Paslanmaz çelikler; içerisinde en az % 10,5 oranında
(ağırlıkça) krom (Cr) içeren demir esaslı alaşımlar
olarak tanımlanırlar (Şekil-1). Paslanmaz çeliğin yüze-
yinde oluşan ince fakat yoğun kromoksit tabakası
korozyona karşı yüksek dayanım sağlar ve oksidasyo-
nun daha derine doğru ilerlemesini engeller. İçerdikleri
diğer katkı elementlerine göre değişen ve tamamen
östenitik ile tamamen ferritik özellikler aralığında
sıralanan beş farklı çeşit paslanmaz çelik türü vardır.
Bunlar sırası ile ;
1 - Östenitik paslanmaz çelikler
2 - Ferritik paslanmaz çelikler
3 - Martenzitik paslanmaz çelikler
4 - Çift fazlı (dupleks) paslanmaz çelikler
5 - Çökelme yoluyla sertleşebilen paslanmaz
çeliklerdir.
Östenitik paslanmaz çelikler 200 ve 300 serilerini
içerirler ve 304 bunların içinde en yoğun olarak
kullanılanıdır. Temel alaşım elementi krom ve nikeldir.
Ferritik paslanmaz çelikler sertleştirilemeyen Fe-Cr
alaşımlarıdır. 405, 409, 430, 422 ve 446 bu grupta
yeralan en tipik ürünlerdir. Martenzitik paslanmaz
çelikler ferritik gruptaki paslanmaz çeliklerle benzer
kimyasal analize sahiptirler ancak daha yüksek oranda
karbon ve daha düşük oranda krom içerirler. Bu
nedenle ısıl işlemle sertleştirilebilirler. 403, 410, 416
ve 420 bu grupta yeralan en tipik ürünlerdir. Çift fazlı
paslanmaz çelikler hemen hemen eşit miktarda östenit
ve ferrit içeren bir mikroyapının oluşturulması ile elde
edilirler. Bu çelikler tam olarak % 24 krom ve % 5 nikel
içerirler. Numaralama sistemi 200, 300 veya 400 ile
tanımlanan grupların hiç birisine girmez. Çökelme
yoluyla sertleşebilen paslanmaz çelikler alüminyum
gibi katı çözeltiye girme ve yaşlandırma (çökeltme) ısıl
işlemi ile çeliğe sertleşebilme olanağı sağlayan alaşım
elementleri içerirler. Bu çelikler ayrıca; martenzitik,
yarı östenitik ve östenitik tip çökelme yoluyla
sertleşebilen paslanmaz çelikler olmak üzere alt
gruplara ayrılırlar.
KOROZYON DAYANIMI
% 10.5 KROM
Şekil-1
1
Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı
BÖLÜM 1.0
PASLANMAZ ÇELİK
TÜRLERİ