Tabloid.DevComm

DPWH, BINUKSAN NA ANG SORSOGON COASTAL ROAD SA BICOL REGION
PARA SA MGA MOTORISTA
By: Cristian Jan D. Moraleja
Isa sa pangunahing problema na kinakaharap ng Pilipinas ay ang kondisyon ng trapiko. Upang
maibsan ang trapiko sa pangunahin at ibang kalsada ng Sorsogon City at upang mabigyan din ng
proteksyon ng kalsada ang mga lugar na nakapaligid nito mula sa storm surge kaya’t naisipan ng
administrasyong Duterte ang proyektong Sorsogon Coastal Road at inaasahan rin na mas
mapapadali ang biyahe mula sa Rempeolas hanggag barangay Balogo. Ang proyektong ito ay
tinatawag na isa sa “grandest” na nakasailalim sa programang ‘Build! Build! Build!’ ng gobyerno
sa Bicol rehigon. Sinasabing tinatayaang mahigit 300 bilyong piso ang inilaan na pondo para sa
proyektong ito. Ang mga namamahala dito ay ang Department of Public Works ang Highways o
DPWH Regional Office V at ang Sorsogon First Distric Engineering Offfice.
Sinasabi na ang proyektong Sorsogon Coastal Road ay nakapailalim sa 2015 General
Appropriation Act ng PNOY’s administration. Ang proyektong ito ay orihinal na itinaktadang
matapos sa taong 2016, ngunit ito ay tapos lamang ngayong taon na 2020 sa ilalim ng pamumuno
ni Pangulong Rodrigo Duterte kung kaya’t sinasabi ng nakakarami na ito ay proyekto ng
administrayong Duterte.
MGA MAAARING DAHILAN NG PAG-ANTALA SA PROYEKTO
Isa sa nakikitaang dahilan ng pag-antala ng proyekto sa mahigit na apat na taon ay ang
pagkakaroon ng problema sa pondo, pagkakaroon ng komplikasyon sa pag sasagawa ng plano sa
istruktura at geological at kung saan ipupwesto, magmumula at matatapos ang gagawing daan
maging kung ano ang mga posibleng lugar na madadaanan. Gayundin ang pagkakaroon ng
problema sa mga contractor na kung saan ay sila ang namumuno sa paggagawa ng ganitong klase
ng proyekto. Kadalasan ay nagkakaroon din ng problema sa mga gagamitin na kagamitan sa
pagsasagawa ng proyekto, pagkukunan ng pondo upang ipasuweldo sa kanilang mga manggagawa.
Pati na rin ang mga papeles na kailangan at madalas na inaabot ito ng matagal ng panahon bago
ito maapprobahan. Hindi rin maiiwasan sa mga proyekto ng gobyerno na magkaroon ng problema
sa mga lupang maaaring matamaan kaya’t kinakailangan nilang pag isipan ng mabuti ang plano
bago ito simulan.
PAGBUBUKAS NG SORGON COASTAL ROAD
Pinangunahan ng dating senator na ngayon ay governor na ng Sorsogon City na si Gov. Francis
“Chiz” Escudero at ng Sorsogon City Mayor Maria Ester E. Hamor ang pagbubukas ng daanan na
ito nito lamang taong 2020. Taas noong pinagmalaki ni Gobernador Escudero na ang Sorsogon
Coastal Road ay isa sa ‘the best’ na lugar sa ating bansa dahil sa angking kagandahan nito at sa
mga benepisyong makukuha rito. Binigyan niya ng parangal sina DPWH secretary Mark Villar at

ang iba pang kawani ng gobyerno na tumulong upang mapaayos, mapaganda at masolusyunan ang
problemang kinakaharap ng Sorsogon City.
