparMarianneHoetdeChristie’s(20enchèresautotal).
LeprojetaensuiteétérécupéréparleWIELS,oùdavantaged’artistesontpuparticiperetélaborer
uncatalogue,exposél’annéepasséeàBozar.
Premièrerésidence:octobreàdécembre2015
MilouAbelaséjournéàBruxelles,AnneDaemsetVoebedeGruytersesontrendusàDenDolder
(Pays-Bas).ExpositionàDenDoldenetauKaaitheater.
Milouachoisidetravailleravecénormémentdegensqu’ellearencontréeslorsdelarésidence,
danslamaisonoùelleahabitéetégalementdanslecentrepsycho-social,réalisantainsiune
grandequantitédeportraitsetdephotosquiontnotammentétéreprispourl’exposition«Perfect
PeopleHaveNoStories»(MuntPunt)durantlemoisdelasantémentale.
Plusd’infos:http://vzwkaos.weebly.com/
Intervenant#2:LaurentBouchain–L’Écheveau
Brefrésumé
Letravaildel’Écheveauestréaliséenhôpitalpsychiatrique,cequiestassezdifférentd’uncentre
psychosocialcommeStAlexiusaveclequeltravailleKAOS.Lespersonnesyséjournentuntemps
relativementcourt,d’oùunedifférenceimportante.
LaurentBouchainestdramaturgeetmetteurenscène.Sespiècessontsouventàteneurpolitiqueet
cherchentàrépondreàl’interrogationsuivante:«Commentpuis-jechangerlemonde?»(«Montravail
m’aavanttoutpermisdemechangermoi-même;changerlemonde,celanemarchepas.»)
C’estsuiteàunvoyageenAmériqueduSudqu’ilacommencéàréfléchirsurlerôledel’artdansle
changementsocial.Ilestretournétravaillerdansunhôpitalpsychiatriqueavecledéfideréfléchirdurant6
moisàlamiseenplaced’actionsartistiquesauseindel’hôpital.Ilatoutd’abordréfléchiauxliensentreart
etsoin–ilexistaitdenombreuxexemplesd’initiativespardesmédecins,infirmièresetanimateurs-rices,
maispaspardesartistes.Unedeuxièmepistederéflexionétaitdesepenchersurlamanièredontces
initiativespouvaientinvestird’autreslieux.Unetroisièmeidéeétaitd’inviterlesartistesàvenirdansles
locauxetàyprésenterleurtravail.
Undespremiersprojetsaétél’accueild’ungroupedemusiquepunk.L’enregistrementdelaperformancea
permisd’alimenterunatelierd’écriturequiagénérédenouveauxtextes.Cestextesontétéconfiésàla
choraledulieuetlamusiqueauxmusiciensdugroupe.Legroupeestrevenuunenouvellefoispourse
produireaveclachorale.
L’Écheveauestavanttoutunserviceculturel.Leservicecultureln’estpasunserviceexternemaisfaitbien
partieintégrantedel’hôpital.Septemployésdel’hôpitalytravaillent.Unetrentained’ateliersysont
organisésparmois,leplussouventdel’initiation.Ainsi,lespersonnesquiavaientdéjàunepratique
artistiquepeuventrapidementreprendrelefildurantleurséjouràl’hôpital.Onestégalementtrèsattentifs
àlapossibilitéquelespersonnesquiontparexemplesuiviunatelierdethéâtreàl’hôpitalpuissent
continueraprèsleurséjour.Ilyaaussiunebibliothèquegéréeparlesrésidentsdel’hôpital.
L’Écheveaufournitbeaucoupd’effortspouralleràlarencontredesgens,afindevraimentconnaîtreles
personnesetleursenvies.C’esttrèsimportantpoureux.Lepatientavraimentuneplacecentrale.L’objectif
estdeleurredonnerduplaisiretdesperspectivespourquandilsserontànouveau«dehors».Ilrestebien
évidemmentdesdifférencesentrel’approchemédicaleetl’approcheartistique.C’estimportantde
reconnaîtrecesdifférencesetdeveilleràcequecesdeuxpointsdevuen’entrentpasencompétition.
Téléchargement