Ayon kay DPWH secretary Mark Villar, ang Sorsogon Coastal Road ay mayroong apat na lane na
may sukat na habang 5.52 kilometro na magmumula sa Rompeolas o tinatawag na Sorsogon
baywalk hanggang sa Barangay Balogo. Kasama sa mga barangay na dinadaanan ng coastal road
ang barangay Sirangan, Sampaloc, at Balogo. Kumukunekta din umano ng kalsada ang mga
barangay ng Pangpang, Tugos, Cambulaga, at Talisay. Ang naturang coastal road ay mayroong
rock causeway at tatlong tulay na may haba na 110.70 lineal meter na mag uumpisa sa junction ng
Daang Maharlika.
MGA BENEPISYONG MAKUKUHA SA SORSOGON COASTAL ROAD
Maraming benepisyo ang makukuha sa nasabing proyekto hindi lamang upang mabawasan ang
pangunahing problema ng Pilipinas kagaya ng trapiko kundi maaari din itong mapabilang sa tourist
spot ng bansang Pilipinas pagkat ang mga biyaherong dadaan dito ay makikita ang kagandahan ng
Sorsogon Bay at ng bulkang Bulusan. Ito rin ay makakapagbigay ng kaginhawaan sa ating isipan,
mamaging komportable ang biyahe dahil sa magandang tanawin na makikita’t madadaanan sa
lungsod ng Sorsogon at maaari ring isa itong dahilan upang tumaas at umunlad ang ekonomiya ng
lungsod gayundin ang bansang Pilipinas sa pamamagitan ng kalakaran at tourismo. Dagdag pa
rito, noong Nobyembre 25, 1987, marami ang mga taong nawalan ng buhay, bahay at hanap-buhay
dahil sa pagtama ng bagyong Sisang. Alam natin na ang palaging tinatamaan ng mga bagyo ay ang
rehiyon ng Bikol. Kaya’t ayon kay Senior Undersecretary for Luzon Operation Rafael C. Yabut
ginawa rin itong proyekto na ito upang magbigay ng karagdagang proteksyon sa mga naninirahan
rito mula sa mga paparating na bagyo at tsunami.
Bago mabuksan ang coastal road sa Sorsogon, mayroon ding tourismo na maaaring mapuntahan
sa lungsod ng Sorsogon, ito ang lugar na Rompeolas Sorsogon or mas kilala sa tawag na Sorsogon
Baywalk Maliban sa pagkakaroon ng magandang tawanawin sa sea side, marami rin ang tambayan
na pwedeng mapuwestuhan sa tabing dagat. Mayroon din ditong hanging bridge na pwedeng
mapuntahan at kumuha ng litrato. Marami din ang mga kainan dito kaya naman siguradong
maeenjoy ng mga taong mahihilig magfood trip ang lugar ng Rompeolas Sorsogon. Bukod pa rito,
‘meron ding park na kung saan ay maaaring maglaro ang mga bata at mag ehersisyo naman ang
mga matatanda sapagkat mayroon ding mga kagamitan na pang workout. Nawa’y madagdagan pa
ng mga magagandang lugar sa lungsod ng Sorsogon upang mas dayuhin pa ito ng mga tao.
IRA JENILLE V. CASTRO

National Expenditure Program:
Tungo sa patuloy na pag-unlad at pagbabago
Ang National Budget ang perang nakalaan para sa iba’t ibang sector ng gobyerno
gaya ng edukasyon, kalusugan, imprastraktura at iba pang programa ng pamahalaan. Ito
ay paghahati-hatian ng mga departamento ng national government kagaya ng National
Government Agencies (NGAs), Local Government Unit (LGU) at Government Owned
and/or Controlled Corporations (GOCCs).
Ang proposed budget FY 2021 ay may temang “Reset, Rebound and Recover:
Investing Resiliency and Accountability”. Ito ay nabuo dahil unti-unti pa ring bumabangon
at nagpapatuloy ang pagtakbo ng ekonomiya ng bansa sa kabila ng laban kontra COVID-
19.
Samantala, isa sa may pinakamalaking porsyento na pinaglalaanan ng pondo ng
gobyerno ay ang mga State Univerties at Colleges sa buong bansa kasama na ang
Laguna State Polytechnic University (LSPU). Ito ay mahalagang bigyan ng pansin dahil
makakatulong ito sa pagpapanatili ng pagkakaroon ng may kalidad na edukasyon sa
bansa. Bawat paaralan ay mayroong nakalaang pondo base sa kanilang
pangangailangan.
Expenditure Program
Ang expenditure program ay bahagi ng national budget kung saan ito ay binubuo
ng current operating expenditures (COE), at capital outlays (CO), na kinakailangan ng
iba’t ibang departamento ng gobyerno upang makapagsagawa ng mga proyekto.
Kasama na rin dito ang Appropriations/Obligations kung saan nagkakahalaga ng
Php 538,986 para sa LSPU. Ito ay mas mataas kumpara noong taong 2020 na may
halagang Php 426,302.
Para naman sa proposed expenditure sa taong 2021 para sa Agency Projects, ito
ay may halagang Php 62,534,000 at Php 476,452,000 naman para sa Regular Agency
Projects. Ang kabuuang pondo para sa mga proyekto ay nagkakahalaga ng Php
538,986,000.
Dagdag pa rito, mayroon ding pondo para sa Higher Education Program na may
kabuuang halaga na Php 421,394,000.
Ang LSPU staffs ay mayroong kabuuang bilang na 661 Authorized Positions at
586 naman ang Filled Positions. Magtulad lamang ang bilang para sa taong 2020 at 2021.
Pondong Pang-rehiyon
Ang bawat rehiyon sa bansa ay mayroon ding kanya kanyang pondo. Kabilang
ang LSPU sa rehiyon 4A CALABARZON kung saan nagkakahalaga ng Php 508,180,000

ang kabuuang pondo para sa unibersidad. Ito ay binubuo ng Personnel Services,
Maintenance at iba pang Operating Services, at Capital Outlays.
Sa Personnel Services, ang proposed budget FY 2021 ay Php 410,510. Ang
pondong ito ay nahahati depende kung saan ito gagamitin. Ilan sa mga ito ay ang Basic
Salary, Personnel Economic Relief Allowance, Representation Allowance, Transportation
Allowance, Clothing at Uniform Allowance, Mid-year Bonus at Year-End Bonus, Cash
Gift, Productivity Enhancement Incentive at Step Increment.
Bukod dito, sakop din ng Personnel Services ang iba’t ibang benepisyo gaya ng
PAG-IBIG, PhilHealth, Employees Compensation Insurance Premiums, Loyalty Award –
Civilian at Terminal Leave.
Para naman sa Maintenance at iba pang Operating Services, ito ay
nagkakahalaga ng Php 65,937. Kasama sa pondong ito ay ang ilalaan para sa Travelling
Expenses, Training, Scholarship, Materials, Utility, Communication Expenses,
Awards/Rewards, Survey Research, Exploration at Confidential, Intelligence at
Extraordinary Expenses, Professional Services, General Services, Repairs at
Maintenance, Taxes, Insurance Premiums, Labor at Wages, Printing para sa Publication,
Transportation, Membership at Contribution para sa mga Organizations, at Subscription
Expenses.
Sa kabilang banda, Php 62,534 naman ang pondo para sa Capital Outlays.
Sinasakop ng pondong ito ang mga proyekto para sa bagong gusali at iba pang
imprastraktura na may halagang Php 55,280 at maging sa Machinery at Equipment
Outlay nagkakahalaga ng Php 7,254. Malaki ang itinaas nito kumpara noong taong 2020
na may halagang Php 15,000 na nakalaan naman para sa Land Improvements.
Pagsulong sa Serbisyo
Ang bawat pondong inilaan ng gobyerno para sa iba’t ibang sektor sa buong bansa
ay nakadepende sa kanilang pangangailangan. Bawat taon maaari itong tumaas o
bumaba. Pinagtutuunan nila ng pansin ang mga bagay na kailangan pang aksyunan
upang makapaghatid ng mas maayos na serbisyo.
Higit pa rito, malaking tulong ang mga pondong nabanggit hindi lamang sa
unibersidad at mga guro kung hindi lalo na sa mga estudyante ng Laguna State
Polytechnic University (LSPU). Ito ang magiging daan upang patuloy na makapagbigay
ng may kalidad,, mahusay, at mabisang edukasyon.
Pag-aani

DevComm FILIPINO
Isinulat ni Erika Laurence L. Ramos
Hindi na siguro mabibilang sa ating mga kamay ang naidulot ng pandemyang Covid-19
na unang nang lumaganap sa Wuhan, China at ‘sing bilis ng kidlat ang pagkalat sa mga karatig
nitong bansa. At ang resulta nito, ang pagsasailalim sa mga lugar sa ECQ (Enhance Community
Quarantine), GCQ (General Community Quarantine), at MGCQ (Modified General Community
Quarantine) na layong masupil ang paglaganap ng peligrosong virus.
Wari ko’y hindi lamang ako ang nagtataka kung paano, natin, mga Pilipino, nalagpasan
ang nakababagot na mga araw at buwan na lumipas noong ang bansa ay mahigpit pa ang
regulasyong ipinatutupad. Ipagpatuloy mo ang pagbabasa upang malaman ang tagong kwento
sa loob ng ‘quarantine days’.
Kaakibat ng paglilinis, paglalaba, at iba pang gawaing bahay, isa rin sa pinakapaboritong
gawain ng ating mga magulang ang pagtatanim. Kahit na marami na rin ang noon pa man ay
nakahiligan na ang pagtatanim, hindi hamak na dumoble ang bilang ng mga tao na tumatangkilik
sa paghahalaman sa ngayon. Bukod sa nakakawala ito ng stress, nagiging pampalipas oras na
rin ito upang matapos ang isang araw na pagkabilanggo sa loob ng tahanan. Napatunayan pa
nito na ang paghahalaman ay walang pinipiling antas sa buhay, mapamayaman o mahirap ka
man, artista o ordinaryong tao, libreng-libre kang magtanim kung gugustuhin mo.
Habang marami ang naeengganyo sa pagbili ng mga halaman, ang ilang kasapi ng Sektor
ng Agrikultura ay may pasaring sa mga ‘poachers’ umano o ang ilegal na pagkuha ng halaman
sa kagubatan at pagbebenta nito sa mataas na halaga. Base sa panayam ng Bloomberg kay
Rogelio Demallete, Ecosystem Specialist sa Country’s Biodiversity Management Bureau, ang
mga mangdarambong ay nakiki-fiesta sa merkado dahil sa taas ng demand ng halaman,
gayundin din ang presyo nito. Dagdag pa sa ulat, ang mga puno’t halaman na nakukuha mula sa
kagubatan ay nililinang para gawing bonsai na sinasabing mas patok sa mamimili. Simula noong
buwan ng Setyembre, mayroon nang naglilibot na patrol sa mga kagubatan upang magbantay.
Bilang parusa sa mga lalabag sa utos, nagbadya ang mga opisyales na magpapataw ng parusa
na aabot sa labing-dalawang taong pagkakakulong kung mahuhuling nangongolekta ng halaman
lalong higit, kabilang sa ‘critically endangered plants’.
Sa kabilang banda, may positibong epekto rin ang pagtangkilik sa paghahalaman sa
sitwasyon natin ngayon. Sinuportahan ng World Bank Country ang pagpapataas ng antas ng
arikultura sa Pilipinas. Sa kanilang layunin na "Transforming Philippine Agriculture During Covid-
19 and Beyond," isinaad dito na ang pagkain ang pangunahing kailangan ngayong may
pandemya ang ating bansa. Giit pa, ang pagsasaka at pagtatanim ng gulay sa kani-kaniyang
bakuran ay tumutulong upang makapagsupply ng mura at siksik sa nutrisyong mga pagkain na
huli’t-huli’y tumutulong sa pag-unlad ng rural na ekonomiya.